یادداشت تخصصی؛
نفوذ و سوء استفاده انجمن شرک آلود یوگا از اماکن مقدس اسلامی + فیلم
مسجد مقدس جمکران اخیراً میزبان برگزاری نشست تخصصی مربیان یوگا بوده است؛ رشته‌ای که منشأ آن به آیین‌های شرک آلود شرقی بازمی‌گردد و با اصول توحیدی اسلام در تعارض کامل قرار دارد. این مسئله نگرانی‌های عمیقی درباره پیامدهای فرهنگی، اعتقادی و اجتماعی این قبیل فعالیت‌ها در فضای مقدس ایجاد کرده است.
به گزارش خبرنگار گروه فرق و ادیان خبرگزاری رسا، در سال‌های اخیر شاهد آن بوده‌ایم که برخی رشته‌ها و فعالیت‌های فرقه‌ای با منشأ و ماهیت الحادی و بعضاً شیطانی که ریشه در تمدن‌ها و ادیان غیر توحیدی دارند با عناوین فریبنده‌ای چون ورزش، درمانگری، تکنیکهای آرامش و امثال آن، در حال ترویج و جذب هستند. اما مسئله دردناک این است که پس از آگاهی بخشی برخی مجموعه‌های فرهنگی درباره ماهیت کفرآمیز این کلاسها، این بار به گونه‌ای مشکوک وارد فضاهای مقدس اسلامی می‌شوند تا خود را تطهیر نموده و ماهیت فرقه‌ای و شیطانی خود را در پشت ظواهر اسلامی پنهان کنند.
یکی از این موارد فعالیت‌های مرتبط با «یوگا» است که اخیراً خبر برگزاری نشستهای آن در یکی از مراکز مقدس شیعیان یعنی مسجد مقدس جمکران در قم منتشر شده و واکنشهای گسترده‌ای در میان فعالان فرهنگی و دینی داشته است.
در این یادداشت تلاش می‌کنیم ابعاد مختلف این خبر را بررسی کرده و ضمن تأکید بر ضرورت مراقبت از حریم اعتقادی و فرهنگی اماکن متبرکه، برای مواجهه هوشمندانه با فعالیت‌های شبه ورزشی- شبه فرهنگی مدرن مانند یوگا پیشنهاداتی ارائه کنیم.
۱. چرا مسجد مقدس جمکران؟
مسجد جمکران از دیرزمان به‌عنوان یکی از اماکن مقدس و متبرکه شناخته شده که محل گردهمایی مومنان و برگزاری محافل معنوی بوده است. این مسجد نماد پیوند روحانی با امام زمان (عج) محسوب می‌شود و همواره به عنوان مکانی برای تقویت باورهای دینی و ارتقای ارتباطات اعتقادی مورد توجه قرار گرفته است. از این رو تمامی فعالیت‌هایی که در این مکان صورت می‌گیرد باید با رعایت حرمت و جایگاه والای آن و در چارچوب اصول و آموزه‌های اسلامی باشد.
از این رو وقتی خبر برگزاری نشست تخصصی توسعه یوگا با حضور بیش از ۵۰ مربی این رشته در مسجد مقدس جمکران قم منتشر می‌شود، برای ما چندان پوشینده نیست که برگزار کنندگان این نشست با هدایت مسئولان اصلی انجمن یوگا به دنبال استفاده ابزاری از نام متبرک مسجد مقدس جمکران برای تطهیر و پنهان سازی ماهیت مشرکانه پشت آموزه های به ظاهر ورزشی یوگا هستند
اما سئوالی که به ذهن نخبگان فرهنگی و مذهبی می‌رسد این است که آیا این نشست با مجوز مسئولین آن مسجد مقدس برگزار شده است؟ چرا باید مسئولان مسجد مقدسی که به نام حضرت حجت (عج) گره خورده است، اجازه برگزاری نشستی را به مروجان یک آیین انحرافی و کفر آمیز بدهند؟ آیا آنها نیز مانند عموم مردم از ماهیت واقعی و فرقه‌ای یوگا بی‌اطلاع بوده و گمان میکنند که یوگا یک ورزش است؟ اگرچه متأسفانه این تصور غلط درباره یوگا در میان اغلب لایه های مدیریت فرهنگی کشور وجود دارد!
۲. توسعه یوگا در شهر مقدس قم
«یوگا» که در اصل ریشه در سنت‌های دینی و فلسفی هندوئیسم دارد در سال‌های اخیر به عنوان یک رشته ورزشی و فرهنگی در بسیاری از کشورها گسترش یافته است و خود را یک ورزش مدرن معرفی می‌کند. اما اهل علم و معنا می‌دانند که این رشته که به ظاهر شامل حرکات بدنی، تنفس کنترل‌شده و مراقبه است از دیرباز در آیین هندوئیسم و بودیسم به عنوان راهی برای دست‌یابی به حالت‌های عرفانی و معنوی تلقی می‌شده است. از این رو از مسئولین شهر مقدس قم انتظار نمی‌رود نسبت به گسترش آن در شهر اهل بیت علیهم السلام بی تفاوت باشند.
هرچند مسئله وقتی حساس‌تر می‌شود که نشست فوق الذکر در مسجد مقدس جمکران، با همراهی رئیس هیأت ورزش‌های همگانی استان قم، برگزار می‌شود و طبق گزارش ورزش‌های همگانی استان قم، در این نشست مباحثی چون اقدامات نوین برای ارتقای این رشته در استان مطرح می‌شود. همچنین اعلام میکنند که قرار است تا پایان سال ۱۴۰۴ کارگاه‌ها، همایش‌ها، مسابقات و برنامه‌های متنوع یوگا در قم برگزار شود!
جالبتر آنکه در شبکه استانی قم یعنی شبکه نور نیز از رئیس کمیته یوگا استان دعوت می‌شود تا به ترویج این شبه ورزش و در حقیقت عرفان کاذب بپردازد.
آیا مسئولان فرهنگی شهر و استان مقدس قم نیز فکر میکنند یوگا صرفاً یک ورزش است؟؟!
۳. آموزه‌های عرفانی یوگا
یکی از مهم‌ترین نکات مطرح در انتقادات به توسعه یوگا بار معنوی و دینی آن است. برخلاف تصور عمومی که یوگا را صرفاً یک ورزش جسمانی می‌داند آموزه‌های یوگا به طور گسترده حامل مفاهیمی مانند «مراقبه»، «تمرکز انرژی‌های کیهانی»، «پرستش خدایان متعدد» و «جستجوی وحدت با وجود مطلق» هستند که ریشه در ادیان هندو و بودیسم دارند.
برخی از حرکات و روش‌های یوگا به نحوی طراحی شده‌اند که نه تنها جسم را تقویت میکنند بلکه روح و ذهن را نیز به سمت تأملات و آیین‌هایی هدایت میکنند که با حقیقت توحید اسلامی تعارض دارند.
بیشتر بخوانید: کالبدشکافی پدیده یوگا؛ از ورزش تا سلوک معنوی و مخاطرات پنهان
۴. پاسخ به توجیهات مبنی بر ورزشی بودن یوگا
مدافعان گسترش یوگا در مراکز مقدس این رشته را صرفاً ورزشی سالم و بدون بار دینی معرفی میکنند اما ادعای اینکه «یوگا تنها حرکات بدنی است و هیچ آموزه دینی در آن وجود ندارد» به چند دلیل قابل قبول نیست.
نخست اینکه همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد ریشه یوگا عمیقاً در دین و عرفان هندوئیسم نهفته است و جدا کردن کامل حرکات بدنی از مفاهیم معنوی آن بسیار دشوار است. علاوه بر این کارگاه‌ها و سمینارهایی که توسط مربیان یوگا برگزار می‌شود معمولاً شامل بخش‌هایی از فلسفه یوگا و اصول عرفانی آن است که ممکن است برای مخاطبانی که آشنایی کافی ندارند به صورت تلقینی معنوی جلوه کند.
در نهایت پذیرش گسترده این شبه می‌تواند به مرور زمان موجب تغییر الگوهای فرهنگی و دینی افراد شده و به نوعی آسیبهای معنوی و اعتقادی در جامعه به وجود آورد.
اما باید به این نکته نیز توجه کرد که کارشناسان بسیاری، در سطح جهانی، نه تنها ورزش بودن یوگا را رد کرده‌اند، بلکه حتی اثبات کرده اند که این شبه ورزش، آسیبهای جسمانی زیادی به همراه دارد و بر خلاف سایر ورزش‌ها، برای سلامتی و حتی آرامش مضر است.
5. پیامدهای فرهنگی و اجتماعی گسترش یوگا در اماکن اسلامی
برگزاری کارگاه‌ها و همایش‌های یوگا در فضای مقدس اسلامی باعث مخدوش شدن مرزهای روشن میان آموزه‌های دینی و عرفانهای غیر اسلامی می‌شود و این موضوع می‌تواند ابهام و سردرگمی در باورهای دینی مردم ایجاد کند. علاوه بر این افراد ممکن است بدون داشتن آگاهی کامل تحت تأثیر آموزه‌های دینی و معنوی هندوئیسم قرار گیرند که در تعارض با اصول توحیدی اسلام است. چنین نفوذی نه تنها حرمت و شأن اماکن مقدس را که باید با چارچوب‌های دینی و فرهنگی حفظ شود تضعیف می‌کند بلکه ارزش معنوی این فضاها را نیز کاهش می‌دهد. همچنین ورود این گونه فعالیت‌های بحث‌برانگیز به اماکن مذهبی می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد اختلاف نظر و تنش میان گروه‌های مختلف مذهبی و فرهنگی شده و به تفرقه و ناهماهنگی در جامعه دامن بزند.
۶. ضرورت بازنگری در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی و ورزشی
با توجه به نکات مطرح شده ضروری است که دستگاه‌های متولی فرهنگی، مذهبی و ورزشی کشور نسبت به برگزاری و ترویج چنین فعالیت‌هایی در کل کشور بازنگری جدی داشته باشند. در این راستا ابتدا باید آموزه‌ها و محتوای مربوط به هر فعالیت به ظاهر ورزشی یا درمانی پیش از برگزاری به صورت دقیق و کارشناسانه مورد ارزیابی قرار گیرد تا از صحت و سلامت محور بودن آن و همچنین از همخوانی آن با ارزش‌ها و اصول دینی اطمینان حاصل شود.
همچنین حفظ حرمت و شأن معنوی اماکن مقدس باید در اولویت قرار گیرد و متولیان اماکن مقدس نیز باید دقت کنند که برنامه‌های اجرا شده در این اماکن در چارچوب اصول دینی و فرهنگی طراحی و اجرا شوند؛ به گونه‌ای که از هرگونه فعالیتی که ممکن است با ارزش‌های دینی در تضاد باشد به‌طور کامل پرهیز شود و فرصت سفید شویی به جریانهای انحرافی داده نشود.
افزون بر این آگاهی‌بخشی به جامعه اهمیت ویژه‌ای دارد تا مردم بتوانند با شناخت کافی و آگاهی لازم نسبت به ابعاد مختلف اینگونه فعالیت‌ها تصمیمات درست و آگاهانه‌ای اتخاذ کنند.
در نهایت باید از تسامح فرهنگی غیرکارشناسانه اجتناب شود چرا که گاهی تحت عنوان توسعه ورزش و سلامت، هم سلامت جسم و روان مردم به خطر می افتد و هم آموزه‌های دینی نادیده گرفته می‌شوند که این امر نیازمند اصلاح و توجه جدی است.
ارسال نظرات