مردگان پس از مرگ با هم ملاقات میکنند؟
«غم سنگین نبودن مادر بدجوری روی دل دخترک سنگینی میکند. سعی میکند خودش را گول بزند. سعی میکند دل بیقرارش را ساکت کند، اما این حقیقت تلخ که دیدارشان رفته تا قیامت نفسش را بند میآورد. همیشه فکر میکرد خیلی قوی است. اما زهی خیال باطل! تمام قدرتش از حضور حامی و پشتیبان، مادر بود. روزها را به این امید میگذراند تا در دنیای پس از مرگ مادر را ببیند. خدا خدا میکند که زودتر عجل او هم فرا برسد. زندگی در این دنیا برایش مانند زندان شده است. اما حتی اگر بعد از مرگ هم نتواند مادر را ببیند چه؟! این شک و ترس آتش به دلش میزند.»
این یک پاراگراف حرفهای فردی است که به تازگی عزیزی از دست داده است. اگر در جوارِ کسی قرار بگیرید که داغ عزیز دیده باشد، قطعا این حرف را از زبانش میشنوید. وقتی عزیزی از دست میدهید، دلتان گرم است به خاطراتش. خاطره پدرهایی که نیستند، مادرهایی که رفتهاند و دوستانی که بار سفر بستند و... مرگ عزیزان به قدری سخت است که آدمهایی که ایمانشان ضعیفتر است، خودشان را میبازند و صبر و طاقت از کف میدهند. برخی هم هستند که با رویای تجدید دیدار در دنیای آخرت آرام میگیرند،اما در گوشه ذهنشان مدام از این میترسند که اگر عزیزشان را پس از مرگ نبینند، اگر او را نشناسند یا اگر..
در گزارشهای قبلی برایتان گفتیم که به اندازه و درست برای عزیزان فوت شدهتان سوگواری کنید و اشک بریزید. گفتیم چطور میتوانید وقتی دلتان تنگ عزیزتان شد، هم خودتان و هم عزیزتان را آرام کنید. در این گزارش هم قرار است به این موضوع میپردازیم که «آیا ما پس از مرگ، عزیزانمان که قبلا رفتند را ملاقات میکنیم؟» این پرسش از سمت خود شما زیر این گزارش مطرح شده است.
مانند همیشه این گزارش را به نیت امواتمان قلم میزنیم. باشد که مرهمی کوچک بر دل ما و خیری کوچک برای آنهایی که دستشان از این دنیا کوتاه است فرستاده باشیم.
امام صادق(ع) فرمود: ارواح مومنان یکدیگر را میشناسند و از هم سوال میکنند.
* پس از مرگ عزیزانمان را ملاقات میکنیم؟
از دنیای پس از مرگ اطلاعات خیلی محدود است. همه آنچه می دانیم، از آیات قرآن، روایات و احادیثی است که از معصومین (ع) برایمان نقل شده است، به همین خاطر جواب دادن به این سوال که آیا مردگان در دنیای آخرت با هم ملاقات میکنند، سخت است. اما طبق روایات معصومین (ع) مردگان در عالم برزخ یکدیگر را میشناسند و به دیدار یکدیگر نیز میروند. شیخ مفید در کتاب امالی حدیثی از امام صادق (ع) نوشته است؛« امام صادق(ع) فرمود: هنگامی که خدا روحی را قبض میکند، آن روح را به شکلی همانند آنچه در دنیا داشته به بهشت میفرستد. این ارواح در آنجا میخورند و مینوشند و هنگامی که شخصی بر آنان وارد میگردد، آنها را به همان شکلی که در دنیا داشتهاند میشناسند.»
در روایت دیگری هم آمده است که از امام علی (ع) میپرسند:« آیا مردگان با هم گفتوگو و انس دارند؟ امیرالمومنین (ع) فرمود: اگر پرده از مقابل چشمها کنار برود، خواهید دید که ارواح مومنان گروه گروه و حلقه حلقه اطراف هم با حالت خضوع و خشوع نشستهاند و با یکدیگر صحبت میکنند.» در روایتی حمادبن عثمان از امام صادق (ع) نقل میکند، حضرت در جواب این سؤال که آیا ارواح مومنان با یکدیگر ملاقات میکنند؟ فرمودند:« بله و از یکدیگر سؤال میکنند و یکدیگر را میشناسند و هنگامی که او (یکی از آن ها) را دیدی، میگویی فلانی است. بنابراین اموات در دنیای باقی با یکدیگر ملاقات میکنند.»
رابطه مردگان بر اساس سنخیت و شباهت آدمها با همدیگر از جهت وجودیشان است
* هرکسی با هم طبقه خودش ارتباط میگیرد
اما این ارتباط اما و اگری دارد. اگر فردی گناهکار باشد و جایگاهش در جهنم باشد و دیگری در بهشت باشد، در آن صورت چطور میشود؟ آیا آن دو هم یکدیگر را میبینند؟ «علی نصیری کیا»؛ طلبه درس خارج حوزه قم و نویسنده میگوید: «ارتباط در دنیا بر اساس روابط فامیلی و خانوادگی، همکاری یا دوستی است، اما رابطه بعد از مرگ و در عالم برزخ و قیامت بر اساس سنخیت و شباهت آدمها با همدیگر از جهت وجودیشان است. یعنی اگر کسی، فرد مرده انسان صالحی بود و در یک درجهای باشد، با افراد همان درجه میتواند ارتباط بگیرد.»
اگر بخواهیم ارتباط مردگان را در عالم باقی با این دنیا مقایسه کنیم، با این مثال شاید بتوانیم منظورمان را بیشتر برسانیم؛ در دنیای باقی یک کسانی هستند که در یک طبقه اجتماعی بالاتری زندگی میکنند و در نقطهای از شهر زندگی میکنند که سایر افراد را آنجا راه نمیدهند. برخی هم در طبقه اجتماعی پایینتر هستند، کسانی که بالاتر هستند هم اصلا سمت پایینتریها نمیروند. نصیریکیا میگوید: «در دنیای آخرت بر اساس رتبهبندیها ممکن است یک نفر خودش بهشتی باشد و فرزندش جهنمی. این دو نفر ارتباطی در آن دنیا ندارند. با اینکه در دنیای فانی ارتباط فامیلی و پدر و پسر یا پدر و دختر یا .. داشتند.»
با هرکسی که دوست داشته باشید محشور میشوید.
* با هرچیزی که دوست داشته باشید محشور میشوید
رسول خدا(ص) میفرماید:« هر کسی با شخصی که به او علاقهمند است محشور میشود، پس کسى که بندهاى را در راه خدا دوست بدارد، خدا را دوست داشته است، و خدا را دوست نمیدارد مگر آن کسی که خدا او را دوست داشته باشد.»
طلبه درس خارج حوزه قم و نویسنده هم در این باره میگوید: « یکی از چیزهای مهمی که در ارتباط آن عالم اثر دارد، بحث محبت و بغض است. هر چیزی که دوست داشته باشید، حتی اگر یک سنگ باشد یا فردی باشد که در یک کشور دیگری زندگی میکند و تا الان حتی او را ندیدهاید، اما دوستش داریدحشر و محشور شدنتان با او خواهد بود. از هر چیزی که بغض داشته باشید هم دور خواهید شد.»
به همین خاطر در احادیث و روایات تاکید شده است که محبت اهل بیت(ع) یکی از نجات دهندههاست. چراکه سبب محشور شدن ما با اهل بیت (ع) میشود و بغض دشمنان اهل بیت(ع) هم نجات بخش است و سبب میشود از آنها دور شویم. مرکز عذاب و آتش در آن عالم همین دشمنان اهل بیت(ع) هستند.
*شرط دیدار درجه ایمان است
با این تفاسیر برای دیدار عزیزان پس از مرگ میزان انس و الفت ما با آنها شرط نیست، بلکه همه چیز بستگی به درجه ایمان و حرکت در مسیر تقوای هر دو فرد دارد. بنابراین اگر میخواهید همسر خود، پدر خود یا هر عزیز دیگری که دوستش دارید را ببینید باید هر دو مومن باشید و در مسیر رضای خداوند قدم بردارید.
امروز هم پنجشنبه است؛ همان روزی که اموات به سمت نزدیکانشان میآیند. دستشان از دنیا کوتاه است و محتاج یاد کردن ما هستند با فاتحهای و صلواتی و با تجدید دیداری در آرامگاهشان روحشان را شاد کنیم.