تئوری «دین و توسعه» بازنگری می‌خواهد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حسین میرزایی عضو هیأت علمی گروه اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد در سومین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در کتابخانه ملی ایران در خصوص «رویکرد منتقدانه به تئوری دین و توسعه ماکس وبر» به ارایه مقاله پرداخت. میرزایی در ابتدا با اشاره به این‌که توسعه موضوعی کلیدی بسیاری از سوی حوزه‌های علوم اجتماعی است و به عنوان بحثی مهم در آرای بسیاری از جامعه‌شناسان جایگاه ویژه‌ای دارد، گفت: نظریات مربوط به توسعه را می‌توان به دو رویکرد سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تقسیم کرد که در دیدگاه سخت‌افزاری توسعه بیشترین تاکید بر متغیرهای چون سرمایه‌گذاری، صادرات، توسعه بخشی خاص و غیره است. عضو هیأت علمی گروه اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، در رویکرد نرم‌افزاری بیشترین تاکید را بر متغیرهایی چون سرمایه‌گذاری، صادرات، توسعه بخشی خاص و غیره خواند و ادامه داد: در رویکرد نرم‌افزاری بیشترین تاکید بر متغیرهای روان شناختی همچون نیاز به پیشرفت، فرهنگ، دین هست. وی با تاکید بر این‌که دیدگاه جامعه‌شناسان بیشتر از نوع نرم‌افزاری است، افزود: بیشترین تاکید بر شرایط و متغیرهای فرهنگی و اجتماعی توسعه است، در همین راستا «تئوری ماکس‌وبر» در خصوص رابطه دین و توسعه جایگاه ویژه دارد که در این مقاله به روش اسنادی و یا تحلیل ثانویه اطلاعات موجود 30 کشور مسیحی، اسلامی هندو و بودایی انجام شده تا صحت فرضیه ماکس وبر در خصوص تأثیر آموزه‌های پروتستان بر پیشرفت مورد بررسی مجدد قرار گیرد. میرزایی اشاره داشت میانگین شاخص توسعه انسانی و سایر نماگرهای این شاخص یعنی نماگر امید به زندگی نشان می‌دهد کشورهای مسیحی با اختلاف فاحش از کشورهای بودایی، هندو و مسلمان بهتر است و ابراز کرد: در این میان جایگاه کشورهای اسلامی نسبت به سه گروه دیگر وضعیت نامساعدتری دارند. وی در پایان خاطرنشان کرد: نتایج نشان می‌دهد که اگر چه در نگاه نخست آمارهای توسعه در کشورهای مسیحی، مسلمان، بودایی و هندو به نفع جوامع مسیحی است اما شواهد مختلف نشان می‌دهد که تئوری ماکس‌وبر نیازمند بازنگری جدی است./9667/د101/ن