وجود روحیه استکباری در انسان مانع پذیرفتن راه الهی/ لغزش افراد نتیجه اعمال خودشان است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جعفر سبحانی، ظهر امروز در سلسله مباحث تفسیر سوره مؤمنون ماه رمضان که در مجتمع آموزش عالی فقه جامعه المصطفی العالمیه در قم برگزار شد، خاطرنشان کرد: دو سنت رحمانی و شیطانی در میان بشر است؛ سنت رحمانی این است که خدا برای هدایت بشر، انبیا و رسل را می فرستد و اگر تکذیب کنند، نابودشان کنند و برای امت های بعدی پیامبری دیگر خواهد فرستاد، اما سنت شیطانی در میان مردم وجود دارد و هر پیامبری که آمده است، آن را تکذیب کرده و به جنگ با او پرداخته اند.

این مرجع تقلید در تفسیر آیه 45 سوره مؤمنون اظهار داشت: «ثُمَّ أَرْسَلْنَا مُوسَى وَأَخَاهُ هَارُونَ بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُّبِينٍ»؛ بین حضرت موسی(ع) و برادرش با انبیاء گذشته فاصله زیادی است و به این خاطر می گوید«ثُمَّ أَرْسَلْنَا مُوسَى وَأَخَاهُ».

وجود روحیه استکباری در انسان مانع پذیرفتن راه الهی

استاد درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به معجزات نه گانه حضرت موسی(ع) تصریح کرد: هارون هم وزیر حضرت موسی(ع) و هم خود پیامبر بود و در یک زمان دو پیامبر وجود داشت؛ البته هارون تابع حضرت موسی(ع) بود و آن حضرت، صاحب کتاب بود؛ «آيَاتِنَا» عبارت از معجزات نه گانه ای بود که خداوند متعال به حضرت موسی(ع) داده بود که یکی از آنها، معجزه عصای او است؛ این حاکی از آن بوده که مردم مصر، مردمی لجوج و مقاوم بوده اند و هر چند که یک معجزه هم کافی است، اما برای مردم مصر نه آیه توسط حضرت موسی(ع) فرستاد.

وی روحیه استکباری قوم حضرت موسی(ع) را دلیل مخالفت آنها عنوان کرد و گفت: خداوند متعال در ابتدای آیه بعد می فرماید «إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ» به فرعون و اشراف اطراف او اشاره می کند و این که به دیگر مردم اشاره نمی کند، به این دلیل است که سایر اقشار تابع این دو بودند؛ «فَاسْتَكْبَرُوا وَكَانُوا قَوْمًا عَالِينَ» گفتند که دو نفر چوپان آمده اند و ادعای رسالت از جانب خدا می کنند؛ شاید حضرت موسی(ع) با لباس چوپانی وارد دربار فرعون شده بوده است؛ علت این که مردم زمان حضرت موسی(ع) تابع نشدند، داشتن روحیه استکباری بود و خود را در درجه عالی می دیدند.

لغزش افراد نتیجه اعمال خودشان است/ لزوم عبرت گیری از داستان انیبا

حضرت آیت الله سبحانی با بیان این که لغزش افراد از سوی خداوند نیست، یادآور شد: قرآن در آیه بعد می فرماید«فَقَالُوا أَنُؤْمِنُ لِبَشَرَيْنِ مِثْلِنَا وَقَوْمُهُمَا لَنَا عَابِدُونَ» اشکال قوم حضرت موسی(ع) همان اشکالی است که قوم حضرت نوح(ع) و ثمود به پیامبران زمان خود کردند و خداوند فرمود که قوم موسی و هارون ذلیل ما هستند؛ در آیه بعد آمده است که «فَكَذَّبُوهُمَا فَكَانُوا مِنَ الْمُهْلَكِينَ» این قوم، حضرت موسی(ع) و هارون را تکذیب کردند و نتیجه تکذیبشان هلاکت شد؛ خدا آنها را بی جهت هلاک نکرد؛ خداوند متعال کسی را لغزش نمی دهد و این هلاکت، نتیجه لغزش خودشان است.

این مرجع تقلید با اشاره به لزوم عبرت گیری از داستان انیبا خاطرنشان کرد: حضرت موسی(ع) کراراً در دربار فرعون سخن گفته است، اما با توجه به این که مقام این سوره، مقام اجمال و اختصار است، داستان حضرت موسی(ع) و هارون را در چند آیه بیان کرد؛ این داستان ها عبرت است و همیشه باید یک نوع دلواپسی نسبت به گناهان خود داشته باشیم.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم با بیان این که یهودی واقعی باید ملزوم به تورات باشد، اظهار داشت: خداوند در آیه بعد می فرماید«وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ» ما تورات را برای اینها فرستادیم، اما هدایت نپذیرفتند؛ تورات واقعی کتاب عظیمی بوده و خداوند متعال در آنجا احکام و قصصی دارد که سراسر نور است؛ اما در سرزمین های اشغالی جوانان فلسطینی کشته می شوند و این کشتارها، عمل به تورات نیست و یهودی واقعی باید ملزوم به تورات باشد و این ها نام یهود را یدک می کشند، اما به به خدا و آخرت ایمان ندارند.

وی در تفسیر آیه 50 سوره مؤمنون درباره معجزه انبیا گفت: «وَجَعَلْنَا ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ آيَةً»آیه بعد می فرماید که بعد از موسی، مسیح را فرستادیم؛ بین این دو پیامبر، انبیاء فراوان بنی اسرائیل بودند و در این سوره تنها به برخی از انبیا اشاره می شود؛ می فرماید ما موسی و مادرش را معجزه قرار دادیم؛ مادرش بدون ازدواج حامله شد و حضرت موسی(ع) در کودکی در مهد و گهواره سخن می گفت و هر دو معجزه هستند؛ اگر انبیای دیگر معجزه دارند، وجودشان معجزه نیست؛ البته پیامبر گرامی اسلام(ص) از این جهت که بدون مکتب رفتن این همه معلومات داشت، معجزه است.

نباید منتظر معجزه انبیا بود

حضرت آیت الله سبحانی افزود: در ادامه آیه، کلمه «آوَيْنَاهُمَا» آمده است که شاید اشاره بر تولد حضرت مسیح(ع) باشد؛ وقتی درد آبستن حضرت مریم(س) را گرفت، خدا او را به جای بلندی آورد و زیر پای این بانو هم آب جوشید و درخت خرما نیز در کنار او بود و تفسیر این مسأله در آیات 24 تا 26 سوره مریم آمده است.

این مرجع تقلید در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: در ادامه آیه آمده است«إِلَى رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَمَعِينٍ»چرا خدایی که همه چیز(از جمله جوشیدن آب در زیر پای و وجود درخت خرما در کنار او) به حضرت مریم(س) داد، به او می گوید که درخت را تکان بده، در حالی که خداوند می توانست امر کند و خرما بریزد؟ شاید خداوند می خواستند که او هم زحمتی بکشد؛ این مسأله برای ما درس است که نباید همه چیز را از معجزه، انبیا و اولیا بخواهیم، بلکه باید حرکت و تلاشی نیز داشته باشیم./822/پ201/ج