منفور در زمین و آسمان

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، دیشب در مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی کرد، اما به جای جلب حمایت جهانی، با طرد و تمسخر دیپلماتیک رو‌به‌رو شد. در حالی که او با افتخار از «پیروزی» اسرائیل در غزه سخن می‌گفت، ده‌ها هیئت دیپلماتیک از کشور‌های اروپایی، آفریقایی و خاورمیانه‌ای سالن را ترک کردند. خنده‌های تمسخرآمیز و نجوا‌های اعتراض در میان حضار، سخنان او را به سخره گرفت و صحنه‌ای از انزوای بی‌سابقه اسرائیل را رقم زد. این تحقیر، نه تنها نتیجه دو سال جنایت در غزه، لبنان، سوریه، یمن، قطر و ایران بود، بلکه نشانه‌ای از پایان دوران مصونیت نتانیاهو در برابر عدالت جهانی به شمار می‌رود.

وقاحت در اعتراف به جنایت

سخنرانی نتانیاهو، که با نمایش نقشه‌ای از «محور شرارت» همراه بود، به جای اقناع جهانیان، خشم آنها را برانگیخت. او با وقاحتی بی‌سابقه، به قتل هدفمند فرماندهان نظامی و غیرنظامیان در ایران، لبنان، سوریه و قطر اعتراف کرد و این اقدامات را «دفاع مشروع» خواند. نتانیاهو به صراحت از عملیات‌های ترور علیه «تهدیدات» در این کشور‌ها سخن گفت، از جمله کشتار بیش از ۱۰۰۰ ایرانی در حملات وحشیانه، که به گفته سازمان ملل، نقض آشکار قوانین بین‌المللی است. این اعتراف، که در حضور نمایندگان ۱۹۳ کشور جهان بیان شد، نه تنها نشانه‌ای از بی‌قانونی اسرائیل، بلکه سکوتی شرم‌آور از سوی جامعه جهانی را آشکار کرد که در برابر این جنایات خاموش مانده است.

نتانیاهو ادعا کرد که اسرائیل «صلح را به منطقه بازمی‌گرداند»، اما آمار تکان‌دهنده است: بیش از ۶۵ هزار کشته در غزه، ویرانی کامل زیرساخت‌های غیرنظامی در لبنان، بمباران‌های بی‌امان در سوریه و یمن، و حملات اخیر به قطر. در ایران، حملات اسرائیل به پایگاه‌های نظامی و غیرنظامیان، بیش از ۱۰۰۰ قربانی بر جای گذاشته و خشم عمومی را برانگیخت. سازمان عفو بین‌الملل این اقدامات را «جنایت جنگی» خوانده و خواستار پاسخگویی فوری شده با این حال، فقدان اقدام قاطع از سوی شورای امنیت سازمان ملل، نشانه‌ای از بی‌قانونی جهانی است که نتانیاهو از آن بهره می‌برد.

فرار از آسمان عدالت

این انزوا حتی پیش از ورود نتانیاهو به نیویورک در آسمان اروپا آغاز شده بود. هواپیمای اختصاصی او، «بال‌های صهیون»، برای اجتناب از خطر دستگیری به دلیل حکم دیوان کیفری بین‌المللی (ICC)، مسیری غیرمعمول را در پیش گرفت. به گزارش شبکه‌ای‌بی‌سی نیوز و داده‌های فلایت‌رادار ۲۴، هواپیما از تل‌آویو به سمت جبل‌الطارق حرکت کرد، مدیترانه را دور زد و بر فراز اقیانوس اطلس به نیویورک رسید.

این مسیر، که دو ساعت طولانی‌تر از مسیر معمول بود، از آسمان فرانسه، اسپانیا و پرتغال که از اعضای دیوان کیفری و متعهد به اجرای حکم دستگیری نتانیاهو هستند پرهیز کرد. تنها یونان و ایتالیا، که همچنان روابط دیپلماتیک محدودی با اسرائیل دارند، اجازه عبور دادند، اما حتی آنها تحت فشار افکار عمومی برای بازنگری در این تصمیم هستند. استیو گانیارد، دیپلمات سابق آمریکایی، به شبکه‌ای‌بی‌سی نیوز گفت: «نتانیاهو دیگر نمی‌تواند آزادانه در آسمان جهان پرواز کند. این، انزوای واقعی است.»

حکم دیوان کیفری، که نتانیاهو را به اتهام جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت تحت تعقیب قرار داده، ۱۲۵ کشور را ملزم به دستگیری او می‌کند. اسرائیل این اتهامات را رد کرده و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با تحریم دیوان از نتانیاهو حمایت کرده. اما این حمایت، تنها پناهگاه نتانیاهو در جهانی است که روزبه‌روز او را بیشتر طرد می‌کند. حتی متحدان سنتی اسرائیل، مانند امارات و عربستان سعودی، که زمانی با توافق‌های ابراهیم به تل‌آویو نزدیک شده بودند، اکنون در حال فاصله‌گیری هستند. به گزارش بلومبرگ، امارات هشدار داده که ادامه اشغال کرانه باختری، این توافق‌ها را به خطر می‌اندازد.

خیابان‌های نیویورک در خشم

خارج از تالار سازمان ملل، خیابان‌های نیویورک شاهد خشم عمومی بود. صد‌ها معترض، با پرچم‌های فلسطین و پلاکارد‌هایی با شعار‌های «نتانیاهو جنایتکار جنگی» و «پایان حمایت آمریکا از اسرائیل»، مقابل هتل او در محله لنوکس هیل تجمع کردند. به گزارش گاردین، این اعتراضات، که تا نیمه‌شب ادامه یافت، با هدف اختلال در آرامش نتانیاهو طراحی شده بود و نشانه‌ای از تغییر افکار عمومی در آمریکا، متحد دیرینه اسرائیل، به شمار می‌رود. نظرسنجی نیویورک تایمز نشان می‌دهد که در نیویورک، تنها ۲۶ درصد از مردم با اسرائیل همدردی می‌کنند، در حالی که ۴۴ درصد از فلسطینی‌ها حمایت می‌کنند. پلیس نیویورک بیش از ۲۰ نفر را دستگیر کرد، اما اعتراضات بدون خشونت ادامه یافت و موجی از همبستگی جهانی با قربانیان جنایات اسرائیل را نشان داد.

جهان مجازی علیه بی‌قانونی

جهان مجازی نیز از این خشم مستثنی نبود. در شبکه‌های اجتماعی، کاربران، ترک سالن توسط هیئت‌های دیپلماتیک را «بیداری جهانی» و مسیر غیرمعمول پرواز نتانیاهو را «فرار از عدالت» توصیف کردند. کاربران مجای نوشتند: «وقتی جهان سالن را ترک می‌کند و هواپیمای تو مجبور به دور زدن اروپاست، باید بدانی که زمان پاسخگویی فرا رسیده.» دیگری افزود: «نتانیاهو با افتخار از قتل فرماندهان ایرانی و سوری سخن می‌گوید، اما جهان دیگر این بی‌قانونی را تحمل نمی‌کند.» این واکنش‌ها، بازتابی از خشم عمومی نسبت به جنایاتی است که نتانیاهو نه تنها آنها را انکار نمی‌کند، بلکه به آنها مباهات می‌کند.

انزوای نتانیاهو نتیجه مستقیم سیاست‌های تجاوزکارانه اوست. دو سال کشتار در غزه، که سازمان ملل آن را «نسل‌کشی» نامیده، بمباران‌های بی‌امان در سوریه و یمن، ترور در قطر، و حملات وحشیانه به ایران، اسرائیل را به یک منفور جهانی تبدیل کرده است. حتی کشور‌هایی مانند انگلیس، فرانسه و کانادا، که زمانی متحد اسرائیل بودند، اکنون فلسطین را به رسمیت شناخته‌اند – اقدامی که نتانیاهو آن را «تسلیم شرم‌آور» خواند، اما در واقع ضربه‌ای به مشروعیت رژیم صهیونیستی است.

او خود در سخنرانی‌اش به این انزوا اشاره کرد و گفت اسرائیل باید به «سوپراسپارتا» تبدیل شود – کشوری که در برابر تحریم‌ها و خشم جهانی مقاومت کند. اما این ادعا، تنها تلاشی ناامیدانه برای پنهان کردن واقعیتی است که در آسمان اروپا و تالار سازمان ملل آشکار شد: نتانیاهو و اسرائیل، منزوی‌تر از همیشه، در برابر عدالت جهانی تنها هستند.