نوشتاری از حجت الاسلام والمسلمین حسین بنیادی؛
ماه مبارک رمضان، گام دوم انقلاب و توصیه‌ها
سرفصل‌هایی که رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب بدان‌ها پرداخته‌اند، بجز آسیب‌شناسی، ورود نخبگانی و نهادهای متکفل و در رأس آنها روحانیت متعهد و حوزه‌های علمیه را می‌طلبد.
به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین حسین بنیادی، عضو هیأت رییسه مجمع عمومی جامعه مدرسین و استاد سطح عالی حوزه علمیه قم در یادداشت خود به تبیین برخی ابعاد اخلاقی و معنوی بیانیه گام دوم پرداخته است که در ذیل می آید.
ماه مبارک رمضان فرصتی بی‌نظیر برای پرورش روح و جان انسان‌ها کسب فضائل معنوی و اخلاقی است، زمینه‌های تقواپیشگی و معنویت‌گرایی که مهم‌ترین دست‌آورد این ماه عظیم است به‌واسطه ایمان و تلاش مؤمنین در این ماه، مهیاتر و دست‌یافتنی‌تر است، آیات قران که امر به صیام می‌کند و هم‌چنین روایات، ادعیه و مناجات‌های پر معنا که درباره سحر، روز و شب ماه رمضان آماده است، بخشی از نشانه‌های قدرشناسی و درک منزلت لحظات معنوی و ملکوتی ماه خدا است که پله‌های ترقی بندگان خدا بویژه مخلصین و خواص درگاه ربوبی را آماده کرده تا آنجا که رسیدن به مقامات عالیه انسان در دسترس او قرار گیرد و این همه به‌خاطر آن است که رمضان ماه خدا است و انسان‌ها میهمان خدا و او کریمانه پذیرای بندگانش می‌باشد که فرمود: وجعلتم من اهل کرامةالله.
معنویت و اخلاق دو عنصر رسیدن به این مقامات است که تمرکز انسان بر خودشناسی و خداشناسی و تمرین بر بندگی خدا و رفاقت و همراهی با دیگران براساس موازین دینی و اخلاقی، می‌تواند جامعه و انسان‌ها را به عالی‌ترین درجات رشد و بالندگی برساند که این همان رسالت انبیا و اولیا بوده، مدینةالنبی(ص) شکل نگرفت مگر بواسطه عیار بالای معنویت و اخلاق در شهر مدینه در زمان حیات نبی اکرم(ص).
عنصر اصلی در حیات طیبه و زیربنای عمران و آبادی بلاد در فرد وجامعه، بسته به همین دو رکن است و پیشرفت‌ها و پسرفت‌ها به بود و نبود معنویت و اخلاق گرهی محکم خورده است، امروز اگر تاریخ امت‌های گذشته و انسان‌های درگذشته را مطالعه می‌کنیم، واضح‌ترین بخش صعود و سقوط آنها مربوط به گسترش و نهادینه شدن معنویت و اخلاق و عدم آن در جامعه و افراد امت‌ها دارد. در حقیقت معنویت و اخلاق ریسمان محکمی است بین انسان‌ها و از سویی بین انسان‌ها و خداوند که حریم‌ها را مشخص و حرمت‌ها را نگه می‌دارد، استحکام در روابط و گریز از مهلکه‌های سقوط و نیستی، بستگی به این دو رکن عظمت‌بخش دارد.
معنویت و اخلاق
معنویت همان معنابخشی به زندگی است که رفتار بشر را همراه با هدف و سیر کمالی را در پرتو دستورات وحیانی و ارشادات عقلانی که منطبق با فطرت انسان است، می‌باشد که آثار دنیوی و اخروی با کمترین هزینه و بیشترین بازدهی و پاداش را به دنبال دارد. مجموع آیات هدایت بخش قران کریم در صدد ایجاد ”معنویت فراگیر” در بین انسان‌ها و جوامع دارد.
اخلاق نیز به ملکات نفسانی اطلاق می شود که در جان انسان رسوخ کرده و باعث صدور افعال و حرکاتی می‌شود که نیازی به تأمل و تفکر ندارند، هرچند این تعریف دربرگیرنده ”مکارم الاخلاق و مکاره الاخلاق” می‌شود که هرکدام مصادیق و آثار خود را دارد، اما آنچه که در این مقال مورد نظراست مکارم الاخلاق و اخلاق حسنه می‌باشد. به هرصورت رعایت و متخلق شدن به خلقیات نیکو به صورتی که ملکه انسان‌ها شود و در سطح جامعه گفتارها و رفتارها در بستر اخلاق انجام شود، آرامش و اعتماد اجتماعی حاکم بر جامعه می‌شود در حقیقت اخلاق نمای مسلمان بودن است بلکه نمای انسان بودن است.
از آنچه که گفته شد رابطه میان اخلاق و معنویت معلوم می‌شود هر چند به لحاظ تعریف علمی و منطقی هرکدام تعریف خاص خود را دارد چنانکه آثار آنها به لحاظ خردنگری متفاوت و به لحاظ کلان‌نگری مانند هم است و هم‌چنین معلوم شد معنویت و اخلاق در دو قلمرو فرد و جامعه، قابل تقسیم است.
مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی هم در بخش اول و هم در بخش توصیه‌ها به ضرورت‌ها و تاثیرات معنویت و اخلاق در شکل‌گیری حرکت عظیم انقلاب اسلامی و کارکرد بی‌مانند آن در ساحت‌های مختلف و مقاطع سخت و دشوار پیروزی انقلاب اسلامی و سپس ادامه حرکت عزت‌مندانه نظام اسلامی، تصریح می‌کنند، معظم‌له در توصیه دوم به مسأله ”معنویت و اخلاق” به عنوان رکن حرکت پرشتاب انقلاب اسلامی در گام دوم انقلاب، می‌پردازند و می‌فرمایند:
«معنویّت و اخلاق: معنویّت به معنی برجسته کردن ارزش‌های معنوی از قبیل: اخلاص، ایثار، توکّل، ایمان در خود و در جامعه است، و اخلاق به معنی رعایت فضلیت‌هایی، چون خیرخواهی، گذشت، کمک به نیازمند، راست‌گویی، شجاعت، تواضع، اعتماد به نفس و دیگر خلقیّات نیکو است. معنویّت و اخلاق، جهت‌دهنده‌ی همه‌ی حرکت‌ها و فعّالیّت‌های فردی و اجتماعی و نیاز اصلی جامعه است؛ بودن آنها، محیط زندگی را حتّی با کمبود‌های مادّی، بهشت می‌سازد و نبودن آن حتّی با برخورداری مادّی، جهنّم می‌آفریند.
شعور معنوی و وجدان اخلاقی در جامعه هرچه بیشتر رشد کند برکات بیشتری به بار می‌آورد؛ این، بی‌گمان محتاج جهاد و تلاش است و این تلاش و جهاد، بدون همراهی حکومت‌ها توفیق چندانی نخواهد یافت. اخلاق و معنویّت، البتّه با دستور و فرمان به دست نمی‌آید، پس حکومت‌ها نمی‌توانند آن را با قدرت قاهره ایجاد کنند، امّا اوّلاً خود باید منش و رفتار اخلاقی و معنوی داشته باشند، و ثانیاً زمینه را برای رواج آن در جامعه فراهم کنند و به نهادهای اجتماعی در این باره میدان دهند و کمک برسانند؛ با کانون‌های ضدّ معنویّت و اخلاق، به شیوه‌ی معقول بستیزند و خلاصه اجازه ندهند که جهنّمی‌ها مردم را با زور و فریب، جهنّمی کنند.
ابزارهای رسانه‌ای پیشرفته و فراگیر، امکان بسیار خطرناکی در اختیار کانون‌های ضدّ معنویّت و ضدّ اخلاق نهاده است و هم‌اکنون تهاجم روزافزون دشمنان به دل‌های پاک جوانان و نوجوانان و حتّی نونهالان با بهره‌گیری از این ابزار‌ها را به چشم خود می‌بینیم. دستگاه‌های مسئول حکومتی در این باره وظایفی سنگین بر عهده دارند که باید هوشمندانه و کاملاً مسئولانه صورت گیرد؛ و این البتّه به معنی رفع مسئولیّت از اشخاص و نهادهای غیرحکومتی نیست. در دوره‌ی پیش رو باید در این باره‌ها برنامه‌های کوتاه مدّت و میان مدّت جامعی تنظیم و اجرا شود؛ انشاءالله»
برجسته کردن ارزش‌های معنوی، ذکر بعضی از مصادیق، جهت‌دهی همه فعالیت‌ها و حرکت‌ها در افراد و جامعه، نیاز اصلی جامعه، تاثیرات و برکات، روش و شیوه رشد ملکات معنوی و اخلاقی، زمینه‌های رشد معنویت و اخلاق، مبارزه ومقابله با کانون‌های ضد معنویت و اخلاق، ابزارهای رسانه‌ای ضد معنویت و ضد اخلاق از طرف دشمنان، برنامه‌ریزی جامع در مقابله با شیطنت رسانه‌ای دشمنان در موضوع معنویت و اخلاق، تکلیف همگانی در نهادینه کردن معنویت و اخلاق ناب اسلامی و مبارزه هوشمندانه با کانون‌ها و مظاهر فساد و ضد اخلاق، سرفصل‌های گویا و مهمی است که رهبر فرزانه انقلاب اسلامی بدان‌ها پرداخته که پرواضح است این تکلیف همگانی افزون بر آسیب‌شناسی میدانی، ورود نخبگانی و نهادهای متکفل و در رأس آنها روحانیت متعهد و حوزه‌های علمیه را می‌طلبد.
در همین رابطه به سنت حسنه تبلیغ در ماه مبارک رمضان و فرصت بی‌مانند این ماه عظیم اشاره می‌کنم، ماهی که دل‌ها سرشار از تقاضا و کسب معنویت و اخلاق حسنه است، تبلیغ در ماه رمضان یکی از همان برنامه‌هایی است که از دیرباز در حوزه‌ها رواج داشته و مبلغین با صفا و اخلاص و ذکر معارف اسلامی، این روحیه را در افراد و جامعه، ترویج می‌کرده‌اند، هرچند پیچیدگی‌های تبلیغ، موضوعات تبلیغ و روش‌های نوبن تبلیغ در عصر و دوران حاضر متفاوت، می‌باشد اما اصل تبلیغ با هدف رشد معنوی و اخلاقی در سه حوزه: فردی، سازمانی و اجتماعی، اصلی پایدار می‌باشد.
امیدوارم که جامعه اسلامی ما به‌واسطه همت آحاد مردم و تلاش متخصصان و مبلغان امر دین از گزند کانون‌های ضد معنویت و اخلاق و آفات رسانه‌‌های فاسد و مروج فساد، در امان و همگان نسبت به فرازهای مختلف بیانیه گام دوم حساس باشند بویژه مسأله معنویت و اخلاق که زمینه‌ساز توفیقات یک جامعه در تراز اسلام، می‌باشد، انشاءالله/918/ی701/س
ارسال نظرات
نظرات بینندگان
در قرآن کریم بیان شده که جن و انس برای عبادت خدا خلق شده اند، سؤال می شود که آیا خدا به عبادت انسان نیاز دارد؟ خداوند انسان را خلق کرده تا به او رحمت خاصه بدهد.