کتاب نردبانی برای افزایش بصیرت دینی و ایجاد تمدن نوین اسلامی است

به گزارش خبرگزاری رسا از آذربایجان شرقی، حجت‌ الاسلام عادل بایرامی، معاون پژوهش مدرسه علمیه صادقیه، در گفت‌وگو با خبرنگاران از کتاب به‌عنوان نردبان رشد، بصیرت و تمدن یاد کرد و گفت: کتابخوانی در منطق قرآن و اهل‌بیت(ع)، راهی برای کشف حقیقت، تعمیق ایمان و مقاومت فرهنگی است؛ نه صرفاً سرگرمی یا افزایش اطلاعات.

حجت‌الاسلام بایرامی در پاسخ به این پرسش که مبانی قرآنی و روایی کتابخوانی چیست، اظهار داشت: در اندیشه دینی ما، آغاز وحی با فرمان اِقرَأ رقم خورد؛ یعنی نخستین خطاب الهی به انسان، فرمان به خواندن بود قرآن، انسان را به تفکر، تدبر و تعقل دعوت کرده و این همه بدون مطالعه و خواندن ممکن نیست.

وی افزود: پیامبر اکرم(ص) فرمودند: اطلبوا العلم ولو بالصین؛ یعنی برای دانش حتی به دورترین سرزمین‌ها بروید این روایت، ارزش جوشش دانایی را نشان می‌دهد در حقیقت، کتابخوانی در منطق دین، عبادتی عقلانی است.

معاون پژوهش مدرسه علمیه صادقیه تبریز در پاسخ به این سؤال که در شرایط امروز که فضای مجازی و هجمه اطلاعاتی فراگیر شده، کتاب چگونه می‌تواند بصیرت دینی نسل جوان را تقویت کند، گفت: امروز با انفجار اطلاعات روبه‌رو هستیم؛ اما حقیقت، در میان انبوه داده‌ها گم می‌شود کتابخوانی سنجیده و هدفمند، ذهن را منظم می‌کند، روح را به تفکر عمیق عادت می‌دهد و از سطحی‌نگری جلوگیری می‌کند.

وی تأکید کرد: کتاب خوب، نه فقط آگاهی می‌دهد بلکه بصیرت می‌سازد بصیرت یعنی دیدن با چراغ ایمان و عقل وقتی جوانان با متون اصیل اسلامی، اندیشه‌های علمای بزرگ و آثار متقن روبه‌رو شوند، در برابر شبهات مقاوم می‌گردند.

حجت‌الاسلام بایرامی درباره سیره پیامبر اکرم(ص) و اهل‌بیت(ع) در مورد مطالعه و کتاب بیان کرد: سیره پیامبر(ص) نشان می‌دهد که ایشان نسبت به نوشتن و حفظ دانش اهتمام ویژه داشتند آن حضرت بیش از چهل کاتب وحی داشتند و مردم را به یادگیری نوشتن تشویق می‌کردند.

وی ادامه داد: امیرالمؤمنین(ع) نیز فرمودند: العِلمُ صیدٌ و الکتابةُ قَیدُه؛ یعنی دانش شکار است و نوشتن، ریسمان آن این سیره نشان می‌دهد که علم بدون ثبت و مطالعه، زود از دست می‌رود امروز هم حوزه باید همان نگاه را احیا کند؛ یعنی علم را با قلم ماندگار سازد.

معاون پژوهش مدرسه علمیه صادقیه تبریز درباره برنامه‌های این حوزه برای ترویج کتابخوانی و مطالعه غیردرسی گفت: در کنار برنامه‌ های درسی، ما طرح حلقه‌های مطالعاتی تمدن‌ساز را دستور کارمان داریم؛ در این طرح، طلاب در کانون های علمی به مطالعه گروهی کتاب‌های راهبردی در زمینه اخلاق، اندیشه اسلامی و تمدن نوین اسلامی می‌پردازند.

وی افزود: همچنین پویش هر طلبه، یک کتاب خوب را با هدف معرفی آثار برتر و نقد خوانشی آنها راه‌اندازی کرده‌ایم علاوه بر آن، نشست‌ های ماهانه کتاب و جشنواره کتاب سال طلبگی از دیگر برنامه‌ها برای نهادینه‌سازی فرهنگ مطالعه عمیق است.

حجت‌الاسلام بایرامی در پاسخ به این پرسش که طلبه یا مسلمان برای انتخاب کتاب مفید باید به چه معیارهایی توجه کند، اظهار داشت: اولین معیار، سلامت فکری و اعتقادی نویسنده است؛ دوم، عمق و اتقان علمی اثر؛ و سوم، تناسب با نیاز فکری و مرحله رشد مخاطب.

وی تصریح کرد: کتاب باید انسان را به خدا و حقیقت نزدیک‌تر کند، نه گرفتار شبهات و تردیدها سازد قرآن می‌فرماید: فَبَشِّرْ عِبادِی الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ (زمر/۱۸) یعنی خردمندان کسانی‌اند که بهترین سخن را برمی‌گزینند طلبه نیز باید در مطالعه، به این احسن‌گزینی وفادار باشد.

معاون پژوهش مدرسه علمیه صادقیه تبریز درباره تأثیر کتابخوانی منظم در سبک زندگی اسلامی گفت: کتابخوانی، ذهن و روح را منظم می‌کند کسی که اهل مطالعه است، در تصمیم‌گیری، درک زمان، معاشرت، مصرف و حتی عبادت، متعادل‌تر عمل می‌کند.

وی افزود: کتاب، نوع نگاه انسان را می‌سازد و سبک زندگی نتیجه‌ی نگاه اوست وقتی انسان با آثار علمای ربانی و اندیشه‌های الهی مأنوس شود، آرامش و جهت‌مندی در زندگی‌اش پدید می‌آید.

حجت‌الاسلام بایرامی درباره نقش خانواده‌ها به ویژه مادران در علاقه‌مند کردن فرزندان به کتابخوانی بیان کرد: نخستین و تأثیرگذارترین کتابی که کودک می‌بیند، رفتار والدین است اگر مادر و پدر خودشان اهل مطالعه باشند، فرزند ناخودآگاه کتابخوان می‌شود.

وی ادامه داد: قصه‌ گویی شبانه، هدیه دادن کتاب، و حتی اختصاص دادن گوشه‌ای از خانه به کتابخانه خانوادگی از راه‌های مؤثر برای ترویج مطالعه است این کار ساده، اما تمدن‌ساز است.

معاون پژوهش مدرسه علمیه صادقیه تبریز در پاسخ به این سؤال که با توجه به جذابیت فضای مجازی برای نسل جوان، چه راهکارهایی برای رقابت کتاب با این فضا پیشنهاد می‌دهید، گفت: فضای مجازی را نباید دشمن دانست، بلکه باید آن را رسانه خدمت به کتاب کرد ما باید محتوای کتاب‌های ارزشمند را به زبان رسانه و هنر بازآفرینی کنیم.

وی افزود: مثلاً خلاصه خوانی، پادکست، انیمیشن یا کلیپ کوتاه از کتاب‌ های دینی همچنین ایجاد باشگاه‌ های مطالعه مجازی و مسابقات کتاب‌خوانی دیجیتال می‌تواند جذابیت مطالعه را افزایش دهد.

حجت‌الاسلام بایرامی درباره رابطه مطالعه و پژوهش اظهار داشت: پژوهش، بدون مطالعه گسترده ممکن نیست مطالعه مثل ریشه درخت است و پژوهش، میوه آن. طلبه‌ای که اهل مطالعه عمیق باشد، ذهنش ساختار می‌گیرد و قدرت تحلیل می‌یابد.

وی تأکید کرد: تولید علم، از انباشت خردمندانه مطالعات آغاز می‌شود پژوهشگر باید قبل از نوشتن، زیاد بخواند و درست بخواند.

معاون پژوهش مدرسه علمیه صادقیه تبریز در پایان با توصیه عملی به طلاب و جوانان برای آغاز عادت مطالعه گفت: با کم، ولی مداوم شروع کنید روزی ده دقیقه مطالعه مفید، اگر استمرار یابد، از مطالعه مقطعی چند ساعته پربارتر است.

وی خاطرنشان کرد: کتاب خوب انتخاب کنید، یادداشت بردارید و با دوستان خود گفت‌وگو کنید کتاب وقتی در ذهن می‌ماند که به گفت‌وگو تبدیل شود. و فراموش نکنیم: کتاب، نردبان صعود انسان است؛ هر صفحه‌اش می‌تواند یک پله به سوی خدا باشد.