مجلس تراز انقلاب اسلامی؛ راهی که از مدرس میگذرد
به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، دهم آذرماه سالروز شهادت عالم مجاهد آیتالله سید حسن مدرس و روز مجلس شورای اسلامی تنها یک یادبود تاریخی نیست؛ بلکه فرصتی برای بازخوانی معیارهای نمایندگی در تراز انقلاب اسلامی است. مدرس همچون قلهای استوار معیارهای یک «نماینده تراز انقلاب» را نه در قالب سخنرانیهای پرطمطراق بلکه در میدان عمل و در لحظههای سرنوشتساز تاریخ معاصر ایران به نمایش گذاشت. مردی که «دیانت» و «سیاست» را دو حقیقت جدانشدنی دانست، از مبدأ ایمان حرکت کرد، به دل مردم نزدیک بود و در برابر قدرتهای خارجی همچون سدی نفوذناپذیر ایستاد.
امروز که مجلس شورای اسلامی پرچمدار قانونگذاری در کشور است و در میانه میدان جنگ ترکیبی دشمنان و پیچیدگیهای حکمرانی قرار دارد، بازگشت به مکتب فکری و سبک رفتار شهید مدرس ضرورتی بیش از گذشته یافته است. پرسش جدی این است: نمایندگان مجلس برای رسیدن به «مجلس تراز انقلاب اسلامی» چه اقداماتی باید انجام دهند؟ و در حوزه استکبارستیزی که یکی از برجستهترین شاخصههای مدرس بودچه وظایفی بر دوش آنان قرار دارد؟
این یادداشت تلاش میکند بر پایه «شاخصهای مدرسگونه» و «نیازهای روز حکمرانی جمهوری اسلامی» تصویری روشن از مسیر پیشروی مجلس ارائه دهد.
بازگشت به الگوی نماینده ملت
مهمترین ویژگی مدرس آن بود که نماینده واقعی مردم بود؛ نه نماینده دربار، نه قدرتهای خارجی و نه گروههای فشار. او معتقد بود نماینده مجلس باید «از میان مردم برخیزد»، درد آنان را بفهمد و تصمیماتش را در مسیر رفاه و عزت ملت اتخاذ کند. در مجلس امروز نیز برای رسیدن به تراز انقلاب اسلامی نمایندگان باید با مردم بیواسطه ارتباط داشته باشند؛ دیدارهای مستقیم با اقشار مختلف را جدی بگیرند، از تشریفات زائد بپرهیزند و در برابر مطالبات و گلایهها پاسخگو و شفاف باشند چراکه نمایندهای که از مردم دور شود از حقیقت مسئولیت خود فاصله میگیرد.
همچنین ضروری است که در تصمیمگیریها «مصلحت عمومی» معیار اصلی باشد. مکتب مدرس به ما میآموزد که نماینده نباید اسیر توصیهها و فشارهای بیرونی از جمله محافل اقتصادی، جریانات سیاسی یا فضاسازیهای رسانهای شود بلکه باید عدالت، منافع ملی و مصالح بلندمدت انقلاب را اساس داوری و اقدام قرار دهد. علاوه بر این نمایندگان باید از خودنمایی سیاسی و رقابتهای فرسایشی بپرهیزند؛ زیرا مجلس جای کلامهای پرحرارت اما بینتیجه نیست. امروز بیش از هر زمان دیگر کشور نیازمند عقلانیت جهادی، تصمیمگیری علمی و دوری از حاشیهسازی است.
عملگرایی جهادی
مدرس هرگز نماینده تشریفاتی نبود و عملگرایی او الگویی از «نمایندگی مؤثر» را به نمایش گذاشت. مجلس امروز نیز باید با همین شاخصها بازتعریف شود؛ نخست آنکه تصویب قوانین باید مسئلهمحور باشد چراکه بخشی از مشکلات کشور ناشی از قوانین متعارض، خلأهای نظارتی و یا قوانین ناکارآمد است. از اینرو نمایندگان باید با اتاقهای فکر منسجم، مراکز پژوهشی و بهرهگیری از نخبگان به سمت قانونگذاری تخصصی و کارآمد حرکت کنند.
دوم آنکه نظارت بر اجرای قوانین باید واقعی باشد نه تشریفاتی؛ همانگونه که مدرس بارها با نخستوزیران و وزرای وقت با صلابت برخورد کرد و از حق ملت عقب ننشست. امروز نیز تهیه گزارشهای میدانی، حضور در مناطق آسیبدیده و انجام تحقیق و تفحصهای هدفمند از ضرورتهای نظارت مؤثر است.
سوم اینکه شفافیت رأی و عملکرد پایه اعتماد عمومی است؛ زیرا نمایندهای که رأی خود را پنهان میکند چگونه میتواند مدعی نمایندگی مردم باشد؟
مبارزه با فساد
مدرس به پاکدستی مشهور بود و هنگامی که مخالفانش با قدرت، ثروت یا تهدید تلاش کردند او را تحت فشار قرار دهند نهتنها عقبنشینی نکرد بلکه با شجاعت فساد را رسوا کرد. مجلس امروز نیز برای آنکه در تراز انقلاب باشد باید از همین الگو پیروی کند؛ نخست آنکه اصلاح را از درون خود آغاز کند و هرگونه شائبه فساد مالی، رانت، لابیگری یا سوءاستفاده از موقعیت را با قاطعیت و بدون هیچگونه مصلحتسنجی سیاسی پاکسازی نماید.
دوم آنکه ساختارهای فسادزا را اصلاح کند؛ از جمله رانتهای بودجهای، عدم شفافیت در قراردادهای دولتی، قوانین مبهم مالیاتی و ناکارآمدی در خصوصیسازی که هرکدام زمینهساز نفوذ فساد در سیستم حکمرانیاند.
سوم آنکه با مافیاهای اقتصادی و سیاسی رودررو شود زیرا نمایندهای که جرأت مقابله با شبکههای فساد را ندارد در حقیقت از مسیر روشن و صریح مدرس فاصله گرفته است.
عدالتمحوری
مدرس معتقد بود که «قانون بدون عدالت، پوستهای بیمحتواست» و بر این اساس مجلس تراز انقلاب باید قانونگذاری را بر مدار عدالت تنظیم کند. این عدالت باید در اقتصاد نمود پیدا کند؛ به گونهای که حمایت از محرومان جدی گرفته شود، انحصارها و امتیازات خاص جلوگیری گردد، سیاستهای ضدتورمی واقعی به اجرا درآید و مالیاتستانی عادلانه از ثروتهای بزرگ صورت پذیرد.
همچنین عدالت باید در فرهنگ جاری شود و قانونگذاری در راستای تقویت هویت اسلامی و انقلابی، پشتیبانی از خانواده و صیانت از نسل جوان صورت گیرد. در نهایت عدالت باید در حکمرانی اجرایی شود؛ به این معنا که عدالت در تقسیم امکانات، فرصتها و منابع باید به صورت ملموس احساس شود و نه صرفاً به عنوان یک شعار باقی بماند.
استکبارستیزی
شهید مدرس نه تنها نماد غیرت دینی و سیاسی بود بلکه به عنوان چهره برجستهای در مبارزه با استعمار شناخته میشود. او با ذکاوت کامل، نقشههای استعماری انگلستان را افشا کرد و در برابر فشارهای فراوان از هر گونه معامله سیاسی خودداری نمود. استکبارستیزی مدرس صرفاً یک شعار نبود بلکه یک رفتار، روش و راهبرد عملی بود.
امروز که جمهوری اسلامی هدف جنگ ترکیبی آمریکا و متحدانش قرار دارد، نمایندگان مجلس وظایف مهمی در این زمینه بر عهده دارند. نخست باید قانونگذاری را به گونهای تقویت کنند که استقلال کشور حفظ شود. این به معنای جلوگیری از نفوذ اقتصادی دشمن، مقابله با قراردادهای خسارتبار، مراقبت دقیق در توافقات بینالمللی و هوشیاری در فضای سایبری و فناوری است. نمایندگان باید مراقب باشند که مفاهیمی مانند «پیوستن به جامعه جهانی» یا «تطبیق با استانداردهای بینالمللی» بهانهای برای نفوذ ساختاری دشمن نشود.
دوم، تقویت اقتصاد مقاومتی که ستون اصلی مبارزه با سلطه است از اولویتهاست. مدرس در برابر قراردادهای استعماری ایستادگی کرد و امروز نیز حفظ استقلال اقتصادی، قلب مبارزه با استکبار محسوب میشود. مجلس باید تولید داخلی را محور سیاستها و قوانین خود قرار دهد، از صنایع دانشبنیان حمایت کند، زنجیره تأمین ملی را تقویت نماید و نسبت به نفوذ شرکتهای سلطهگر خارجی حساس باشد.
سوم، حمایت از جبهه مقاومت و دنبال کردن سیاست خارجی عزتمندانه ادامه راه مدرس است. این شامل حمایت از ملتهای مظلوم، مقابله با اشغالگری، پشتیبانی از محور مقاومت و ایستادگی در برابر فشارهای آمریکا، رژیم صهیونیستی و همپیمانان آنهاست. مجلس باید با قانونگذاری هوشمندانه و نظارت دقیق بر دستگاه دیپلماسی این مسیر را تقویت کند.
چهارم، جنگ روایتها و شناخت دقیق الگوهای نفوذ نرم اهمیت بسیاری دارد. استکبار امروز از ابزارهای استعمار قدیم فاصله گرفته و با استفاده از رسانهها، فضای مجازی، عملیات روانی و تحریف تاریخی و هویتی به دنبال نفوذ است. نمایندگان باید در این حوزه قوانین مربوط به صیانت فرهنگی را تقویت، سواد رسانهای را ارتقا داده و از رسانههای مستقل و انقلابی حمایت کنند.
شجاعت سیاسی
مدرس در بحرانیترین لحظات ملاحظهکاری را کنار گذاشت و حقیقت را بیان کرد حتی اگر این صراحت به قیمت تبعید و شهادت او تمام میشد. شجاعت مدرس شجاعتی عالمانه و ریشهدار در ایمان بود نه جسارتی بیپشتوانه. نمایندگان امروز نیز باید در لحظههای دشوار از مواضع اصولی خود کوتاه نیایند از هجمههای رسانهای دشمنان نهراسند و مصالح ملت را بر منافع شخصی یا جناحی ترجیح دهند. شجاعت در تراز مدرس یعنی سکوت نکردن در برابر ظلم، فساد و تصمیمات خطرناک حتی اگر این کار باعث کاهش محبوبیت کوتاهمدت شود.
معنویتگرایی و سادهزیستی
مدرس زندگی سادهای داشت و از خانه مجلل، تشریفات و تجملگرایی به دور بود. امروز در جامعهای که فاصله طبقاتی مردم را رنج میدهد، سادهزیستی مسئولان مهمترین پیام اجتماعی به شمار میآید. نمایندهای که زندگی اشرافی دارد، هزینههای سنگین و نامعلومی صرف میکند و وابسته به باندهای اقتصادی است نمیتواند پرچمدار مکتب مدرس باشد.
جمعبندی
راه مدرس همچنان باز است و نمایندگان امروز بیش از هر زمان نیازمند بازگشت به این مکتب ارزشمنداند. مجلس تراز انقلاب اسلامی، مجلسی مردمی، شجاع، عادل، کارآمد، پاکدست، استکبارستیز، الهامگرفته از آموزههای دینی و متعهد به آرمانهای انقلاب اسلامی است. اگر مجلس به این شاخصها نزدیک شود قطعاً قادر خواهد بود در برابر فشارهای خارجی مقاومت کند، مشکلات داخلی را حل نماید و اعتماد عمومی را تقویت کند. در این روز بزرگ جامعه از نمایندگان انتظار دارد که با الهام از میراث شهید مدرس، قانونگذاری انقلابی، نظارت شجاعانه و استکبارستیزی عاقلانه را سرلوحه عمل خود قرار دهند و مجلس را به جایگاه واقعیاش در تراز انقلاب اسلامی برسانند.