واکاوی مهارت حل مسئله در اندیشه و سیره رهبر معظم انقلاب

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، دوازدهمین پیش‌نشست همایش ملی مدیریت تراز انقلاب اسلامی در اندیشه و سیره آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی) با عنوان مهارت حل مسأله مدیر تراز انقلاب اسلامی با تکیه بر سیره عملی و اندیشه نظری آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، در تاریخ چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ برگزار شد.

در این نشست جناب دکتر حسن بابایی مجرد، عضو هیئت علمی گروه مدیریت و حکمرانی اسلامی پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی به تحلیل سیره مدیریتی آیت‌الله خامنه‌ای پرداخت و بر اهمیت شواهد علمی و تجربی در حل مسائل اجتماعی و مدیریتی تأکید کردند.

وی اشاره کرد که برای حل مسائل کشور، باید از دیدگاه‌های علمی و تجربی استفاده شود و از نگاه‌های تنگ‌نظرانه اجتناب کرد.

بابایی مجرد همچنین به تفاوت‌های مدیریت سازمانی و حکمرانی پرداخته و بر اهمیت شناخت روابط پیچیده و مدیریت مناسب در فضایی که پرآشوب و غیرقطعی است، تأکید کرد و گفت: مدیران باید با درک صحیح از وضعیت موجود، مهارت‌های حل مسئله را به کار گیرند تا بتوانند مسائل را به‌طور مؤثر حل کنند.

در ادامه، عضو هیئت علمی گروه مدیریت، به مسائلی، چون چالش‌های اقتصادی، بحران‌ها و تعاملات دیپلماتیک پرداختند و ضرورت توجه به مشکلات ریشه‌ای و نه صرفاً ظاهری را برای حل مسائل برشمردند و همچنین در مورد مداخله در حل مسائل، از نیاز به اتخاذ تصمیمات آگاهانه و عملی در مواجهه با مشکلات اجتماعی و اقتصادی سخن گفت.

تحلیل عمیق مسائل کشور از منظر رهبری

وی با نقد نگاه‌های تنگ‌نظرانه و رویکرد‌های مقطعی و نامنظم در مواجهه با مشکلات، اظهار داشتند: وضع موجود که به صورت غیرمنظم و تصادفی پیش می‌رود، بسیاری از مشکلات را به وجود می‌آورد و نباید مسائل اجتماعی را صرفاً در قالب انتفاعات و مسائل سیاسی بررسی کنیم.

بابایی مجرد بر لزوم اتکا به شواهد علمی و تجربی در فرآیند سیاست‌گذاری تأکید کرد و افزود: سیاست‌های خوب از تجربیات علمی نشأت می‌گیرند و در نهایت می‌توانند مسیر را مشخص کنند.

ریشه‌یابی مشکلات به جای تمرکز بر عوارض

عضو هیئت علمی گروه مدیریت هشدار داد: درگیری روزمره با عوارض مشکلات، مسئولین را از پرداختن به علل ریشه‌ای غافل می‌کند.

وی با ذکر مثال تغییر نگرش به پدیده اعتیاد در طول زمان (از نادیده‌انگاری و جرم‌انگاری تا پذیرش آن به عنوان یک مشکل بهداشتی و اجتماعی)، اهمیت تعریف صحیح و جامع مسائل بر اساس ساختار‌های اجتماعی و فرهنگی را برجسته ساخت و تصریح کرد: هر برچسبی که به این مشکل زده‌ایم، بر اساس ساختار‌های اجتماعی و فرهنگی بوده است.

چالش‌های سیاست‌گذاری و لزوم نگاه راهبردی 

بابایی مجرد با اشاره به دوراهی‌ها و چالش‌های مهم در عرصه سیاست‌گذاری کشور بیان داشت: یکی از موارد کلیدی، تعیین اولویت دقیق بین توسعه بخش صنعت و کشاورزی است که نیازمند نگاهی جامع و آینده‌نگر است.

عضو هیئت علمی گروه مدیریت همچنین بر اهمیت سرمایه اجتماعی و مشارکت عمومی در مدیریت و توزیع منابع حیاتی مانند آب تأکید کرد و افزود: باید با الهام از منطق و تدابیری نظیر آنچه شیخ بهایی در زمان خود برای مدیریت منابع به کار گرفت، از ظرفیت‌های اجتماعی بهره گرفت. 

وی در بخش دیگری از سخنان خود، ضرورت بازنگری در برخی سیاست‌های گذشته را یادآور  و مشخصاً به سیاست تعدیل جمعیت اشاره کرد و بیان داشت: سیاست تعدیل جمعیت که در دهه ۹۰ اجرا شد، به اذعان برخی مسئولان با خطا همراه بوده و متأسفانه به چالش جدی پیری جمعیت که امروز با آن مواجه هستیم، دامن زده است. بازنگری در این‌گونه سیاست‌ها برای ترسیم آینده‌ای بهتر، امری ضروری است.

پرسش و پاسخ: موانع اجرا و راهکار‌های عملی

در بخش دوم نشست، پرسش‌هایی از سوی شرکت‌کنندگان مطرح شد، از جمله چرایی عدم تحقق کامل اهداف کلان اقتصادی مانند جهش تولید و مهار تورم علی‌رغم تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری و عدم اولویت‌بندی لایه‌به‌لایه مسائل.

بابایی مجرد در پاسخ، مسئله ذینفعان را به عنوان یکی از موانع جدی دستیابی به مدیریت جهادی معرفی کرد و بر ضرورت مذاکره و گفتگو با این گروه‌ها برای رفع موانع تأکید نمود. 

وی همچنین بر اهمیت ابزار‌ها و سازوکار‌های کارآمد برای کاهش فاصله میان سیاست‌گذاری و اجرا، ضرورت درگیر کردن مردم در فرآیندها، وجود اراده سیاسی مستمر از سطح کلان تا اجرا، و لزوم انطباق گفتمانی و هماهنگی عملی میان نهاد‌های مختلف (مانند دولت مرکزی و شهرداری‌ها) و در طول دولت‌های متوالی تأکید کرد. 

بابایی مجرد در بخش پایانی، بر اهمیت انتقال مفهومی و صحیح مطالب در کارگاه‌های آموزشی و لزوم بررسی جوانب مختلف یک ایده تأکید کرد و گفت: پیچیدگی مسائل اجتماعی و لزوم شناخت دقیق آنها برای جلوگیری از خطا‌ها را لازم است.

اطلاعیه پایانی

در انتهای جلسه، ضمن تقدیر از حضور فعالان و تبریک روز استاد، اعلام شد که مهلت ارسال مقالات به همایش ملّی مدیریت تراز انقلاب اسلامی تا آبان ماه ۱۴۰۴ تمدید شده و محور‌های اصلی این همایش شامل بررسی سیره مدیریتی شهیدان رئیسی، سلیمانی و سید حسن نصرالله، دیدگاه‌های مقام معظم رهبری، اصول مدیریت تراز، رفتار سازمانی، نقش احزاب و تشکل‌ها و سایر موضوعات مرتبط عنوان شد.