نمود زشتی های عالم ناشی از نگرش محدود بشر است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی شب گذشته در جلسه اخلاق هفتگی خود در دفتر رهبر معظم انقلاب در قم، به تشریح راه های کسب مقام رضا پرداخت و با بیان این که با یک نگاه واقع بینانه و زیبا شناسانه در می یابیم که نظام آفرینش احسن است، اظهارداشت: نمود زشتی های عالم در نزد ما به دلیل نگرش محدود است، وقتی همه عالم را به صورت یک تابلوی عظیم ببینیم که همه حوادث آن قطعات یک پازل را تشکیل می دهند، آن گاه خواهیم فهمید که سیاهی های این تابلو موجب زیبایی آن شده است چرا که اگر همه اش سفید بود جلوه ای نداشت.

وی افزود: در روایت آمده است پیامبر(ص) در هیچ اتفاقی نفرمود ای کاش جور دیگری می شد؛ حتی زمانی که فرزند خود را از دست داد بسیار اشک می ریخت اما ناراضی نبود زیرا این نگرش را داشت که هر چیز سر جای خود قرار دارد؛ اگر دست خدا را در همه جا ببینیم دیگر نسبت به وقایع نظام آفرینش گله مند نخواهیم بود.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با تأکید بر این که زشت ترین و سخت ترین حوادث عالم واقعه کربلا است، گفت: اما وقتی با این زوایه به آن نگاه می کنیم که چه آثار و برکاتی دارد و اگر کربلا نبود ما از اسلام چیزی نمی دانستیم، می گوییم الحمدالله علی مصیبتک، این دو قابل جمع است زیرا روح انسان دارای لایه های مختلفی است و می تواند هر آن واحد از جهتی خوشحال و از حیث دیگر غمگین باشد.

آیت الله مصباح یزدی ادامه داد: وقتی کسی از بیرون نگاه می کند با خود می گوید اینها چقدر غمگین هستند درحالی که نمی داند اینها چه لذتی از این اشک ریختن ها می برند؛ به لحاظ عاطفی هر وقت یاد این واقعه می افتیم اشک مان جاری می شود اما وقتی می بینیم که منشاء چه چیزهای خیری شده است لذت می بریم.

خودسازی تنها راه ورود به مقام رضا است

وی در تبیین فاصله میان علم و باور، گفت: برخی مسائل هستند که ما می دانیم اما نمی توانیم آنها را عملی کنیم زیرا باور نکرده ایم؛ برای این که بتوانیم آنچه با ذهن پذیرفته ایم در عمل هم به اجرا در آوریم باید برنامه اجرایی و خودسازی داشته باشیم تا دانسته های مان را باور کنیم.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم در بیان این که چگونه می توان مقام رضا را باور و آن را در خود ایجاد کرد، ابراز داشت: باید ابتدا از مسائلی شروع کنیم که خودمان هیچ اختیاری در آنها نداریم، مثل سیل، زلزله و دیگر مصائب رخ دادن آن که در اختیار ما نیست، باید سعی کنیم به این مقدرات الهی راضی باشیم و سپس تدریجا این رضایت را  سرایت دهیم تا مراتب توحید افعالی را بشناسیم و آن را درک و باور کنیم.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری گفت: حوادث حیثیت های مختلفی دارد؛ انسان به گونه ای خلق شده است که می تواند در یک حادثه از یک حیث راضی و از حیث دیگر ناراضی باشد؛ زمانی که شخص برای یک عمل جراحی رضایت می دهد، نسبت به درد و سختی آن ناراضی و ناراحت است اما به خاطر به دست آوردن سلامتی بدن رضایت می دهد و خشنود است.

آیت الله مصباح یزدی با تأکید بر این که رضایت داشتن بر مصیبت ها منافاتی با ناراحتی و غم ندارد، ابراز داشت: وقتی زلزله ای اتفاق می افتد و عده ای جان خود را از دست می دهند اگر کسی ناراحت نشود انسان بی قید و بی عاطفه ای است اما وقتی از زاویه ای دیگر به ماجرا نگاه می کند راضی می شود اینکه این تلخی ها با یک شیرینی بزرگی جبران خواهد شد؛ در روایت داریم زمانی که مؤمنان در آن دنیا آثار و ثواب مصیبت های شان را می بینند آرزو می کنند که ای کاش همه عمرمان در مصیبت سپری می شد.

رضایت مندی  با شناخت خداوند رابطه مستقیم دارد

وی رابطه شناخت خدا و میزان رضایت مندی را مستقیم دانست و گفت: هر اندازه شناخت ما از خداوند عمیق تر و دقیق تر باشد زمینه رضایت مندی در ما گسترش پیدا می کند؛ ایمان یعنی احکام خدا را از دل و جان پذیرفتن، یعنی در احکام کلی ایمان اقتضا می کند حرام و حلال ها را بپذیریم و از ته دل نسبت به آن راضی باشیم و حتی شکر آن را به جای آوریم که خدا ما را هدایت کرد.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) عدم رضایت به احکام الهی را وسوسه شیطان دانست و اظهار کرد: ترک برخی گناه هان سخت است و از طرف دیگر انجام برخی واجبات نیز مشکل به نظر می رسد، گاهی شیطان در این موارد به سراغ انسان می آید و آن شخص در ته دل خود می گوید کاش خدا این گونه حکم نمی کرد، این مقضای ایمان نیست؛ درامور تشریعی جای بحث نیست که مؤمن باید کاملا راضی باشد.

آیت الله مصباح یزدی با بیان این که بحث های تکوینی نیز باید نسبت به خدا رضایت داشت، گفت: در اینجا بحث های تصوری و تصدیقی وجود دارد؛ ابتدا باید بررسی کنیم که خدا چه نقشی در زندگی ما دارد؛ برخی ساده اندیشان تصور می کنند که انسان به عنوان موجوی مختار بوده و همه چیز دست خودش است، یعنی اگر بهداشت را رعایت کند سالم می ماند و گرنه بیمار می شود، اگر کار کند پول دار می شود و گرنه فقیر خواهد شد.

وی افزود: در این نگاه تنها کارهایی که اراده انسان در آن هیچ نقشی ندارد منتسب به خدا است مانند بلایای طبیعی؛ اینها می گویند اگر کاری را به خوبی و درست انجام دادیم باید از خودمان راضی باشیم.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم تأثیر خداوند را منحصر در امور غیر اختیاری نداست و تصریح کرد: در بسیاری از آیات و روایات این نکته را متذکر شده است؛ دامنه تأثر خداوند در زندگی ما بسیار وسیع تر از امور غیر اختیاری است؛ در روایت آمده است چیزی واقع نمی شود مگر در آن علم خدا، اذن خدا، تقدیر الهی، مشیت خدا و قضای الهی دخیل باشد.

بی اذن خدا حتی نمی توان خودکشی کرد

نماینده مجلس خبرگان رهبری گفت: در فرهنگ دینی ما وقتی چیزی خارج از اراده و نقش ما اتفاق می افتد می گوییم کار خدا بود، این حرف غلطی نیست اما یک بار سلبی دارد یعنی این که سایر مسائل کار خدا نیست؛ تا اذن خدا نباشد هیچ کاری انجام نمی شود؛ «وَمَا کَانَ لِنَفْسٍ أَنْ تَمُوتَ إِلاَّ بِإِذْنِ الله » هیچ کس نمی تواند به اراده خود بمیرد مگر خدا اذن دهد حتی کسانی که خود کشی می کنند نیز از این قاعده مستثنی نیستند در جای دیگر می فرماید ایمان داشتن افراد هم به اذن خداست.

آیت الله مصباح یزدی در توضیح معنای تقدیر الهی ابراز داشت: در تفسیر ساده ای از تقدیر باید گفت همان مهندسی کردن عالم است؛ این که همه پدیده های بی شمار از روی نقشه و برنامه ای ثبت شده بوجود آمده اند مثلا انسان در جایی آفریده شده که نور، آب  و هوا وجود دارد تا بتواند مواد غذایی تهیه کند و زنده بماند.

وی در تشریح مفهوم مشیت گفت: یعنی خدا این گونه خواسته است؛ پذیرش این مفهوم مشکل تر اذن است؛ وقتی علم، اذن، تقدیر و مشیت خدا باهم جمع شد خواست به اراده تبدیل می شود«وَإِذَا قَضَى أَمْراً فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ کُن فَیَکُونُ»‏.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) در تبیین بحث قضا، اظهار داشت: وقتی چیزی مورد قضای الهی واقع شود عینیت و وجود پیدا می کند، خدا می فرماید باش می شود؛ در بین این مراحل تقدم و تأخر رتبی وجود دارد البته عقل ما این گونه استنتاج می کند در حالی که این گونه نیست که خدا اول فکر کند و بعد کاری را انجام دهد زیرا برای او زمان معنا ندارد که تقدم و تأخر وجود داشته باشد./928/پ201/ج