عطوفت نسبت به کسانی که مانع تحقق ارزش‌ها می‌شوند معنا ندارد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم شب گذشته در حسینیه امام خمینی(ره)قم با تأکید بر این که تنها راه رسیدن به قرب الهی بندگی کردن است، اظهار داشت: قرب الهی مقامی است که انسان را بسیار به خداوند نزدیک می کند؛ ماهیت دقیق آن را ما نمی دانیم.

وی در تعریف بندگی خدا گفت: هر کار خدا پسندانه ای که انسان با اختیار خود به نیت اطاعت از پروردگار انجام شود بندگی است؛ یعنی آن کار باید حسن فعلی داشته باشد، بنابراین عبادت منحصر در نماز، روزه و حج نیست؛ اگر می خواهیم زندگی سعادت مندانه ای داشته باشیم باید مسیر بندگی را بپیماییم.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: برای پیمودن مسیر بندگی خدا، باید بدانیم که چه کارهایی را خدا می پسندد؛ عقل به طور کلی می فهمد که کدام دسته از کارها حسن فعلی دارد اما این شناخت کامل نیست به همین دلیل خداوند انبیاء الهی را فرستاد تا این جزئیات را تبیین برای بشر فرمایند.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به این که عبادت باید تنها به نیت قرب خداوند انجام شود، گفت: بر این اساس حتی حیوانی ترین کارها نیز عبادت محسوب می شود؛ در روایت داریم افطار کردن روزه عید غدیر در شرایطی که فرد میهمان مؤمنی باشد، ثوابش 70 برابر بیشتر از خود روزه است، با این یک غذاخوردن معمولی است اما به دلیل این که خدا دوست دارد بنده اش را خوشحال ببیند چنین اجری برای آن قرار داده است.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با بیان این که در روایات 9 قسمت از 10 قسمت عبادات را کسب روزی حلال ذکر فرموده اند، ابراز داشت: در این مسأله برخی نسبت به نکته مهمی غفلت می کنند و می گویند ما که شبانه روز دنبال کسب ثروت و پول هستیم بیشترین عبادت را انجام می دهیم.

آیت الله مصباح یزدی افزود: آن نکته این است که کسب روزی حلال صرفا باید برای اطاعت خداوند صورت گیرد؛ اگر کسی به خاطر تفاخر به دیگران و یا لذت بردن از ثروت در این مسیر تلاش کند، دیگر نمی توان آن را عبادت دانست.

ترک گناه بالاترین عبادات است

وی با تأکید بر این که ترک گناه نیز نوعی عبادت محسوب می شود، گفت: روایات ما ورع را بالاترین عبادات معرفی می کنند؛ ورع یعنی اگر زمینه گناه برای فرد پیش آمد خود داری کند؛ این یک عبادت سلبی است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به این که هدف از خلقت بشر تکامل و رسیدن فیوضات بی نهایت خداوند است، بیان داشت: رسیدن به این نقطه تنها با عبادت ممکن است و هیچ راه دیگری ندارد؛ برخی کارها مانند سجده کردن را عبادت بالذات می خوانند، البته در این تعبیر مسامحه ای وجود دارد چراکه سجده نیز اگر به قصد ریا باشد، دیگر عبادت نیست.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به این که در فقه، علما وظایف انسان را به دو بخش عبادات و معاملات تقسیم بندی می کنند، گفت: امام خمینی(ره) در این مسأله دقیق تر بودند برخی از چیزهایی را که در بخش عبادات آمده را افعال قربی می خواندند، یعنی کارهایی که شأنیت عبادت را دارند اما صدق این عنوان بستگی به نیت فرد دارد.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری توضیح داد: کسی که با اکراه خمس و زکات می دهد درست که اثر وضعی آن را می بیند و مالش حلال می شود اما معلوم نیست که ثوابی برده باشد زیرا اجر این کار در گرو قصد قربت است.

عبادات منحصر در انجام واجبات نیست

استاد اخلاق حوزه علمیه قم در پاسخ به این که آیا عبادات منحصر در واجبات است، گفت: خداوند از باب لطف و رحمت خویش برخی مقدماتی که برای عبادت و انجام تکالیف الهی لازم است را جزو تکالیف واجب و یا مطلوب قرار داده است که به آنها واجبات توسلی می گویند.

آیت الله مصباح یزدی در توضیح واجبات توسلی، گفت: انسان برای این که در انجام وظایف خود دچار مشکل نشود مسلما باید به لحاظ جسمی سالم باشد در غیر این صورت نمی تواند به خوبی عبادت کند و از این مسیر باز می ماند؛ بر این اساس کارهایی که انسان انجام می دهد تا مریض نشود و یا در صورت مریضی بهبود یابند نیز عبادت محسوب می شوند، البته با این شرط که فرد به قصد قربت این کارها را انجام دهد.

وی بر اساس این تعریف هر کاری که انسان را در مسیر قرب الهی کمک کند را عبادت دانست و بیان داشت: بنابراین انجام همه اموری که در زندگی برای رفع نیاز دنیایی ما است نیز عبادت محسوب می شود؛ چراکه برای بندگی و تقرب به خدا اگر این نیازها برآورده نشوند دچار مشکل می شویم و این نیازها مانع از عبادت ما خواهند شد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر این که از نوع نگاه در عبادات، در مقیاس اجتماعی نیز توسعه پیدا می کند، گفت: خداوند عالم را تنها برای یک فرد خلق نکرده و همه مخلوقات را برای رسیدن به کمال آفریده است؛ شاید ما کاری را انجام دهیم که خودمان به آن نیاز نداریم اما دیگران به آن نیاز دارند؛ بنابراین این امور نیز عبادت هستند.

گشت زنی نیروهای انتظامی عبادت محسوب می شود

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) امنیت را یکی از مهم ترین نیازهای بشری دانست و ابراز داشت: آرامش و آسایش اگر نباشد راه تقرب و انجام وظایف الهی برای افراد جامعه مختل می شود؛ نیروهای انتظامی که شب ها تا به صبح مشغول گشت زنی هستند اگر برای خدا این کار را انجام دهند مانند کسی هستند که شب تا صبح مشغول عبادت خداوند هستند.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با بیان این که همه افعال ما در زندگی می تواند عبادت باشد، گفت: مسائل خانوادگی، روابط زناشویی، تربیت فرزند، احسان به حیوانات و دیگر امور زندگی اگر به قصد قربت باشد، همگی عبادت اند؛ البته این امور مراتب دارد و تا زمانی که مراتب نزدیک تر و مهم تر انجام نشده نمی توان سراغ مراتب دورتر رفت.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به آیه« وَأْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَیْهَا» خاطرنشان کرد: ابتدا باید خود و خانواده را از آتش جهنم حفظ کنیم و در مراحل بعدی نوبت به دیگران می رسد؛ حتی در جهاد نیز می فرماید اول حساب همسایه هایی که باید با آنها مبارزه کرد را برسید و سپس نوبت نقاط دورتر خواهد شد.

آیت الله مصباح یزدی یکی از نیازهای اجتماعی بشر را جلوگیری از کاهای خلاف قانون دانست و گفت: همواره در داخل و خارج جامعه کسانی هستند که به قوانین الهی عمل نمی کنند و حتی مزاحم دیگران در انجام این امور می شوند؛ بنابراین باید دستگاهی باشد تا مسائل حقوقی جامعه را پیگیری کند؛ جلوی دزدی، آدم کشی را باید گرفت.

در اجرای حدود الهی عطوفت جایگاهی ندارد

وی با اشاره به این که جامعه نیاز دارد دستگاهی متولی تعیین مقررات و قوانین باشد، بیان داشت: جامعه باید شرایطی پیدا کند که رشد و تکامل افراد به شکل مطلوبی در آن انجام شود؛ با وجود این که حقوق تعیین و به مردم تعلیم داده می شود اما باز هم کسانی برخلاف آن عمل می کنند، پس باید یک دسته از احکام که ناظر به تخلف افراد است نیز در جامعه اجرا شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر این که در اجرای احکام کیفری، حدود و تعزیرات جای هیچ گونه عطوفتی نیست، گفت: خداوند در قرآن به این نکته تأکید می فرماید؛ احکام کیفری باید به شکلی اجرا شود که عاملی بازدارنده در دیگران شود.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به ضرورت یک قدرت اجرایی و حاکمیتی برای اجرای احکام الهی، اشاره کرد و ابراز داشت: اگر اجرای حدود را به عهده خود افراد بگذارند، جامعه دچار هرج و مرج می شود باید دستگاهی باید تشریع شود که ضامن اجرای احکام الهی باشد تا با قدرت جلوی عصیان های علنی را بگیرد.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری افزود: کسانی که مانع از تحقق ارزش ها و عبادت ها می شوند باید با امر به معروف و نهی از منکر و نهایتا جهاد، جلوی آنها را گرفت.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با بیان این که دانستن علومی که در این زمینه باید کسب شود، امری ضروری است، گفت: اگر قرار باشد همه افراد جامعه دنبال کسب این علوم بروند به زندگی عادی شان نمی رسند؛ یک عده ای تکلیف دارند که وارد این مسائل شوند تا آنها را به دیگران آموزش دهند و حاصل اجتهاد خود را در اختیار افراد جامعه بگذارند.

آیت الله مصباح یزدی با اشاره به آیه«وَمَا کَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنفِرُواْ کَآفَّةً فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن کُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی الدِّینِ وَلِیُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ» یادآور شد: این افراد افزون بر آن که برای کسب علم و آگاهی خود تلاش می کنند باید مسؤولیت آموزش دادن به دیگران را نیز عهده دار شوند در غیر این صورت کارهای جامعه اسلامی مختل می شود.

وی گفت: از افتخارات ما این است که بزرگان ما کتب روایی خود را با کتاب العلم آغاز کرده اند؛ اگر تنها روایاتی که درباره فضیلت علم داریم را جمع آوری کنیم، کتاب قطوری می شود؛ در جلسات بعدی مباحث عقلی ای که تاکنون ارائه شد را با روایات تطبیق می دهیم./928/پ201/ف