مبانی فقهی تکفیر از دیدگاه اهل سنت بررسی شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست بررسی مبانی فقهی تکفیر از دیدگاه اهل سنت روز گذشته در سالن همایش مدرسه تخصصی فقه امام خمینی(ره) برگزار شد.

براساس این گزارش، در ابتدای این جلسه حجت الاسلام محمد ابراهیم نژاد پژوهشگر حوزه علمیه با اشاره به شکل گیری جریان های تکفیری و سلفی گری گفت: شخصی به نام ابو مصعب که برنامه‌ریز القاعده بود تشکیل گروه های را سلفی را به اخوان المسلمین مصر نسبت می دهد.

پژوهشگر حوزه علمیه با بیان این که هسته اصلی تکفیر جهادی از سال 1988 با القاعده تشکیل شد، اظهار داشت: القاعده در سال های نخست تشکیل از سوی عربستان حمایت می شد اما پس از جنگ دوم خلیج فارس اختلافاتی بین عربستان و القاعده پیش آمد.

وی ادامه داد: القاعده در جریان این جنگ از عربستان خواست تا از نیروهای او برای شکست دشمن کمک بگیرد اما عربستان از آمریکا برای جنگ کمک گرفت، از همین رو القاعده به دلیل کمک گرفتن عربستان از اجنبی و عربستان به دلیل بیعت بن لادن با ملا عمر یکدیگر را تکفیر کردند.

 حجت الاسلام  ابراهیم نژاد خاطرنشان کرد: در سال 2005 زرقاوی در بیانیه ای رسمی دشمن اصلی خود را شیعیان معرفی می کند، از همین رو شیعیان را در کتاب «هل اتاک حدیث الرافضه» خائن و بدتر از کافران می داند.

وی با بیان این که دولت اسلامی عراق در سال 2010 به ریاست ابوعمر البغدادی تشکیل شد، گفت: افراد داعش خود را از فرزندان رسول اکرم(ص) و سید حسینی می دانند، از همین رو در عقیده نامه رسمی دولت اسلامی عراق آمده است که احترام به اهل بیت(ع) واجب است اما می گویند که شیعیان امام حسین(ع) را کشتند و قتلشان جایز است.

پژوهشگر حوزه علمیه افزود: در سال 2013 ابوبکر البغدادی به دلیل اختلاف با جبهه النصره برای از بین بردن آنها وارد خاک سوریه شد و در آن جا تشکیل دولت اسلامی عراق و شام را اعلام کرد؛ تکفیری ها تفکر خود را ز سلفیت، مسائل شرعی خود را از هابیت، امرات جنبشی را از سید قطب و در مسائل تشکیلاتی از اخوان المسلمین تبعیت می کنند.

در ادامه حجت الاسلام والمسلمین سید مجتبی طاهری خرم آبادی مدیر مدرسه تخصصی فقه امام خمینی(ره) با بیان این که جریان داعش بعد از اشغال عراق از سوی آمریکا تشکیل شده است، افزود: داعش شورای مرکزی 10 نفره دارد که 9 نفر آن عراقی و یک نفر سوری است، در عراق 3000 و در سوریه 7000 نفر به عنوان کادر رسمی فعالیت دارند که غیر از افراد بدنه داعش است.

وی اظهار داشت: حوزه و حکومت باید توجه داشته باشد که داعش فقط یک گروهک تروریستی نیست بلکه خود را صاحب ایدئولوژی و مکتب دانسته و ادعای حاکمیت می کند؛ بنابراین باید با منطق و برخورد صحیح با ادعاهای داعش مقابله کرد.

نماینده مردم ایلام در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به منشأ فکری گروهک های تکفیری، به ویژه داعش ادامه داد: تکفیری ها می گویند جهان اسلام بعد از فروپاشی دوران اسلام دچار تحقیر شده است، نخستین دوره این تحقیر در زمان اسرائیل ایجاد شده که جهان اسلام را به دو بخش آفریقایی و آسیایی تبدیل کرد.

وی به مرحله دوم تحقیر از دیدگاه تکفیری ها اشاره کرد و ابراز داشت: داعش می گوید که پیروزی انقلاب اسلامی روند جدیدی در تحقیر عالم اسلام به وجود آورد، آنها می گویند ما نتوانستیم یک حکومت اسلامی ایجاد کنیم اما شیعیان که رقیب ما هستند با عده ای محدود حکومتی اسلامی بر اساس آموزه های خود در منطقه ایجاد کردند، جمهوری اسلامی با وجود انواع تحریم ها و جنگ ها 35 سال دوام آورده است.

نماینده مردم ایلام در مجلس خبرگان رهبری افزود: تکفیری ها بر این باورند که در زمان مناسب اسرائیل را نابود خواهیم کرد، آمریکا را نیز فعلا با نفت ساکت می کنیم اما به دلیل آن که مشکل ما با ایران اعتقادی است، از بین بردن این کشور در اولویت ما قرار دارد.

سپس حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با بیان این که پرداختن به مبانی تکفیر باید در اولویت قرار گیرد، گفت: این مسأله به دلیل بحث روز بودن دارای اصالت و اولویت است، از همین رو باید تمام ابعاد و ویژگی های مسائل تکفیر را مورد بررسی قرار داد، باید نتایج این نشست ها یک خاستگاه برای حرک و برخورد صحیح و تأثیرگذار باشد.

وی با بیان این که در اندیشه دینی و تاریخی اهل سنت چند نگاه کلی وجود دارد، که نوعا در شیعه نیز وجود دارد، اظهار داشت: یکی از این نگاه های کلان این است که اگر تکفیر از حد طبیعی خود بگذرد به بدعت تبدیل شده و در زمره اهوا قرار می گیرد، عقیده اهل سنت این است که در اسلام پدیده ای به نام تکفیر وجود نداشته و از زمان خوارج این مسأله به پیکره اسلام وارد شده است.

رییس دانشگاه مذاهب اسلامی با بیان که تکفیر فتنه ای در جهان اسلام بوده که سبب تضعیف آن می شود، ابراز داشت: این مسأله دیدگاه عام تمامی مسلمانان است، حتی عربستان که اختلاف نظرهای بسیاری با تفکر شیعی دارد؛ مسأله تکفیر را به عنوان یک فتنه قبول دارند.

وی با اشاره به معیار خروج از اسلام در دیدگاه اهل سنت، خاطرنشان کرد: اهل سنت با کمی اختلاف نسبت به شیعه انکار خداوند، انکار نبوت و انکار یکی از ضروریات دین را سبب خروج مسلمان از اسلام می داند؛ اهل سنت در باره معیار محوری را به نام تنزیل حکم کفر بیان کردند، این مذهب می گوید در تنزیل می بایست به شدت دقیق بود به عنوان مثال اگر شک کردیم که فردی جامعه کفر بر تن کرده نباید آن را تکفیر کنیم.

رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به قاعده ای دیگر از مسأله تنزیل اهل سنت، گفت: اهل سنت می گویند که ورود شخص با اقرار شهادتین به اسلام یک امر یقینی است، از همین رو اگر زمانی نسبت به خروج او نسب به اسلام شک کردیم نباید به چنین شکی اعتنا کرد؛ بنبابراین یقین به جز با یقین نقض نمی شود.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی با اشاره به سلوک عملی و رفتاری اهل سنت درباره مسأله تکفیر، اظهار داشت: زمام سلوک عملی در دست غیر عالمان است، سلفی گری به صورت اصولی اسلام منهای فقاهت است؛ امروزه سلفی به کسانی گفته می شود که بی سواد محض هستند یا اسلام منهای فقاهت را می پذیرند.

وی  با بیان این که داعش و گروه های تکفیری انسان ها را از رفتارهای خود بیزار کردند، ابراز داشت: تمام علمای شیعه و سنی وجود چنین گروه هایی را به ضرر اسلام می دانند، در مسأله تکفیر بحث شیعه و سنی نیست، وضعیت کنونی تکفیر نسبت به شیعه و سنی خطرآفرین است.

رییس دانشگاه مذاهب اسلامی با اشاره به وظیفه حوزویان و مسؤولان در عرصه مقابله با تکفیر، عنوان کرد: حوزویان، اهل علم و مسؤولان باید از این فرصت برای ایجاد یک حرکت در جهت انسجام بخشی اسلامی به منظور نفی تکفیر، خشونت و جهاد به معنای داعشی استفاده کنند؛ اگر از این فرصت استفاده نکنیم، شاید دیگر چنین موقعیتی برای وحدت امت اسلامی به وجود نیاید.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی خاطرنشان کرد: اگر می خواهیم تعامل مؤثر داشته باشیم باید از دادن هرگونه سوژه برای مانور تکفیری ها از سوی شیعه و سنی پرهیز شود؛ هیچگاه نباید یک دیدگاه و مذهب را با یک دید کلی نگاه کرد، سیاستمداران مراقب باشند تا فرصت ها تبدیل به چالش نشود./1323/پ201/ی