بایستههای هدایت معنوی و نقش مؤثر روحانیت در توسعه فرهنگی و اخلاقی جامعه

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، هدایت معنوی جامعه یکی از مهمترین وظایف و مسئولیتهای روحانیون و طلاب حوزههای علمیه و رسالت اصلی آنان است که نقش بسیار مؤثری در سلامت روحی و اخلاقی فرد و جامعه دارد.
به همین خاطر رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیام پرمعنا و سرنوشتسازی که به مناسبت چهلمین روز شهادت جمعی از سرداران والامقام نظامی، دانشمندان برجسته هستهای و مردم مظلوم کشورمان صادر فرمودند با اشارهای دقیق و راهبردی، مسئولیت تاریخی روحانیت را یادآوری کرده و بیان داشتند: «هدایت معنوی و نورانی کردن دلها و توصیه به صبر و سکینه و ثبات مردمی، وظیفهی حضرات روحانی است».
هدایت معنوی جامعه از سوی روحانیون و طلاب حوزههای علمیه، نیازمند تداوم حرکت های مثبت، جدیت، علم و اخلاق است. روحانیت باید با شناخت نیازهای جامعه، بهکارگیری روشهای علمی و فرهنگی، الگوپذیری و صداقت در رفتار، اعتمادسازی و تلاش مستمر، بتواند نقش مؤثری در تعالی معنوی جامعه ایفا کند. پیمودن این مسیر و رسیدن به قله نیازمند همت بلند، دانش جامع، اخلاق نیکو و اراده قوی از سوی روحانیون و حوزه های علمیه است تا سبب شکل گیری جامعهای متعالی، اخلاقی و معنوی شده و پایدار شود.
بدون شک رسیدن به تعالی معنوی جامعه و هدایت عامه مردم، بایسته هایی لازم دارد و باید بر اساس اصول علمی، اخلاقی و اسلامی و به گونهای به آن عمل شود که بتواند در ارتقاء سطح معنوی، اخلاقی و فرهنگی جامعه تأثیرگذار باشد.
در ادامه برخی از بایستههای مهم در این حوزه را مورد اشاره قرار می دهیم:
شناخت کامل جامعه و نیازهای آن
یکی از ضروری ترین بایسته های این عرصه این است که طلاب و روحانیون باید نسبت به نیازهای معنوی، فرهنگی و اجتماعی جامعه شناخت دقیقی داشته باشند که این شناخت شامل آشنایی با مشکلات اخلاقی و فرهنگی، دغدغههای روحی و روانی مردم و نیز شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه است تا بتوانند راهکارهای مناسب و کارآمدی را ارائه دهند.
تقویت مبانی اعتقادی و اخلاقی
هدایت معنوی باید بر پایه مبانی اعتقادی قوی باشد که روحانیون باید در مرحله نخست، خود آنان با ایمان، اخلاق و دانش عمیق اسلامی آشنا باشند و در مرحله دوم، این علم و ایمان را به جامعه اسلامی منتقل کنند که البته با آموزش و ترویج ارزشهای اخلاقی در این مسیر، می توان گام های موثری برداشت.
الگوپذیری و رفتار اخلاقی
روحانیان و طلاب حوزه های علمیه باید خود به عنوان نمونههای عملی ارزشهای معنوی و اخلاقی بوده و رفتار آنان الگویی برای افراد جامعه باشد تا از مسیر گفتار، کردار و منش، تاثیرگذار باشند.
بهرهگیری از روشهای علمی و فرهنگی
هدایت معنوی باید منطبق بر روشهای علمی، فرهنگی و آموزشی مورد نیاز جامعه اسلامی باشد. استفاده از تبلیغ فردی و جمعی، خطابه، کلاسهای آموزشی، فعالیتهای فرهنگی و رسانهای در فضای مجازی از جمله روشهای اثربخش است که طلاب و حوزه های علمیه می توانند با استفاده از این ظرفیت ها و برنامهریزی مناسب در این راستا، گام های موثری برای رسیدن به اهداف الهی خود بردارند.
داشتن مهارتهای ارتباطی و نفوذ معنوی
روحانیون و طلاب علوم دینی باید توانایی برقراری ارتباط موثر با مردم و قدرت انتقال مفاهیم معنوی و اخلاقی در جامعه را داشته باشند. مهارت در گفتوگو، شنیدن فعال نظرات و درد ودل های مردم جامعه از جمله مهارت ها و ویژگیهایی است که در هدایت معنوی افراد جامعه بسیار مؤثر است.
ترويج علم و اخلاق در حوزههای علمیه و جامعه
بهروز بودن روحانیون و طلاب حوزه های علمیه باید همواره مورد اهتمام طلاب علوم دینی و مسئولان حوزه های علمیه باشد و حوزه های علمیه با ارتقاء دائمی و مستمر علم و دانش اسلامی، خلاء های موجود در این زمینه را پر کنند؛ چراکه ترویج علم، اخلاق و معنویت در حوزههای علمیه و طلاب علوم دینی، سبب تربیت نسلی مومن و متعهد در جامعه اسلامی شده و هدایت معنوی در جامعه اسلامی را به دنبال خواهد داشت.
ترویج الگوهای معنوی و اخلاقی
در جامعه اسلامی، باید الگوهای مؤثر و معتبر معرفی شوند. شخصیتهایی که با رفتار ایمانی و اخلاقی خود، منشأ اثر و الگویی برای دیگران هستند، الگوی افراد جامعه باشند تا با پیروی از این الگوها نقش مهمی در ایجاد انگیزه و تعهد دینی و ملی در جامعه ایفا کنند.
پرهیز از افراط و تفریط
هدایت معنوی در مسیر هدایتگری و تبلیغ باید معتدل و متعادل بوده و به دور از به دور از افراط و تفریط باشد. باید از افراط و تفریط در برخورد با مسائل دینی و اخلاقی پرهیز شود. این رویکردهای متوازن، یکی از ملزوماتی است که کمک میکند تا افراد جامعه در مسیر سلامت و تعادل معنوی حرکت کنند.
توجه به اصل عدالت و انصاف
در هدایت جامعه، باید بر اصل عدالت و انصاف تأکید شده و از هرگونه تبعیض و نادرستی پرهیز شود؛ چراکه رفتار عادلانه، اعتماد و همبستگی جمعی را تقویت خواهد کرد و ارتباط معنوی مؤثری بین روحانیت و افراد جامعه برقرار میسازد.