نخستین جلسه سلسله همایش‌های «وحدت و تمدن سازی نوین اسلامی» برگزار شد
به گزارش خبرگزاری رسا، نخستین جلسه پیش نشست سلسله همایش‌های "وحدت و تمدن سازی نوین اسلامی "با حضور منوچهر متکی معاون بین‌الملل مجمع تقریب در تالار دکتر شهیدی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، برگزار شد.
دکتر محمد علی آذر شب عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب در ابتدای نشست با تبیین اهداف این نشست از حاضران خواست تا پیشنهادات خود را در زمینه تمدنسازی اسلامی در حوزه و دانشگاه و رسیدن به وحدت اسلامی در سایه تمدن اسلامی مطرح کنند و بگویند چگونه می‌توان بیشتر در مسیر وحدت عملی حرکت کرد؟.
وی با اشاره به تأکید همیشگی رهبر معظم انقلاب اسلامی بر مسأله وحدت گفت: علت اصلی اینکه امروز جهان اسلام دچار تفرقه شده، عقب ماندگی تمدنی است و وحدت اسلام جز با تمدن اسلامی امکان پذیر نیست.
"منوچهر متکی" معاون بین‌الملل مجمع تقریب هم در این نشست گفت: تمدن اسلامی داعیه اداره جوامع بشری را دارد؛ در دوره‌هایی که تفکر اسلامی شاخص شده است و جوامع اسلامی به عنوان جوامع الگو و بالنده مطرح بوده‌اند، ما نوعی همراهی با تمدن اسلامی را می‌بینیم که آرامش و وحدت در این جوامع بوده است و در سایه وحدت ایجاد شده، است که استعدادها شکوفا می‌شود.
وی ادامه داد: امروز تمدن اسلامی هم ایجاباً و هم سلباً مهم است و باید از هر دو زاویه مورد بحث و بررسی قرار گیرد، در بعد سلبی می‌تواند بسیاری از مشکلات جهان اسلام را تحت الشعاع قرار دهد و در بعد ایجابی هم می‌تواند بار دیگر اسلام را آن گونه که مبتنی بر دعوت به سعادت و نیکبختی است، احیا و باز تعریف کند.
متکی در ادامه با اشاره به خواسته رهبر معظم انقلاب مبنی بر دعوت از نخبگان و علما برای تلاش در مسیر تقریب گفت: در مجمع تقریب به این نتیجه رسیده‌ایم که میزگردهایی را در این زمینه برگزار کنیم، برای سال 95 شش الی هشت میزگرد با حضور اساتید داخلی و خارجی را در نظر گرفته‌ایم که نیمی در ایران و نیمی در کشورهای دیگر برگزار می شود.
دکتر "کریمی دوستان" رئیس دانشکده ادبیات و زبان‌ها هم در این نشست با تأکید بر ضرورت وحدت و تقریب بین مذاهب، گفت: ما در ابتدا باید به یک مفهوم مشترک از بحث تمدن اسلامی با هدف وحدت برسیم و تفاوت‌ها و اختلافات را که فقط مختص دین ما هم نیست بپذیریم.
وی با اشاره به ضرورت بالابردن آگاهی بخشی عمومی گفت: پیروان مذاهب باید بپذیرند که اختلاف نظرها وجود دارد اما می‌توان در کنار هم زندگی و مشترکات را تقویت کرد.
"دکتر همتی" مدیر‌کل اروپا و آمریکای مجمع تقریب نیز در این جلسه گفت: دین اسلام یکی از تمدن‌سازترین و فرهنگ‌پرورترین ادیان است، اما تألیفات موجود درکشور ما در زمینه تمدنسازی بسیار ناچیز است و با توجه با تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری بر این مسأله باید موانع تمدن اسلامی نوین را واقع‌بینانه دنبال کنیم و هر چه بیشتر در این مسیر گام برداریم.
در ادامه این نشست" نجفعلی میرزایی" عضو هیأت علمی جامعه المصطفی تأکید کرد: طرح‌های تقریبی به بازسازی زیرساختی نیاز دارد تا هماهنگ با پیچ‌های تاریخی حرکت کند.
میرزایی با بیان اینکه مسأله وحدت و تقریب در مقایسه با گذشته‌ها قوی‌تر شده است، گفت: یک خلأ بزرگ در موضوع تمدنسازی اسلامی، فراموش‌شدن شهر و نبودن نهادهای تقریبی در شهرهای بزرگ اسلامی است.
دکتر "معینی پور" عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم هم گفت: برای رسیدن به تمدنسازی نوین اسلامی و وحدت، ابتدا باید توصیف جامعی از میراث جهان اسلام داشته باشم؛ ما درکشور با بحران جدی نبود "بینش تمدنی" مواجهیم و در سیاست خارجی رویکرد تمدنی وجود ندارد.
معینی پور افزود: این مباحث باید در نهادهایی مثل مجمع تقریب و مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام) مطرح شود؛ فقط فعالیت‌های نظری و خدمات اجتماعی برای انتشار گفتمان تمدن اسلامی کفایت نمی‌کند، بلکه در حوزه وحدت و تمدنسازی اسلامی باید یک فرایند طولی در حوزه‌های رفتاری شکل بگیرد.
وی در زمینه نقشه راه وحدت و تمدنسازی اسلامی پیشنهاداتی مطرح کرد که از جمله آن، شکل‌دهی به جریان‌های مردم نهاد، برگزاری اردوهای تقریبی نخبگانی، بهره‌گیری ویژه از مناسک دینی و برگزاری همایش‌هایی در ارتباط با سبک زندگی تمدنی بود.
"محمد حسین اردوش" مشاور معاونت پژوهشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در ادامه این جلسه اظهار داشت: ما باید تعاریف مشترکی از اصطلاح تمدنسازی اسلامی پیدا کنیم، شریعت اسلامی بخشی از تمدن اسلامی و تمدن اسلامی چیزی فراتر از آموزه‌های اسلامی است؛ ما معتقدیم که تمدن اسلامی باید بازسازی شود و با مقتضیات عصر هماهنگ باشد.
وی با بیان اینکه تا امنیت و آرامش در جامعه‌ای نباشد، هیچ تمدنی شکل نمی‌گیرد، گفت: ما باید یک بازخوانی در مسیر حرکت‌های تقریبی انجام دهیم و راهکارهای تقریبی فعلی را بازبینی کنیم.
اردوش با اشاره به اینکه مـتأسفانه در بسیار از فعالیت‌های فرهنگی دچار نوعی انحصار‌گرایی شده‌ایم، گفت: تبلیغات مذهبی با این مفهوم که مذهب من برحق است و به عبارتی ادعای حقانیت در مذهب، درست نیست.
" علی رضا پیروزوند" از مسؤولان فرهنگستان علوم اسلامی قم هم در این نشست گفت: وحدت بیشتر از اینکه بر مبنای یک فهم مشترک باشد، بر محور یک دغدغه مشترک شکل می‌گیرد.
وی ادامه داد: تمدن غرب نماد ایجاد شبهه عینی، نه در مقابل اسلام بلکه توحید است و ما برای اینکه در مسیر وحدت و تمدنسازی نوین اسلامی به نقشه راه برسیم باید پاسخگوی برخی سؤالات باشیم از جمله اینکه چگونه تمدن غرب هویت اسلامی را تضعیف کرده است و چارچوب مفهومی که می‌تواند ما را به نقش راه برساند، چیست؟
پیروزوند در ادامه اظهار داشت: دنیای اسلام امروز از انفعال رنج می‌برد، استراتژی تهاجمی وقتی اتفاق می‌افتد که به درستی ظرفیت‌ها و دغدغه‌های اسلامی را بشناسیم و با نقطه ضعف‌هایی که تمدن غرب روز به روز از خود بروز می‌دهد، و همچنین با ظرفیت‌ها و قلمروهای اسلام بیشتر آشنا شویم.
در ادامه این نشست دکتر "فؤاد ایزدی" عضو هیأت علمی دانشگاه تهران گفت: مشکل ما در بحث وحدت و تمدنسازی اسلامی، ایده‌پردازی نیست بلکه مشکل در کارهای اجرایی و عملیاتی و نداشتن دیپلماسی عمومی است.
وی افزود: ما نهادهای فعال زیادی در کشور داریم اما یک ستاد و یا شورای عالی که بتواند این گونه فعالیت‌ها را کنترل کند، نداریم؛ بنابراین ما باید یک شورای عالی دیپلماسی عمومی داشته باشیم که مصوبات لازم الاجرا داشته باشد، ظرفیت نهادهای مختلف را شناسایی و هم‌افزایی ایجاد کند.
از دیگر پیشنهادات او ارتباط بیشتر با شخصیت‌های برجسته جهان اسلام و تقویت مطالعات کشوری و منطقه‌ای، سرمایه‌گزاری در این زمینه و همچنین تولید محتوا با زبان‌های مختلف بود.
"محمد رضا بهمنی" عضو هیأت علمی و مدیر گروه مطالعات تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در این جلسه اظهار داشت: در مسیر وحدت و تمدن سازی نوین اسلامی ابتدا باید ببینیم با چه روش‌شناسی می‌خواهیم به این موضوع بپردازیم؛ همچنین نیاز به یک چارچوب مفهمومی و محیط‌شناسی راهبردی داریم.
وی ادامه داد: یکی از مقولات مهم در این حوزه انسجام‌بخشی بین سازه‌های تمدنی است و یکی از موضوعاتی که در این زمینه مطرح می‌شود، معناشناسی امت اسلامی است؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود که ابعاد مؤلفه‌های امت اسلامی به عنوان خاستگاه حرکت از نظر اعتقادی، هویتی، رفتاری و ساختاری در نظر گرفته شود.
"دکتر طاهری نیا" مدیر‌کل پژوهشی دانشگاه تهران در ادامه این جلسه تصریح کرد: تمدن مجموعه‌ای از اندیشه‌ها و اقدامات و تدابیر است که منجر به یک تصویر نهایی می‌شود و ما از آن به عنوان تمدن یاد می‌کنیم.
وی ادامه داد: سازه تمدنی باید سه ستون محکم داشته باشد، اولی ستون نظری متقن و معقول، دوم ستون مبتنی بر دانش و فناوری روز و سوم ستون عناصر مقوم است.
"دکتر راجی" از کارشناسان مجمع تقریب هم با اشاره به نقش مهم مجمع تقریب در وحدت بخشی جهان اسلام، گفت: ما الان نیاز به تجدید حیات اسلامی داریم؛ هروقت به تجدید حیات اسلامی رسیدیم مقدمه ای برای تمدن سازی اسلامی فراهم می‌شود.
در پایان این جلسه، "منوچهر متکی" معاون بین‌الملل مجمع تقریب یک جمع بندی کلی از پیشنهادات ارائه شده در نشست ارائه داد./101/807/ب1
منبع: روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی