به مناسبت هفته پژوهش؛
ویژه نامه اینترنتی غواصی در دریای دانش منتشر شد
خبرگزاری رسا ـ ویژه نامه اینترنتی غواصی در دریای دانش به مناسبت هفته پژوهش در پایگاه اطلاع رسانی راسخون منتشر شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، ویژه‌نامه اینترنتی غواصی در دریای دانش شامل بانک احادیث، بانک پیامک، پرسش و پاسخ و سایر مقالات در پایگاه اینترنتی راسخون منتشر شد.
پژوهش؛ بایدها و نبایدها، اهمیت پژوهش، روش‌های پژوهش و تحقیق، ارزش تحقیق و پژوهش، فرآیند تدوین مقاله‌پژوهشی، ضرورت پژوهش، چگونه یک مقاله پژوهشی بنویسیم، ضرورت تحقیق و پژوهش در کلاس و مدرسه، تحلیل محتوا، بنیادشناسی پژوهش در حوزه علوم دین و معارف اسلامی، روش‌شناسی تحلیل محتوا و ترجمه معنا از نظر میلدرد لارسون از جمله مقالات این ویژه‌نامه است.
پژوهش؛ بایدها و نبایدها
در این مقاله آمده است: قرار گرفتن در قرن بیست ویکم با ویژگی‌ها و لوازم آن، ضرورت مقابله با چالش‌های فراروی آن را برای داشتن کشوری مستقل و توسعه یافته ایجاب می کند، در این میان، نقش پژوهش در توسعه همه جانبه پایدار، چنان برجسته و انکارناپذیر می نماید که می توان آن را نیروی محرک توسعه در همه حوزه‌ها، اعم از فرهنگ، اقتصاد، سیاست و جامعه دانست.
توسعه بدون انجام پژوهش‌های گسترده مبتنی بر اصول علمی، دست نیافتنی است، پژوهش، گام نخستین و اساسی برای چیرگی بر چالش‌هاست.
با پدید آمدن رنسانس، تمدن‌های جهان که پیش از آن از سطح علمی، پژوهشی متوازنی برخوردار بودند، به دودسته پیشرفته و عقب مانده تقسیم شدند، هم زمان با وقوعِ چنین جهشی در غرب، نوعی فضای رکود برتولید اندیشه و فکر در کشورهای دیگر از جمله ایران حاکم گردید، امروزه زدودن این فضا که قرن‌ها بر کشور ما سیطره داشته، برای یافتن مجامع علمی پژوهشی پرنشاط وتولید کننده ضروری است.
البته این مهم تنها در صورتی دست یافتنی خواهد بود که فرهنگ پژوهش و تحقیق در تمام جامعه نمود آشکار پیدا کند و پژوهش، مبنای تمام فعالیت ها و تصمیم گیری‌ها قرار گیرد، دارا شدن فرهنگ پژوهش، جنبش و نهضتی را می طلبد که رهبر معظم انقلاب از آن به «نهضت تولید علم» یا «جنبش نرم افزاری» یاد کردند و تمام اقشار جامعه را به محقق ساختن آن فرا خواندند.
با توجه به طرح نظریه «جنبش نرم افزاری» در جامعه، بهتر است معنا و مفهوم آن روشن شود، اصطلاح جنبش معمولا در جایی به کار می رود که جامعه گرفتار رکود، سکون و ثبات باشد، از این رو جنبش، نوعی حرکت فزاینده و رو به رشد است، نرم‌افزار نیز به محتوای علوم و آن چیزی که به تولید اندیشه ونظریه پردازی مربوط است، گفته می شود، پس جنبش نرم افزاری فرآیند خاصی است که می خواهد روند فعالیت‌های آموزشی و علمی مجامع پژوهشی را تغییر دهد، با این پیش فرض که وضعیت موجود، وضعیت مطلوبی نیست.
اهمیت پژوهش
در این مقاله چنین آمده است: هفته پژوهش در پاییز هر سال، فرصت مناسبی برای بررسی دستاوردها و چالش‌های فراروی حوزه پژوهش و پژوهشگران کوشا در سطح کشور و بخش‌های تحقیقاتی، سازمان‌ها و نهادهای گوناگون علمی به شمار می رود، نقش و اهمیت این حوزه مهم در عرصه اندیشه، در ابعاد مختلف حیات امروز بشر بارها بررسی و تأکید گردیده، به ویژه با ابتکار مقام معظم رهبری در طرح نظریه جنبش نرم افزاری، ضرورت توجه به آن بیشتر تبیین و تشریح شده است.
دین اسلام اقیانوسی بیکران از دانایی و علوم مختلف را بر روی انسان میگشاید، اهمیتی که دین اسلام به اندیشه، علمآموزی و پژوهش داده است بسیار شایان توجه است، کتابهای مذهبی از قرآن و نهج البلاغه گرفته تا سایر کتابهای حدیثی، سرشار از علوم مختلف و دانستنیهای گوناگون است و بر عهده دانشمندان اسلامی است که در این اقیانوس بیکران غوص کنند و مرواریدی از دانایی به قدر توان خود به جامعه اسلامی هدیه کنند.
آنچه به نتجیه کار پژوهشگر ارزش میبخشد، موضوعی است که پژوهشگر برای تلاش خود برگزیده است، اندیشمندی که برای روشن کردن و شناساندن راه زندگی بشر و نمودن راه هدایتی از سوی راهنمایان الهی، در کلام این بزرگواران جستجو میکند و درست را از نادرست میشناساند و به تفسیر و ترجمه آن میپردازد، یا دانشمندی که برای درمان یا شناخت عامل یک بیماری عمری را به تلاش میگذراند تا جامعه بشری را از رنجی آزار دهنده نجات بخشد، حقّی عظیم بر گردن جامعه بشری دارد و شایسته پاداشی بسیار است.
اما هستند کسانی که برای قتل عام یا به خرابی کشاندن منطقهای، در پی یافتن سلاحی مخرب میکوشند، اینان خائنان به عالم علمند و سزاوار عقابی بزرگ، روز پژوهش بر همه آنان که تعهد اسلامی و انسانی را با پژوهش درآمیختند، مبارک باد.
ضرورت پژوهش
ذیل این مقاله از ویژه‌نامه غواصی در دریای دانش می‌خوانیم: از پژوهش و تحقیق تعاریف گوناگون به دست داده شده است، برخی آن را شناخت حقیقت دانسته اند و بعضی آن را جست وجو برای کسب آگاهی‌هایی جدید و حقیقی با روش علمی، با تلاش برای کشف حقایق یا اثبات نظریه‌ای خاص یا پرده برداشتن از مجهولات دانسته اند.
گروهی دیگر گفته اند پژوهش عبارت است از مطالعه آگاهانه، برنامه ریزی شده و روش‌مند به هنگام مواجهه با مسأله‌ای پیچیده و مبهم، به قصد ایجاد وضوح و رفع پیچیدگی و ابهام از آن مسأله، نکات برجسته تعاریف مذکور عبارت است از حرکت، تلاش، نظم و دقت، داشتن هدف و روش علمی به انگیزه دست‌یابی به حقایق و پاسخ ها.
بدون تردید، اندیشه ورزی جدای از پرسشگری نیست، حیرت و شک نخستین پله پژوهش است و گذر از آن بدون کاووش و پرسش امکان ندارد، قرآن به روشنی فرموده که ماندن در عالم گمان و پندار، گمراه کننده است و برای رسیدن به ژرفای حقایق باید از آن گذشت تا به یقین رسید، قرآن مردم را تشویق فرموده آنچه نمی دانند، از دانایان بپرسند و با راهنمایی فرزانگان، راستی را از نادرستی بازشناسد، پیامبر با آن همه دانایی و دانش، در پی افزایش حوزه دانایی خود بود و از خدا می خواست بر دانایی اش بیفزاید.
تحقیق و پژوهش مایه حیات علم است و در سایه آن مباحث علمی گسترش یافته و پر شاخ و برگ می شوند، تحقیق، علم و آگاهی را پر دامنه و گسترده می سازد و بدون آن رکود و حتی مرگ علمی پدید می آید، چه بسیارند اصول و قوانین و حتی نظریاتی که در سایه پژوهش روشن می گردند و یا با دفع حشو و زوائد و دقت‌های پژوهشی ارزش و مرتبتی جدید پیدا می کنند.
بر همین اساس است که رهبر فرزانه می فرماید:«ای کاش از اول انقلاب، یک صد نفر از قبیل شماها پیدا می شد که نه به جنگ کار داشتند و نه به دولت، می رفتند، می نشستند و این مسائل را برای نظام اسلامی تحقیق می کردند».
بنیاد شناسی پژوهش در حوزه علوم دین و معارف اسلامی
این مقاله به بنیاد شناسی پژوهش در حوزه علوم دین و معارف اسلامی پرداخته و آورده است: حوزه علوم دین، معارف اسلامی و فلسفه حوزه‌ای فراملی است که از سویی از دیرینگی برخوردار است و از سوی دیگر در ابعاد جهانی مورد التفات، احترام، انتقاد و عنایت و دشمنی است که در آن، آموزش و مقوله پژوهش نیز پا به پای مقارنت و معاضدت تحولات آن مورد توجه بوده است، در حال حاضر توجه به امر پژوهش در این عرصه عمیق‌تر و دغدغه اصلی فرهیختگان این عرصه ملی و بین‌المللی است.
این نوشتار ضمن مفهوم شناسی و پیشینه کاوی شاخصه‌ها و مولفه‌های اساسی، عمده بحث را به سمت و سوی مقوله پژوهش در حوزه معارف دینی و تعلیم و تربیت اسلامی سوق داده و با بیان مسأله، اهداف، اهمیت و محوریت موضوع و سپس مفهوم شناسی درصدد تبیین نظام علمی روش تحقیق این وادی و ارائه ساختار مناسب «نظام پژوهشی» حوزه محور است.
این مهم با تبیین مأموریت نظام پژوهشی و اهداف آن و وظایف مدیریت دانایی محور و پژوهش مدار صورت گرفته و سپس الگوی خط مشی گذاری نظام پژوهش و مؤلفه‌های جامع در چهارده محور در کانون بررسی قرار گرفته و به مقوله آموزش و تأثیر آن در پژوهش حوزه اشاراتی شده است.
ویژه نامه اینترنتی غواصی در دریای دانش به مناسبت هفته پژوهش در پایگاه اطلاع رسانی راسخون منتشر شده و علاقه‌مندان به مشاهده و استفاده از این ویژه‌نامه می‌توانند به پایگاه فرهنگی اطلاع رسانی راسخون به نشانی اینترنت www.rasekhoon.net مراجعه کنند./907/ت302/پ
ارسال نظرات