به مناسبت روز احسان و نیکوکاری؛
ویژه نامه اینترنتی «دستهای بارانی» منتشر شد
خبرگزاری رسا ـ ویژه نامه اینترنتی «دستهای بارانی» به مناسبت روز احسان و نیکوکاری در پایگاه اطلاعرسانی راسخون منتشر شد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، ویژه نامه اینترنتی «دستهای بارانی» شامل پرسش و پاسخ، بانک صوت و فیلم و سایر مقالات در پایگاه اینترنتی راسخون منتشر شد.
از جمله مقالات این ویژهنامه میتوان به تأملی در مدیریت فرنگی، اثار نیکوکاری در قران کریم، انفاق در سیره حضرت زهرا(س)، عدالت و احسان در سیره امام علی(ع)، آثار احسان به دیگران، بهترین عمل، احسان و امداد به دیگران، احسان منبع مسؤولیت، احسان زیربنای عدالت، سبقت در کار خیر، نقش احسان در حیات فردی و اجتماعی، احسان به دیگران و شکرانه نعمتها اشاره کرد.
آثار نیکوکاری در قرآن کریم
در مقالهای از این ویژهنامه می خوانیم: احسان برگرفته از حسن است که در دو معنای نعمت بخشیدن به دیگری و احسان در کار و عمل کاربرد دارد، کسی که علم نیکویی را بیاموزد یا عمل نیکی را انجام دهد، از جمله نیکوکاران به حساب میآید و بر این اساس است، سخن امیرمؤمنان(ع) که میفرماید: «مردم به آنچه از کارهای شایسته و نیک می آموزند یا به آن عمل می کنند، نسبت داده می شوند.»
واژه احسان به معنای انجام دادن کار نیک، به طور عمده در آیاتی به کار رفته است که پس از بیان اموری، از عاملان آن را به عنوان محسن مورد ستایش قرارداده است، چنان که در سوره بقره میخوانیم: «و اذ قلنا ادخلوا هذه القریه فکلوا منها حیث شئتم رغداً و ادخلوا الباب سجدا و قولوا حطه نغفر لکم خطیکم و سنزید المحسنین؛ و به خاطر بیاورید زمانی را که گفتیم: در این شهر بیت المقدس وارد شوید و از نعمتهای فراوان آن، هر چه می خواهید بخورید و از در معبد بیت المقدس با خضوع و خشوع وارد گردید و بگویید: خداوندا، گناهان ما را بریز، تا خطاهای شما را ببخشیم و به نیکوکاران پاداش بیشتری خواهیم داد.».
و در جای دیگر می فرماید: «الذین ینفقون فی السراء و الضراء و الکظمین الغیظ و العافین عن الناس و الله یحب المحسنین؛ آنان که در توانگری و تنگدستی، انفاق می کنند و خشم خود را فرو می برند و از خطای مردم در می گذرند و خدا نیکوکاران را دوست دارد.» خداوند در این آیات، با بیان مصادیق کارهای نیک، بندگان خود را به انجام آن، ترغیب و تشویق میکند.
آنچه از آیات قرآن کریم استفاده میشود، این است که احسان و نیکوکاری، مصادیق فراوانی دارد، به عنوان نمونه، ایمان به خدا، به پیامبر(ص)، قرآن کریم و معاد، تقوا و تحمل سختیها و مشکلات، عفو و گذشت، محبت و دوستی اهل بیت(ع)، خیرخواهی و اصلاح، اجتناب از فساد، فحشا و گناهان کبیره، استغفار در سحرگاهان، پرداخت زکات، پرداخت کالا و هدیه مناسب برای زن مطلقه، انفاق و بخشش در راه خدا، تأمین نیازمندان و محرومان و رفتار شایسته با پدر و مادر از مصادیق احسان و نیکوکاری است که در قرآن کریم به آن اشاره شده است.
بهترین عمل
در مقاله دیگری از ویژهنامه دستهای بارانی آمده است: احسان و انفاق صفاتی فراگیر هستند که فقط در بذل اموال خلاصه نمیشوند بلکه شامل گذشتن از تمام مواهب و نعمتهای مادی و معنوی است.
قرآن به انسانها میآموزد که از تمام هستی خود، اعم از علم و عقل و اندیشه و نیروهای جسمانی و معنوی و موقعیتهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خود باید انفاق کنند و بالاتر از آن از هرچه که دوست دارند و محبوبترین موجودی آنان است در راه خدا، برای دیگران ببخشند.
این صفت پسندیده برکات و آثار مثبت فراوان فردی و اجتماعی برای مسلمانان دارد، در این مقاله موضوع احسان را در آینه آیات قرآن کریم و روایات وارده از اهل بیت(ع)بررسی میکنیم.
ابان بن تغلب، از یاران نزدیک امام صادق(ع)، میگوید: با امام صادق(ع) در مکه بودم، همراه آن حضرت، مشغول طواف کعبه شدیم، در این وقت، یکی از شیعیان از من تقاضا کرد که همراه او برای بر آوردن حاجتی که داشت برویم.
من به طواف ادامه دادم، او اشاره کرد، ولی من به او توجه نکردم، زیرا دوست داشتم امام صادق(ع) را تنها نگذارم، او بار دیگر اشاره کرد، امام متوجه اشاره او شد، به من فرمود: او با تو کاری دارد؟ گفتم؛ آری، فرمود: او کیست؟ گفتم: از دوستان ماست، شیعه است.
امام که متوجه شده بود او کار لازمی دارد و نیازمند به احسان و نیکوکاری من است، فرمود: نزد او برو، عرض کردم: طواف را قطع کنم، فرمود: آری برو، گرچه طواف واجب باشد.
ترویج فرهنگ احسان و توجه به منبع درآمد و مورد مصرف آن و ترغیب و تشویق مسلمانان به این امر حیاتی، ره آوردهای بسیار مثبتی برای جامعه ما دارد که راهکارهای صحیح و اصولی و اهتمام ویژه متمکنان را میطلبد.
امام باقر(ع) به حسین بن ایمن در مورد انفاق که یکی از مصادیق بارز احسان است، فرمود: «ای حسین! انفاق کن و به عوضی که خدا میدهد یقین نما که هیچ مرد و زنی نیست که از انفاق مال در راهی که خدا را خشنود میکند سر باز زند مگر آن که چند برابر آن را در راهی که خدا را به خشم میآورد هزینه خواهد کرد.»
حضرت علی(ع) نیز فرمود: «من هرگز ثروت انباشتهای را در دست کسی ندیدم مگر اینکه در کنار آن حقوق تضییع شدهای بود» بنابراین احسان علاج بسیاری از مشکلات جامعه است و با فرهنگسازی در مورد آن میتوان به یکی از اهداف آسمانی قرآن دست یافت.
نقش احسان در حیات فردی و اجتماعی
در این مقاله از ویژهنامه دستهای بارانی با عنوان نقش احسان در حیات فردی و اجتماعی افراد آمده است: اگر از آرامش اخروی (بقره آیه 112) که از راه احسان برای انسان حاصل می شود، بگذریم، میتوان گفت که آدمی میتواند از راه احسان در زندگی فردی و اجتماعی خود تحولی را ایجاد کند که دست کم زندگی دنیوی وی سرشار از آسایش و آرامش شود.
از جمله آثاری که برای احسان می توان در زندگی دنیوی برشمرد رهایی و نجات از عذابهای الهی است که به سبب گناهان بر انسان و یا جامعه سرازیر می شود، هر کسی گناهی را مرتکب شود میبایست خود را آماده پیامدهای طبیعی دنیوی آن کندع از این روست که خداوند در قرآن به گناهکاران و نیز خطاکاران می فرماید که برای رهایی از پیامدهای آن می بایست به سرعت دست به دامن استغفار و توبه شد و برای این که سرعت عمل استغفار افزایش یابد بهترین و کوتاه ترین راه پیشگیری و یا حتی رفع و برداشتن بلا و عذابی آن است که شخص به احسان و نیکی روی آورد.
بنابر این اگر کسی و یا جامعهای گرفتار عذاب و بلاهای مختلف و لو به ظاهر طبیعی میشوند، باید به احسان و نیکوکاری به عنوان عامل دفع و رفع بنگرند و از آن برای رهایی از عذاب و بلا بهره جویند، چنان که استغفار و توبه این کار را انجام میدهد.
خداوند در آیه 147 و 148 سوره آل عمران، احسان را زمینه ساز استجابت دعا می شماردع بر این اساس می بایست گفت هرکسی که بخواهد دعایش مستجاب شود باید نیکوکاری را به عنوان یکی از ابزارهای دستیابی به این هدف مورد توجه قرار دهد، خداوند در آیات دیگر توضیح می دهد که گناهانی هستند که راه اجابت دعا را میبندد و امیر مؤمنان علی(ع) از خداوند می خواهد که گناهانی را که راه اجابت دعا و نزول بلا را می گیرند را برمردم ببخشد.
درحقیقت چنان که آیه 114 سوره هود و 11 سوره نمل و 34 و 35 سوره زمر بیان میکند احسان از علل و عوامل سبب محو گناهان و بدیها می شود و با محو و از میان رفتن است که خداوند به انسان عنایت خاص میکند و دعاها و نیایشهای او را قبول میکند و برآورده میسازد.
به سخن دیگر، اعمالی هستند که سبب نزول بلا و گرفتاری میشوند و راه صعود دعا را میبندد، از این رو یکی از راههای رهایی از بلا و گرفتاریها و اجابت دعا این است که با اعمال و کارهای نیک و پسندیده رحمت خداوند را به سوی خود جلب و جذب کرده و از عنایت خاص خداوند بهرهمند شد؛
زیرا خداوند در آیه 195 سوره بقره و همچنین 134 سوره آل عمران و آیات 13 و 93 سوره مائده یکی از راههای دستیابی به محبوبیت و دوستی خداوند را احسان و نیکوکاری می شمارد، این گونه است که احسان سبب جلب رحمت خداوند شده و او به انسان محسن و نیکوکار نزدیک شده و دعا و نیایشهای او را می شنود و خواسته های او را اجابت میکند.
ویژه نامه اینترنتی «دستهای بارانی» به مناسبت روز احسان و نیکوکاری در پایگاه اطلاعرسانی منتشر شده است و علاقمندان به مشاهده و استفاده از این ویژهنامه میتوانند به نشانی اینترنتی www.rasekhoon.net مراجعه کنند./907/ت302/پ
ارسال نظرات