فرهنگنامه موضوعی «تکالیف وحقوق در نهج البلاغه» پژوهشی نو در معارف علوی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، کتاب فرهنگنامه موضوعی تکالیف و حقوق در نهج البلاغه به تازگی وارد بازار نشر شده و با استقبال پرشور پژوهشگران و علاقه مندان به مطالعات اسلامی و حقوقی روبه رو شده است.

این اثر ۴ جلدی نخستین فرهنگنامه نظام مند در این حوزه محسوب میشود که با نگاهی تحلیلی به تبیین رابطه دو سویه تکلیف و حق در کلام امیرالمؤمنین(ع) می پردازد. 

تحلیل ساختاری مفاهیم حقوقی نهج البلاغه با چارچوبی نوین، استخراج سیرتاریخی مفاهیم تکلیف محور و حقمدار در حکومت علوی، جدول نگاری مقایسه ای میان آموزه های نهج البلاغه و نظام های حقوقی معاصر و پیوست کاربردی شامل نمودار درختی مفاهیم کلیدی برای پژوهشگران از جمله تمایزهای این اثر به شمار می رود.

ارائه الگوی حکمرانی حق مدار بر اساس خطبه های سیاسی نهج البلاغه، کشف نسبت سنجی حقوق شهروندی و تکالیف دینی در نامه های امام علی(ع) و ارائه روش تحلیل محتوای کیفی برای نخستین بار در شرح موضوعی نهج البلاغه، نیز از جمله اهداف تألیف این کتاب می باشد.

این کتاب، گامی نوین در تلفیق معارف دینی و اصول حقوقی است و می تواند منبعی ارزشمند برای محققان و سیاست گذاران باشد.

از آنجا که امام علی (ع) مظهر و تجلی حق است و نیز از آنجا که در مورد تکالیف و حقوق همنوعان در نهج البلاغه، فرهنگ منسجم و جامعی وجود ندارد، پرداختن به «فرهنگ­نامه تکالیف و حقوق همنوعان در نهج البلاغه» با هدف استنباط، استخراج، احصاء و تبیین کامل این تکالیف و به تبع آن حقوق همنوعان در نهج البلاغه ضروری می­نماید.

این فرهنگ­نامه از بعد علمی و نظری موجب فراهم آوردن دانش­های لازم در زمینه آشنایی با تکالیف و حقوق متقابل در نهج البلاغه و پاسخگوی نیاز جامعه به شناخت تکالیف و حقوق هم­نوعان و از جمله عوامل سبب­ساز مدینه فاضله و جامعه آرمانی بشری است و از بعد عملی و کاربردی ناظر به همه افراد، اقشار و اصناف گوناگون جامعه در جایگاه­ ها و موقعیت­ های مختلف از پیامبران و امامان علیهم السلام و حاکم گرفته تا اقشار آسیب دیده و فرودستان جامعه است که مکلف به تکلیف و دارای عقل و قدرت تمیز می­باشند.

در این فرهنگنامه تکالیف به صورت کامل و دقیق و جزئی مورد احصاء و بررسی قرار گرفته است، فهرستی از مطالب فرهنگ­نامه به­صورت اجمالی در ابتدا و فهرست دیگری نیز به­صورت تفصیلی در پیوست ارائه شده است، تا خواننده بتواند با یک نگاه کلی، مباحث را در فهرست اجمالی مد نظر داشته باشد و با نگاهی دقیق­تر، جزئیات مباحث را در فهرست تفصیلی مشاهده نماید.

همچنین از آنجایی که فضای صدور و سبب صدور خطبه­ ها، نامه­ ها و حکمت­ ها در احصاء عناوین تکالیف هم­نوعان بسیار موثر بود، لذا فضا و سبب صدور هر یک از خطبه­ ها و نامه ­ها و حکمت ­ها در پیوست فرهنگ­نامه آمده است تا در صورت نیاز، خواننده به راحتی بتواند به آن رجوع کرده و شبهه ذهنی خود را برطرف نماید.