چشم ساواک به همکاری نویسنده «چشم‌هایش» + سند
«چنان‌چه آقایان بزرگ علوی، حسین خیرخواه، داود نوروزی، متعهد شوند که کلیه اطلاعات خود را در اختیار بگذارند از طرف این سازمان همه‌گونه کمک و مساعدت درباره آن‌ها به عمل خواهد آمد.»
در دوران حکومت پهلوی، سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) نقش محوری در کنترل مخالفان سیاسی و فرهنگی ایفا می‌کرد. این سازمان نه‌تنها به سرکوب مخالفان در داخل کشور می‌پرداخت، بلکه تلاش داشت برخی از روشنفکران و فعالان خارج از کشور را نیز به همکاری وادارد. یکی از نمونه‌های این تلاش‌ها، سندی است که نشان می‌دهد ساواک از چهره‌های فرهنگی و سیاسی مانند بزرگ علوی، حسین خیرخواه و داود نوروزی درخواست کرده است که اطلاعات خود را در اختیار این سازمان قرار دهند و در ازای آن از حمایت و تسهیلات مختلف برخوردار شوند. بزرگ علوی، نویسنده، فعال سیاسی و از اعضای برجسته حزب توده، ازجمله افرادی بود که چنین درخواستی دریافت کرد. با این حال، همان‌طور که از آثارش مانند «گیله‌مرد» و «چشم‌هایش» برمی‌آید، او هرگز تن به همکاری با ساواک نداد و در آثارش به نقد فضای اختناق‌آمیز حکومت پهلوی پرداخت. سند پیش رو نمونه‌ای از سیاست‌های ساواک در مواجهه با روشنفکران و فعالان سیاسی است که یا باید با حکومت همکاری می‌کردند یا تحت فشار و سرکوب قرار می‌گرفتند.
متن سند
موضوع : آقایان بزرگ علوی، حسین خیرخواه، داود نوروزی
سرپرستی کل محصلین ایران در اروپا - پاریس
بازگشت به نامه خصوصی ۲۰ خرداد ۱۳۳۷
چنان‌چه آقایان بزرگ علوی، حسین خیرخواه، داود نوروزی، متعهد شوند که کلیه اطلاعات خود را در اختیار بگذارند از طرف این سازمان همه گونه کمک و مساعدت درباره آن‌ها به عمل خواهد آمد با این ترتیب چنان‌چه آقایان مایل باشند به ایران مراجعت کنند خواهشمند است دستور فرمایید تاریخ و مرز ورود به ایران قبلاً به سازمان منعکس گردد.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور
شماره: ۱۰۲۲۴/الف ۳/ ۳۷/۴/۱۴
ارسال نظرات