باندبازی و طایفه‌گرایی در پژوهش مساله نامطلوبی است
حجت الاسلام علیجان کریمی، از پژوهشگران پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا گفت: پژوهش معادل همان کلمه تحقیق و به معنای بررسی و وارسی کردن است و به یک معنا این که انسان شک و تردید خود را در یک موضوع و یا مسئله‌ای برطرف کند و تا آن جایی که به انتهای آن مطلب برسد کنجکاوی و جستجو کند.
وی گفت: پژوهش اقسام مختلفی دارد از این رو ابزار آن نیز مختلف است. پژوهش به بنیادین، کاربردی و میدانی، کتابخانه‌ای و تجربی و حسی و مشاهده‌ای تقسیم شده و به تناسب موضوع پژوهش، ابزار و اهداف آن متفاوت است.
این محقق علوم اسلامی اذعان داشت: پژوهش‌های دینی به لحاظ این که مسائل دینی در آن مورد بررسی قرار می‌گیرد منابع و ابزار مشخص دارد؛ منابعش کتاب خدا، سنّت معصومین، عقل و اجماع است که اعتبار اجماع البته به وجود نظر معصومین(ع) است یعنی به عنوان مثال معصوم در بین اجماع کنندگان باشد.
این پژوهشگر عرصه قرآن پژوهی بیان داشت: پژوهش‌هایی که الآن در حوزه‌ی علمیه در موضوعات دینی صورت می‌گیرد ضمن این که باید اقرار کنیم در این زمینه گام های خوبی برداشته شده است اما در زمینه‌های مختلف دارای آسیب است.
وی با اشاره به اینکه، آسیب‌ها و آفاتی که در حوزه پژوهش وجود دارد بسیار زیاد است، گفت: یک آسیبی که الآن احساس می‌شود در پژوهش‌ها وجود دارد این است که برخی تنها رونویسی و کپی برداری می‌کنند و اسم آن را پژوهش می‌گذارند. از سوی دیگر حد اعلای پژوهش برای برخی افراد، تنظبم مطلب شده است یعنی مطالب را ساماندهی می‌کنند و اسمش را پژوهش می گذارند.
این محقق علوم حوزوی ادامه داد: آفت دیگری که در پژوهش‌های حوزوی وجود دارد و بسیار نگران کننده است و موجب فقدان امنیت فکری و نظری پردازی می‌شود ، روزمره بودن سیاست پژوهشی است.
وی ادامه داد: روزمرگی سیاست های پزوهشی یعنی موضوعاتی که تا حدودی سیاسی است و به مناسبت‌هایی اعلام می‌شود، یک عده هجوم می‌آورند در آن زمینه و با عجله و شتاب یک چیزی می‌نویسند و بالادستی‌ها هم به عنوان این که یک مسئله روز است آن را به عنوان یک پژوهش تلقی می‌کنند.
این محقق حوزه علوم اسلامی با بیان اینکه، آسیب دیگری که در حوزه پژوهش وجود دارد باند بازی با حاکم شدن روابط بر ضوابط است، اضافه کرد: در بعضی از مراکز آموزشی و پژوهشی افرادی گرد هم جمع شده و فردی مدیر و رئیس می‌شود، دوستان و همشهری‌های خود را می‌آورد و در نتیجه امروز یک نوع قبیله گرایی در پژوهش حاکم شده است.
وی تاکید کرد: قبیله گرایی در بحث پژوهش موجب شده است که این افراد برای خودشان یک مجله راه بیندازند، هیئت تحریره شکل دهند مقاله بنویسند و خودشان به خودشان امتیاز دهند و مرتب زمینه ارتقاء برای خودشان فراهم کنند.
این محقق حوزه علمیه قم، با بیان اینکه، آسیب دیگری که در حوزه پژوهش وجود دارد، مدرک گرایی صرف است، گفت: ما باید ببینیم که واقعاً طرف پژوهشگر هست یا نه؟ پژوهشگر بودن به این که یک مدرکی را برای خود دست و پا کند و جایگاهی تشریفاتی پژوهشی بگیرند مطلوب نیست.
وی فقدان مدیریت علمی را یکی از آسیب های بحث پژوهش دینی عنوان کرد و بیان داشت: پژوهش فرآیندی است که متاسفانه تدوین نشده و راهبردها ، سیاست گذاری‌ها، روش‌ها و اهداف آن مشخص نشده است.
این محقق حوزه علمیه قم بیان داشت: با کمال تاسف برخی مدیران پژوهشی خودشان را به یک سری کارهایی مشغول کرده‌اند و پژوهشگران هم کار خود را می‌کنند. /909/ت302/ع