خدمات شریعتی را نادیده نگیریم؛ خطا با خیانت تفاوت دارد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حسن رحیم پور ازغدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، شب گذشته در نشستی با عنوان «دوباره شریعتی پس از 40 سال» که در حسینیه هنر برگزار شد، ضمن انتقاد از نگرش های تک بعدی و افراطی یا تفریطی به دکتر شریعتی گفت: این شخصیت فرهنگی اجتماعی مانند سایر شخصیت ها دارای نقاط ضعف و قوتی است که همه در کنار هم باید مورد توجه قرار گیرد نه اینکه صرفا صعف ها یا قوت ها را پررنگ کنیم.

وی با اشاره به تربیت دکتر شریعتی تحت نظر پدرش که عالمی روحانی بود، افزود: برخی به ویژه مارکسیست ها به خاطر قلم دکتر شریعتی به انقلابیون پیوستند یا به حجاب روی آوردند. همچنین شبهات بسیاری مانند اینکه ایرانیان به اجبار مسلمان شده اند را پاسخ داده و تمام قد از اسلام دفاع کرده است.

رحیم پور ازغدی با بیان اینکه خطا با خیانت متفاوت است، تصریح کرد: دکتر شریعتی در عین همه خدماتی که داشته، خطاهایی نیز مرتکب شده و می توان گفت کتابی از وی نیست که نقدی بدان وارد نباشد اما این نباید موجب نادیده گرفتن خدمات فراوان ایشان شود. او قطعا در انقلاب اسلامی نقش داشته و با مطالب خود پلی میان تشیع و مسائل روز برقرار کرده است.

هنوز خیلی ها شریعتی را نمی شناسند و برخی تحلیل های ایشان درباره مفاهیم شیعی اسلامی با آن زیبایی و دقت نظیر ندارد. ایشان در مسائلی مانند حقوق زن در اسلام، قسط و عدالت اجتماعی، وحدت مسلمانان و توسعه و پیشرفت جزو افراد پیشرو بوده است.

توسعه و پیشرفت از نگاه شریعتی

وی با اشاره به تفاوت توسعه و پیشرفت با پیشرفت ایرانی اسلامی که 50 سال پیش توسط شریعتی مطرح شد، افزود: برخی کاملا ضد پیشرفت هستند و آن را منوط به حضور امام زمان(عج) می دانند. برخی دیگر معتقدند پیشرفت ما منوط به دنباله روی و نوکری غرب است که سند 2030 آخرین نمونه عینی چنین طرز فکری است؛ طبق این سند، برای پیشرفت، نظام آموزشی، خانواده، مسائل تربیتی و جنسیتی همه و همه باید مطابق الگوی غربی و بیگانه باشد.

رحیم پور تصریح کرد: به گفته دکتر شریعتی ما در برابر خط ضدپیشرفت متحجران و خط پیشرفت غربیان به خط سومی می اندیشیم که همان پیشرفت ایرانی اسلامی و قائل به پیشرفت همراه با عدالت و نه به هرقیمتی است.

وی اضافه کرد: دوگانگی میان ما با دسته دوم همیشه وجود داشته و سوالاتی مانند اینکه امریکا و نظام سرمایه داری، دوست است یا دشمن و در سیاست خارجی باید به غرب باج بدهیم یا انقلابی عمل کنیم، از این تفاوت دیدگاه ها نسبت به توسعه نشأت می گیرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: رژیم طاغوت و شاهنشاهی، راه پیشرفت ایران را در نوکری و بله قربانگویی به غرب می دانست اکنون هم نوع روشنفکرانه این دیدگاه پس از انقلاب اسلامی همچنان توسط عده ای مطرح می شود که البته لزوما هم قصدشان خیانت نیست.

آن ها که به اسم توسعه و پیشرفت با  ارزش ها بازی می کنند، خطرناکند

رحیم پور با اشاره به اینکه منظور دسته دوم از آشتی با جهان، آشتی با جهانخواران است، به نقل از دکتر شریعتی افزود: مراقب باشید آن ها که به اسم توسعه و پیشرفت با همه ارزش ها بازی می کنند و حتی دین و مذهب را می خواهند به دینی سازشکار و مادی تبدیل کنند، موجودات خطرناکی هستند.

وی ادامه داد: طبق دیدگاه شریعتی اگر مترقی بودن یک نظام را ملاک قدرت آن بدانیم، یکی دوره برده داری که با جنگ و شمشیر محقق شد و یکی دوره سرمایه داری که با جنگ تکنولوژیک همراه بود، باید از مترقی ترین دوره های بشر به شمار رود.

استاد دانشگاه با بیان اینکه متاسفانه امروز کسانی که عدالت و انسانیت برایشان اهمیتی ندارد، توسعه یافتگی را تعریف می کنند، اضافه کرد: شریعتی می گوید مراقب باشید برخی به نام روشنفکری و پیشرفت از ملت سواری نگیرند چرا که اصولا استعمار، به معنای آبادی طلبی و پیشرفت است منتها به قیمت زیردست بیگانه بودن.

شریعتی بزرگترین منتقد غرب گرایی سکولار در حوزه توسعه و پیشرفت است

رحیم پور یادآور شد: علت اینکه شریعتی اکنون هم حتی در جامعه روشنفکری محبوب نیست این است که بزرگترین منتقد غربگرایی سکولار در حوزه توسعه و پیشرفت است؛ با این وجود آن طرفی ها می گردند چند انتقاد شریعتی به آخوندها را بولد می کنند ما هم از خدا خواسته به همان ها می پردازیم.

وی افزود: عده ای مانند میرزا ملکم خان و تقی زاده ها ضداستعمار بودن را عقب ماندگی می دانستند و حالا در دهه چهارم انقلاب هم برخی دارند حرف های آنان را تکرار می کنند در حالی که این اسلام بود که با خود رشد و پیشرفت را برای جوامع به ارمغان آورد؛ در ایران حرمسراهای چند هزار نفره پادشاهان را به قانون چهار زن آن هم با شرایط و ضوابط بسیار محدود کرد و اصل را بر تک همسری و ازدواج دائم نهاد.

ازدواج موقت یا مجدد تنها برای مواردی است که تک همسری مشکل جامعه را حل نکند

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: ازدواج موقت یا مجدد تنها در مواردی است که تک همسری مشکل جامعه را حل نکند و مانند امروز 14 میلیون جوان مجرد داشته باشیم نه اینکه مدلی در مقابل و رقابت با ازدواج دائم باشد و به نام ازدواج موقت، خانواده را متلاشی و فحشا را اسلامی جلوه دهند.

وی گفت: مدعیان نظم نوین جهانی و تقسیم کار جهانی می گویند نفت و گاز و انرژی و نیروی کار را شما توسعه نیافته ها بدهید، ما اتاق فرمان هستیم و این ها را مدیریت می کنیم از ان طرف سود و لذتش هم برای ماست؛ چنان که نتیحه سند 2030 هم همین است؛ طرحی که ایده، دستورکار و پروژه اش جهانی اما اجرای آن ملی است.

در منطق توحیدی، پیشرفت برای انسان و درمنطق مادی، انسان برای پیشرفت است

رحیم پور با بیان اینکه ازددیگاه دکتر شریعتی اتفاقی که امروز در دنیا به نام توسعه و پیشرفت می افتد در واقع همان برده داری به شیوه جدید است، افزود: در اسلام، معیار و محور، رشد انسان است که در نتیجه آن جامعه نیز رشد می کند اما در منطق مادی، رشد و پیشرفت جامعه مد نظر است. به عبارت دیگر، در منطق توحیدی، پیشرفت برای انسان و درمنطق مادی، انسان برای پیشرفت است.

استاد دانشگاه ادامه داد: از دیدگاه دکتر شریعتی، دو نوع مذهب و روشنفکری داریم؛ نوعی که دنیا را مانند یک گاوداری می بیند، می خواهد از انسان گاو بسازد، توسعه یافتگی را هر چه مجهزتر کردن این گاوداری می داند، دغدغه بزرگ انسان در این نگاه، صرفا لذت است و در واقع انسان در این سیستم نوعی حیوان اقتصادی بار می آید، جامعه قوی و انسان ضعیف می شود.

وی اضافه کرد: اما در نگاه توحیدی، دغدغه انسان این است که چه کنم پاکتر و عادل تر شوم و در این سیستم، روح انسان متعالی شده و رشد می کند و به تبع او جامعه نیز قوی می شود.

رحیم پور ابراز کرد: کسانی که توسعه را بت و الگوی خود قرار داده اند در واقع نسل هایی را می سازند که سربازان استعمار با یونیفرم ملی هستند و ایدئولوژی ذلت را که فرد در آن با پول و برای پول زندگی می کنند و ناموسش جیبش است، ترویج می کنند.

استاد دانشگاه با بیان اینکه به گفته شریعتی، همواره حقیقت و عدالت زیر شعار توسعه نابود و غارت و جنایت، علمی معرفی شده است، افزود: ستایش توسعه و پیشرفت، شاخصه فرهنگ سرمایه داری و حماسه بزرگ رژیم های استعماری است که به تسلطشان بر دنیا افتخار می کنند اما به روی خود نمی آورند که چقدر انسان کشتند تا بر دنیا مسلط شوندبشریت هیچ گاه غیرمذهبی نبوده و نمی شود بلکه گرفتار مذهب منحرف می شود چنان که شرک، توحید منحرف شده است.

تفاوت ترقی و تکامل

وی به نقل از دکترشریعتی اظهار کرد: ترقی و تکامل هر دو به معنای توسعه به کار می روند اما تفاوت آن ها تفاوت دو مدل توسعه است؛  ترقی، توسعه مادی است اما تکامل، توسعه اسلامی است که هم مادی است و هم معنوی. ترقی، مفهوم خارجی و بیرونی دارد، عارضی است و جامعه را رشد می دهد اما تکامل، مفهومی درونی و ذاتی دارد، اصالی است و انسان را رشد می دهد.

رحیم پور ادامه داد: در تمدن مادی انسان ها روز به روز در اثر غضب، شهوت و خشونت، ضعیف و ضعیف تر می شوند از همین رو در پیشرفته ترین جوامع به لحاظ مادیات، وحشیانه ترین اتفاقات رقم می خورد و این همان تفاوت اصولی بین فرهنگ تعلیم و تربیت در اسلام و غرب است./930/ ۲۰۰/ص