کرسی عرضه و نقد ایده موانع تفکر در فرایند پیشرفت براساس آموزه های قرآنی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی موانع تفکر در فرایند پپبشرفت براساس آموزه های قرآنی با ارائه سید علی نقی ایازی، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پنجشنبه در دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد و در این نشست حجت الاسلام سید علی طالقانی، استاد دانشگاه باقرالعلوم و محمد مسعود سعیدی، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به نقد و بررسی این پژوهش علمی پرداختند.

سید علی نقی ایازی، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهار کرد: در پژوهشی که در سال 92 و به روش زمینه ای انجام شد به تأثیر اجتماعی پیشرفت براساس آیات قرآنی پرداخته شده و این نوعی مطالعه بین رشته ای بین قرآن پژوهی و جامعه شناسی است و برای مسائل اجتماعی پیشرفت از آیات قرآن مفهوم سازی شد و موانع اجتماعی پیشرفت شناسایی شد.

وی افزود: در این مطالعه داده های آیات قرآن به صورت مستقیم و غیر مستقیم به تفکر و پیشرفت اشاره داشته است، احصا شده و آن دسته از آیاتی که در این زمینه شناسایی شد، مفهوم سازی شد، مفهومی که ذیل مفهوم پیشرفت قرار گرفته و مفاهیمی که به عنوان موانع تفکر یاد شد، مفهوم گذاری شده همچنین مفاهیمی که رابطه بین مانع بودن تفکر در موانع پیشرفت را بیان می کرد، بررسی می شد و مفاهیمی که در یک راستا بوده و می توانستند یک مقوله را به وجود آورند، ساخته شدند.

ایازی به هدف خود از این پژوهش اشاره و ابراز کرد: رهبری 4 عامل  فکر، علم، معنویت و زندگی را برای شکل دهی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بیان فرمودند و با توجه به این که بسیاری از مشکلات زندگی امروز به علت نبود تفکر و اندیشه سازی است بنابراین به بررسی موانع اندیشه ورزی و تفکر را براساس آیات قرآن پرداخته شد و نیز بحث پیشرفت را نیز رهبری به کار برده است پس به این سوال با توجه به آیات قرآن پاسخ داده شد که معرفت و تفکر چگونه می تواند در پیشرفت موثر باشد؟

استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی موانع پیشرفت و موانع تفکر در فرایند پیشرفت را براساس آیات قرآن برشمرد و گفت: گسترش جهل، زوال عقلانیت، فقدان تعقل و پیش داوری ها و عادات نادرست از جمله موانع پیشرفت است همچنین موانع فردی، اجتماعی، فرایندی، زمینه (محیط اجتماعی نامناسب و در سطح کلان، از جمله موانع تفکر در فرایند پیشرفت است.

حجت الاسلام سید علی طالقانی، استاد دانشگاه باقرالعلوم در این مراسم به نقد این مقاله پرداخت و گفت: بهتر بود عنوان را موانع اجتماعی پیشرفت تفکر از نظر قرآن انتخاب می شد چون در این نظریه گویا الگوی بایسته پیشرفت مورد نظر است نه الگوی موجود پیشرفت  چون اگر الگویی موجود بود، می شد به آن استناد کرد همچنین  نیاز نیست روش در عنوان مقاله و کتاب ذکر شود و در مقدمه می تواند ذکر شود.

وی افزود: این مقاله با توجه به محتوا و منابع آن مقاله روش شناختی است یعنی انتظاری که عنوان مقاله ایجاد می کند را برآورده نمی کند، در این مقاله دوگانگی وجود دارد همچنین در این مقاله به ایده های متراکم پرداخته و به خاطر محدودیت های حجمی نتوانسته است به همه مباحث بپردازد و بهتر بود یک موضوع را انتخاب کرده و به آن پرداخته شود.

حجت الاسلام طالقانی بیان داشت: وجود نقل قول های مستقیم فراوان، نامشخص بودن پیوستگی مطالب و عدم دریافت نتیجه نهایی برای خواننده با توجه به عنوان مقاله از جمله نقدهایی است که به این مقاله وارد می شود همچنین بخش قابل توجه از کلید واژه ها و کدبندی ها بیش از این که اجتماعی باشد اخلاقی است.

استاد دانشگاه باقرالعلوم اظهار کرد: در این پژوهش به نظر می رسد که نویسنده تفسیر سکولار را تأیید کرده و می خواهد از آن استفاده کند و محل سوال است که چطور امکان فروکاستن آیات قرآن و وحی به یک نگاه دنیوی سکولار وجود دارد و از حوزه روش شناختی چگونه پذیرفتنی است، گذشته از اشکالات الهیاتی و تفسیری که می توانند داشته باشد.

محمد مسعود سعیدی، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی نیز در نقد این پژوهش گفت: پژوهشگر مسائل اجتماعی را براساس آیات قرآن استخراج کرده است که با تفهم فرق دارد و این دو را با هم اشتباه کرده است، تفهم به دنبال فهم رفتار است همچنین بدون استناد به مباحث علمی به بیانات رهبری در انتخاب 4 عنصر در الگوی پیشرفت توجه داشته است که شاید بیان رهبری برای این بوده که مردم استفاده کنند و این کار پژوهشگر موجب خلط بین مباحث علمی و غیر علمی می شود.

وی ابراز داشت: در این مقاله برخی جملات ابهام دارد، ادله کافی برای این که از واژه پیشرفت به جای توسعه استفاده شود نیاورده است، در برخی جاها اختلال تفکر و پیشرفت به وجود آمده است، جهت علیت مشخص نیست، در کابرد تفسیر عصری نیز باید به تفسیرهایی که اکثیرت بیان کرده اند مراجعه می شد که بین ذهنی است و در این پژوهش به نمونه گیری نظری اشاره شده است در حالی که قرآن به عنوان کل و واحد است شما واحد نمونه گیری ندارید و کل را بررسی می کنید.

سعیدی افزود: پراکندگی در این مقاله وجود دارد در حالی که نیاز است روش، خط سیر و مقوله مرکزی تعیین شود که در این جا تفکر به عنوان مقوله مرکزی است و باید نظریه پردازی شده، ویژگی های تفکر را از قرآن در آورده و بعد ببینید چه عواملی موجب رشد تفکر و چه عواملی مانع رشد تفکر شده است،  چه فرایندهایی به مسیر پیشرفت باید صورت بگیرد و پیامدهای تفکر خوب و بد چیست در حالی که بزرگترین اشکال این است که خط سیر از بسترها، پیامدها و مقوله مرکزی مشخص نیست./864/پ201/ب1