۵ هزار نفر در انتظار تحویل زمین طرح جوانی جمعیت در قم

با اشاره به وضعیت اجرای قانون جوانی جمعیت در استان قم اظهار داشت: به‌رغم مشکلات اقتصادی و چالش‌هایی که دولت با آن‌ها مواجه است، در سال 1402 حدود 11 هزار و پانصد فقره وام ازدواج با مجموع رقمی معادل 2.4 همت (هزار میلیارد تومان) پرداخت شده است. در سال 1403، با توجه به افزایش مبلغ وام ازدواج و نیز بهره‌مندی بیشتر زوج‌های جوان، تعداد وام‌های پرداخت‌شده به حدود 12 هزار فقره رسید که مجموع پرداختی‌ها در این سال به حدود 4.2 همت افزایش یافت.

حیدری درخصوص وضعیت واگذاری زمین در استان گفت: در حوزه واگذاری زمین، تاکنون حدود 7 هزار قطعه زمین به متقاضیان واگذار شده است و تعدادی نیز در نوبت هستند. با این حال، استان قم به‌دلیل قرار گرفتن در فلات مرکزی کشور با محدودیت‌هایی از جمله کمبود منابع آبی و ضعف زیرساخت‌ها مواجه است. بنابراین، پیش از واگذاری زمین، نیاز است این زیرساخت‌ها به‌طور کامل فراهم شود تا موجب نارضایتی متقاضیانی که دارای سه یا چهار فرزند هستند، نگردد.

مدیرکل زنان و خانواده استانداری قم با تأکید بر اینکه عملکرد استان در این زمینه در سطحی متعادل و قابل قبول قرار دارد بیان کرد: در حال حاضر استان قم یکی از استان‌های موفق کشور در زمینه اجرای قانون جوانی جمعیت محسوب می‌شود. البته طبیعی است که هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم، اما تلاش‌های مسئولان کاملاً مشهود است. به‌عنوان نمونه، در حوزه بهداشت و درمان، دانشگاه علوم پزشکی قم به‌عنوان یکی از دانشگاه‌های برتر کشور از نظر اجرای قانون حمایت از جوانی جمعیت شناخته شده است.

وی با اشاره به اینکه در استان قم باوجود محدودیت زمین حدود 5 هزار نفر در نوبت واگذاری زمین قرار دارند عنوان کرد: موضوع مهم این است که آماده‌سازی زمین فرآیندی زمان‌بر است. بنابراین لازم است برنامه‌ریزی دقیقی در این زمینه انجام شود. اجرای قانون به‌تنهایی کافی نیست؛ بلکه کیفیت واگذاری زمین نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. بدون ایجاد بستر مناسب، رسیدن به شرایط مطلوبی که دولت در این زمینه مدنظر دارد، عملاً امکان‌پذیر نخواهد بود.

حیدری به تشریح موضوع پنجره جمعیتی پرداخت و تصریح کرد: در گذار جمعیتی، کشورها ممکن است تنها یک‌بار فرصت داشته باشند که در دوره‌ای که رفاه و وضعیت کشور در بهترین حالت خود قرار دارد، جمعیت متناسبی شکل گیرد و رشد مناسبی در میزان موالید داشته باشند. پنجره جمعیتی به این موضوع می‌پردازد و بررسی می‌کند که حداقل هفتاد درصد جمعیت کشور باید در بازه سنی 15 تا 64 سال قرار داشته باشند. این بازه سنی برای ما از اهمیت قابل توجهی برخوردار است، زیرا این گروه سنی موظف است حمایت‌های مالی، رفاهی و تأمین نیازهای جمعیت کمتر از 15 سال (کودکان و خردسالان) و بالاتر از 64 سال را بر عهده بگیرند.

مدیرکل زنان و خانواده استانداری قم اظهار داشت: هم‌اکنون کشور ما در پنجره جمعیتی و بهار جمعیتی قرار دارد، اما متأسفانه در دو دهه گذشته، فرصتی طلایی که دختران و پسران دهه شصت در آن حضور داشتند و می‌توانستند اقدامات مؤثری در این حوزه انجام دهند، از دست رفته است. به‌عنوان نمونه، سن ازدواج در استان در حال حاضر برای مردان 27 سال و برای زنان 23 سال است.

وی در مورد علت اینکه با بحران جمعیتی مواجه شده‌ایم افزود: کشورهای دیگر طی یک بازه زمانی 60 تا 70 ساله این پنجره جمعیتی و کنترل موالید را با شیب آرام و پیوسته طی کرده‌اند، اما در ایران، طی 10 تا 15 سال نخست جمعیت به سرعت کنترل شد که به گفته مقام معظم رهبری، این فرصت به‌درستی مورد توجه قرار نگرفت و بسته نشد؛ همین امر موجب شده است که اکنون با بحران جمعیتی مواجه باشیم. استان قم با جمعیتی حدود یک میلیون و 454 هزار نفر، که 69 درصد آن در بازه سنی 15 تا 64 سال قرار دارند، در وضعیت متوسطی قرار دارد. در شاخص نرخ ولادت، قم رتبه 18، در نرخ فوت رتبه 22 و در ازدواج رتبه 21 را در کشور داراست.

حیدری با تأکید بر اینکه اگر تمامی دستگاه‌ها با همتی مضاعف پای کار بیایند، نتیجه‌ی مطلوبی حاصل خواهد شد اذعان کرد: به عنوان دبیر ستاد جمعیت، پیگیر این موضوع در دستگاه‌های مختلف هستم و اعلام می‌کنم که رسانه‌ها نیز باید همراه ما باشند تا بتوانیم اجرای دقیق این قانون را از دستگاه‌ها مطالبه کنیم. تمرکز بیش‌ازحد روی موضوعاتی چون وام، زمین و نیز تکالیف گسترده‌ای که بر عهده وزارت بهداشت و علوم پزشکی، موجب شده سایر دستگاه‌ها با آرامش بیشتری از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند.

مدیرکل زنان و خانواده استانداری قم بیان کرد: استان یزد، به‌عنوان یک نمونه موفق، توانسته است با حضور فعال تمام دستگاه‌ها و همراهی فرهنگ‌سازی قوی، عملکرد قابل توجهی از خود نشان دهد.یکی از برنامه‌های ستاد، بازدید مفصل از اقدامات، تولیدات و فعالیت‌های این استان برای الگوگیری و الگوسازی در سایر استان‌ها است.

وی مقوله فرهنگ و اقتصاد در حوزه جمعیت را به هم تنیده‌ تلقی کرد و متذکر شد: در استان قم، نرخ باروری به حدود 1.6 رسیده که هنوز فاصله زیادی با نرخ مطلوب دارد. این رقم با در نظر گرفتن زنانی که ممکن است هرگز ازدواج نکنند، یا فرزندی نداشته باشند، و در مقابل، برخی که ممکن است سه یا چهار فرزند داشته باشند، به‌دست آمده است. در مجموع، ما نیازمند هم‌افزایی میان دولت و مردم هستیم. مردم باید وارد میدان شوند و مطالبه‌گری جدی‌تری در پیش بگیرند.

حیدری عنوان کرد: برخی دستگاه‌های مسئول رسانه‌ای قوی برای ارائه و اطلاع‌رسانی فعالیت‌های خود نداشته‌اند. به‌عنوان مثال، سه مرکز ناباروری در استان قم با تلاش دانشگاه علوم پزشکی راه‌اندازی شده که یکی از آن‌ها، مرکز ناباروری ریحانه، با تعرفه‌های دولتی به مردم خدمات ارائه می‌دهد. با این حال، به دلیل ضعف در اطلاع‌رسانی، عملکرد مناسب این مجموعه‌ها آن‌چنان که باید دیده نشده است.

وی بر ضرورت تقویت نقش "مادری" تأکید کرد و گفت: ما نیازمند عزم و اراده‌ی عمومی مردم و به‌ویژه مردم استان قم هستیم تا این مسئله را به‌عنوان دغدغه‌ای مهم که مستقیماً آینده آن‌ها را تهدید می‌کند، بپذیرند. برای عبور موفق از این بحران و اجرای مؤثر قانون جوانی جمعیت، لازم است در حین اجرای قانون، کاستی‌ها نیز برطرف شوند. از جمله ضروری است که در کنار مشوق‌های اقتصادی، نگاه تمدن‌ساز، هویت‌محور، تربیتی و به‌ویژه نگاه ویژه به «مادری» نیز تقویت گردد.

حیدری خاطرنشان کرد: نباید فراموش کرد که در قانون، «حمایت از خانواده» در کنار «جوانی جمعیت» دیده شده است. در صورتی که در خانواده تنش و تعارض میان زن و شوهر وجود داشته باشد، اساساً زمینه‌ای برای تصمیم‌گیری درباره فرزندآوری شکل نمی‌گیرد. بر همین اساس، ما در سطح استان راهبردی را برای توجه هم‌زمان به این دو محور مهم در دست پیگیری داریم.

مدیرکل زنان و خانواده استانداری قم به حضور مشاور در محیط‌های کاری و صنعتی اشاره و بیان کرد: موضوع استقرار مشاور در کارخانه‌ها، ادارات و سایر مراکزی که با زوجین و خانواده‌ها در ارتباط هستند، در حال پیگیری است. با حمایت و همراهی استاندار، ترتیبی اتخاذ شده است تا کارگران و کارکنان محترم بتوانند در ساعات کاری خود از خدمات مشاوره‌ای رایگان بهره‌مند شوند.

وی ابراز امیدواری کرد: تلاش به سمتی است که این اقدام بتواند نقش مؤثری در بهبود وضعیت خانواده‌ها ایفا کند. ما در کنار مردم هستیم. از رسانه ملی تقاضا دارم که در این مسیر، همراه و پشتیبان ستاد باشد تا نخستین برنامه‌های حوزه جوانی جمعیت به‌درستی پیش بروند.