به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خراسان، خانم سالم، ارشد فلسفه و کلام اسلامی پردیس خواهران دانشگاه علوم اسلامی رضوی در یادداشتی به مناسبت روز عرفه به تبیین این مهم پرداختش.
متن یادداشت از قرار زیر است:
همه ما در زندگی لحظاتی را تجربه می کنیم که احساس می کنیم گم شده ایم، ذهنمان پر از سوال و به دنبال یک پناهگاه می گردیم. دعای عرفه، مثل یک فانوس دریایی، در اين لحظات به ما کمک می کند تا راه درست را پیدا کنیم و به ساحل آرامش برسیم. این دعا فقط یک سری کلمات و جملات نیست؛ بلکه یک سفر روحانی و عرفانی، یک گفتگوی عاشقانه با خدا، و یک فرصت برای کشف رازهای هستی است. دعای عرفه همه اش عرفان است. عرفان چیست؟ عرفان یعنی غیر خدا را پشت سر گذاشتن و با تمام وجود به سوی حق تعالی شتافتن است. عرفان یعنی رب خود را فقط خدا بدانیم. «وَ اِلَیْکَ مَرَدّی اِبْتَدَاْتَنی بِنِعْمَتِکَ قَبْلَ اَنْ اَکُونَ شَیْئاً مَذْکُورا» یعنی بازگشت من به سوی تو است، وجودم را با نعمتت آغاز کردی قبل از آنکه موجودی قابل ذکر باشم.
روز عرفه، روز نیایش و توبه است. روزی است که حجاج در صحرای عرفات، زیر آسمان بی انتهای الهی، از تمام دنیا دست می کشند و با خدای خود خلوت می کنند. دعای عرفه که امام حسین (ع) در این روز خواندند، یک راهنمای کامل برای سعادت انسان، پر از مفاهیم عمیق عرفانی و درس های بزرگی از جمله خداشناسی، توبه، عشق و امید است.
ابعاد عرفانی دعای عرفه
دعای عرفه فقط یک دعا نیست؛ یک گنجینه است پر از معرفت و آگاهی. دعای عرفه فقط برای یک روز نیست؛ بلکه یک تمرین برای تمام زندگی است. در این دعا، با مفاهیمی آشنا می‌شویم که می‌توانند زندگی ما را متحول کنند:
شناخت خدا از راه دل:
دعای عرفه به ما یاد می‌دهد که خداوند فقط یک وجود دور و دست‌نیافتنی نیست؛ خدا در قلب ماست، در تک‌تک لحظات زندگی ما حضور دارد. این دعا به ما کمک می‌کند تا خدا را از دریچه دل بشناسیم، آنگاه دیگر احساس تنهایی نمی‌کنیم.
تولدی دوباره:
همه ما اشتباه می‌کنیم، اما مهم این است که از اشتباهاتمان درس بگیریم و تلاش کنیم که دیگر مرتکب آنها نشویم. دعای عرفه به ما یاد می‌دهد، در صورتی که از اشتباه خود پشیمان بوده و از ته دل توبه کنیم، خداوند همیشه آماده است که ما را ببخشد. توبه، یک فرصت برای تولدی دوباره است؛ یک فرصت برای اینکه آدم جدیدی بشویم.
راز آفرینش :
عشق، مهم‌ترین مفهوم در عرفان است. دعای عرفه به ما یاد می‌دهد که خدا عاشق ما است و ما هم باید عاشق خدا باشیم. این عشق، راز آفرینش است؛ نیرویی که همه چیز را به هم وصل می‌کند. وقتی عاشق خدا باشیم، دیگر به چیزی جز خدا فکر نمی کنیم و تمام وجودمان را نور الهی فرا می گیرد.
بقاء واقعی:
یکی از مفاهیم عرفانی، فنا و بقاست. یعنی چه؟ یعنی اینکه ما باید سعی کنیم خودمان را در خدا گم کنیم. از خواسته‌ها و آرزوهایمان دست بکشیم و فقط به خواست خدا فکر کنیم. وقتی که این اتفاق بیفتد، دیگر از بین نمی‌رویم؛ به بقای واقعی می‌رسیم، چون در خدا فانی شده‌ایم.
حالا بیایید با هم به چند فراز از این دعا نگاهی بیندازیم :
“أَنَا الْفَقِیرُ فِی غِنَایَ فَکَیْفَ لَا أَکُونُ فَقِیراً فِی فَقْرِی”
(من در عین دارایی هم فقیرم، پس چگونه در نداری فقیر نباشم؟)
این فراز بیانگر این است که انسان در هر حالتی، چه دارا و چه ندار، نیازمند خداوند است. دارایی ظاهری نمی‌تواند انسان را از فقر باطنی و نیاز به خداوند بی‌نیاز کند. این فقر، فقر ذاتی و وجودی انسان است که او را همواره به سوی کمال مطلق یعنی خداوند متعال می‌کشاند.
“مَتَی غِبْتَ حَتَّی تَحْتَاجَ إِلَی دَلِیلٍ یَدُلُّ عَلَیْکَ وَ مَتَی بَعُدْتَ حَتَّی تَکُونَ الْآثَارُ هِیَ الَّتِی تُوصِلُ إِلَیْکَ”
(کی غایب بوده‌ای که نیازمند دلیلی باشی که بر تو دلالت کند؟ و کی دور بوده‌ای که آثار و نشانه‌ها ما را به تو برسانند؟)
این فراز بر حضور همیشگی و نزدیکی خداوند به انسان تأکید دارد. خداوند آنقدر نزدیک است که نیازی به دلیل و نشانه برای اثبات وجودش نیست. او در همه جا حاضر است قلب‌های آگاه توان درک او را دارند.
“مَا ذَا وَجَدَ مَنْ فَقَدَکَ وَ مَا الَّذِی فَقَدَ مَنْ وَجَدَکَ”
(چه یافت آن کس که تو را نیافت؟ و چه از دست داد آن کس که تو را یافت؟)
این فراز به این معناست که هر کس خدا را از دست بدهد، همه چیز را از دست داده و هر کس خدا را به دست آورد، همه چیز را به دست آورده است. زیرا خداوند، منبع همه خیرات و کمالات است و بدون او، هیچ چیز ارزشی ندارد.
نتیجه‌گیری:
دعای عرفه، فرصتی گرانبها برای نزدیکی به خدا، دریچه‌ای به سوی عالم معنا، و فرصتی برای تجدید عهد با معبود است. این دعا، به ما یادآوری می‌کند که زندگی، سفری است به سوی کمال و سعادت، و تنها با یاد خدا و عمل به دستورات او می‌توان به این هدف دست یافت./933/