ناگفته‌هایی از درگیری‌های خونین روزهای پایانی دهه فجر در خرم‌آباد

به گزارش خبرگزاری رسا، بهمن ۵۷، یادآور یکی از بزرگترین رخدادهای تاریخی ملت بزرگ ایران است و این ایام برای ایرانیان فراموش نشدنی است چرا که سرنوشت کشورمان در این ایام رقم خورد و حاصل سالها مبارزات ملت ایران در برابر رژیم طاغوت در این ایام به بار نشست.

مردم خرم‌آباد نیز در بهمن ۵۷ مبارزات خود در مقابل رژیم طاغوت به اوج رساندند. در این بین برخی ناگفته‌ها در خصوص درگیری‌های خونین روزهای پایانی دهه فجر در خرم‌آباد وجود دارد که شاید تا کنون کمتر کسی از آنها سخن گفته باشد.

روایت‌های زیادی در مورد این درگیری‌ها و نقش گروه‌های انقلابی و دیگران در آن وجود دارد. یکی از نیروهای انقلابی و جوانان مبارز در سال ۵۷ در این زمینه حرف‌های شنیدنی و جذابی در مورد اتفاقات بهمن ۵۷ در خرم‌آباد دارد که تا کنون کمتر در مورد آنها شنیده‌ایم.

برهان کرم‌الهی که در جریان انقلاب ۵۷ یک جوان پر انرژی و پر تحرک بود که در گفت‌وگوی ویژه با خبرنگار فارس خاطرات جالبی را از آن روزها بیان کرده است.

وی می‌گوید: سال ۵۷ دانش‌آموز سال اول دبیرستان در دبیرستان امیرکبیر بودم. به دلیل فعالیت‌های تبلیغاتی که انجام می‌دادیم در ستاد برنامه‌ریزی راهپیمایی‌ها که در حوزه کمالیه راه اندازی  شده بود با حضور مرحوم شهید سعیدی و شهید رحیمی، حضور داشتم. 

در مراسمات راهپیمایی، تنظیم شعارهای راهپیمایی و هماهنگی بین گروه‌های راهپیمایی و ستاد را انجام می‌دادیم. 

آغاز درگیری‌های خونین بهمن ۵۷ در خرم‌آباد

وی می‌گوید: مبارزات گسترده و میدانی خرم‌آباد از ماه رمضان سال ۵۷ که مرحوم آل‌اسحاق منبر میرفت استارت زده شد. همان موقع نیروهای ژاندارمری به مراسم مرحوم آل‌اسحاق حمله کردند و چند نفر شهید شدند. بعد از آن، مراسمات به پنج‌شنبه شب‌ها و آرامستان کشید.

کرم‌اللهی ادامه می‌دهد: تا اوایل مهر ماه و با بازگشایی مدارس شور و شوق انقلاب در خرم‌آباد بالا رفت. دبیرستان امیر کبیر جایی بود که فعالیت زیادی در آن بر علیه رژیم صورت می‌گرفت و آنجا بود که انجمن اسلامی تشکیل شد.

برگزاری اولین راهپیمایی دانش‌آموزی در خرم‌آباد

این مبارز انقلابی سال ۵۷ می‌افزاید: اول مهر ۱۳۵۷ اولین راهپیمایی دانش‌آموزی انجام شد و تعدادی از دانش‌آموزان زخمی شدند. آن روز در سطح شهر با شهربانی درگیر شدیم و با حمله نیروهای شهربانی افراد متفرق و دوباره جمع می‌شدند و در واقع نیروهای انقلابی صحنه را ترک نمی‌کردند. همین باعث شد خرم‌آباد در آن زمان تیتر روزنامه شود. 

روز بعد نیز درگیری‌ها به صورت روزانه اتفاق افتاد و میدان شهر به عنوان مرکز شکل‌گیری تجمعات اعتراضی بود. حدود دو هفته بعد راهپیمایی بزرگی شروع شد و سینما رنگین‌کمان اوخر مهرماه توسط افراد عده‌ای به آتش کشیده شد.

روزی که خیابان سعدی، شهدا شد و خیابان پهلوی خیابان امام خمینی

کرم‌الهی می‌گوید: فردای همان روز (دو هفته بعد از بازگشایی مدارس) سر پل شهدا تجمع بود. سید علی قبادی شاهرخی سخنران آن مراسم بود و در همان مراسم اعلام کرد هر مسلمانی از این پس خیابان سعدی را خیابان شهدا بنامد و خیابان پهلوی نیز در همان  روز به نام خیابان امام خمینی تغیر نام یافت.

راهپیمایی تا اوایل آبان با شروع اعتراضات گسترده ادامه پیدا کرد. شهید سید فخرالدین رحیمی محل تبعید خود که در ایرانشهر سیستان بلوچستان بود را ترک کرد و به شهر زادگاه خود  یعنی خرم‌آباد برگشت. در همان روز پس از راهپیمایی که از شهدا به سمت علوی پیش رفت شهید رحیمی در مسجد علوی  سخنرانی کرد. 

آن روز گاردی‌ها از تهران به استان لرستان و شهر خرم‌آباد آمدند تا این راهپیمایی را به هم بریزند اما ما مقاومت کردیم، و نگذاشتیم آنها به جمعیت خانم‌ها تعرض داشته باشند.

گاردی‌هایی که آن زمان از تهران به لرستان آمده بودند در سویت‌های متل شهرداری مستقر شدند که با تلاش مردم اواخر دی ماه از استان بیرون شدند. 

اواخر دی و اوایل بهمن هسته درگیری بین ژاندارمری و مردم بود. ارتش همان اوایل درگیری‌ها چند روز برای مقابله با مردم آمد اما با دادن گل و شیرینی از سوی مردم به ارتش درگیری بین مردم و ارتش صورت نگرفت. 

با آمدن امام به کشور شور و شوق مبارزین و مردم در خرم‌آباد به اوج رسید و همانند سایر کشور شهر چهره متفاوتی به خود گرفت. روز ۱۸ و ۱۹ بهمن که گفتند تهران بحرانی شده جوانان خرم‌آباد مسیر به سمت تهران را بستند که مبادا نیروهای لشکر ۸۴ برای سرکوب مردم به تهران بروند. 

روزی که ارتش در خرم‌آباد اعلام بی طرفی کرد

وی ادامه می‌دهد: روز ۱۹ و ۲۰ بهمن فرمانده ارتش اعلام بی طرفی کرد و گفت که در درگیری‌ها دخالت نمی‌کنند. روز ۲۲ بهمن که روز پیروزی انقلاب بود هیچ درگیری بین مردم و ژاندارمری اتفاق نیفتاد و مردم فقط از شنیدن پیروزی انقلاب شاد شده بودند و ژاندارمری و ارتش نیز پرچم سفید بالا آوردند. 

روزهای پایانی دهه فجر در خرم‌آباد درگیری‌های شدیدی با ژاندارمری و نیروهای گارد داشتیم. روز ۲۱ بهمن ساواکی‌ها فرار کرده بودند و ساواک تخلیه شده بود.

 صبح ۲۲‌ بهمن مردم خرم‌آباد وقتی پیروزی انقلاب را متوجه شدند به خیابان‌ها ریختند و شادی کردند. 

۲۳ بهمن ۵۷ در خرم‌آباد چه گذشت 

کرم الهی در خصوص حوادثه روز ۲۳ بهمن ۵۷ در خرم‌آباد که باعث درگیری خونین بین ژاندارمری و مردم شد توضیح می‌دهد: هنگ ژاندارمری لرستان و همدان در خرم‌آباد بود و در واقع اسلحه خانه این دو استان در خرم‌آباد بود. شب ۲۳بهمن گروه‌های چپ، متشکل از منافقین، حزب توده و چریک‌های فدایی خلق برای دسترسی به اسلحه‌های ژاندارمری نقشه حمله به ژاندارمری را می‌کشند.

بر همین اساس شبانه برنامه ریزی کرده و روز ۲۳ بهمن به ژاندارمری حمله کردند و از طرفی در سطح شهر به مردم اعلام کردند ژاندارمری به مردم حمله کرده است تا مردم نیز به خیابان‌ها بریزند و به آنها ملحق شوند و در نهایت آنها به هدف برنامه ریزی شده خود برسند.

در آن درگیری تعدادی از نیروهای ژاندار‌مری کشته شدند و با کشته شدن نگهبانان، همه(تعدادی از مردم و گروه‌های چپ) وارد ژاندارمری می‌شوند و اسلحه برمی‌دارند. در جریان آن حادثه مردم نیز با ورود به منطقه از همه جا بی خبر اشتباها به ژاندار‌مری حمله می‌کنند. در این درگیری ۵ نفر از چریکی‌ها کشته شد و ۲۳ نفر از مردم شهید شدند و تعداد مجروحین نیز به حدود ۱۰۰ نفر رسید. 

در جریان درگیری ۲۳ بهمن گروهک‌ها و برخی از مردم تا توانستند از اسلحه خانه ژاندارمری اسلحه برده بودند، اما ظهر همان روز بعد از تمام شدن درگیری کمیته انقلاب در ژاندارمری مستقر شد و معتمدان شهر و مبارزین انقلابی از مردم خواستند اسلحه های برده را پس بدهند که تعداد زیادی از اسلحه‌هایی که در دست مردم بود بار دیگر به ژاندارمری بازگردانده شد اما اسلحه‌هایی که چپی‌ها برده بودند دیگر بازگردانده نشد.

واقعیت ماجرای ۲۳ بهمن اینگونه بود. در واقع درگیری آن روز نقشه از قبل طرح ریزی شده چپی‌ها بود که بعد از تیراندازی ژاندارمری مردم نیز وارد صحنه شدند و آن قضایا پیش آمد. بعد از ۲۳ بهمن اما شرایط خرم‌آباد عادی بود و گاهی اوقات تا حدود یک ماه پس از پیروزی انقلاب شبها درگیری‌هایی جسته و گریخته‌ای بین ساواکی‌های باقی مانده اتفاق می‌افتاد اما در کل اتفاق خاصی که منجر به درگیری گسترده شود پس از آن رخ نداد.

انتهای پیام/