همایش الگوی نوین دانشگاه اسلامی در اندیشه آیت الله مهدوی کنی برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، همایش تخصصی الگوی نوین دانشگاه اسلامی در اندیشه آیت الله مهدوی کنی با محور ورودی، فرآیند و پیامد دانشگاه پیش از ظهر دوشنبه 23 آذر ماه در پردیس خواهران دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شد.

در ابتدای این همایش صدیقه مهدوی کنی، رییس پردیس خواهران دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به ویژگی های اخلاقی مرحوم آیت الله مهدوی کنی، گفت: ایشان در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی با وجود امکان مسولیت های کشوری حوزه علم و دانش را برگزیدند، هرچند در مراحل حساس مقام های را پذیرفتند اما بعد از رفع بحران این مسولیت را به دیگری واگذار کردند و هدف ایشان تربیت انسان های پارسا، اندیشمند و متفکر بود.

رییس پردیس خواهران دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه صحبت های خود با ذکر دیگر ویژگی های مرحوم آیت الله مهدوی کنی، اظهار داشت: تلاش ایشان تربیت جوانان تحصیل کرده بود و نمود بارز آن در تأسیس دانشگاه امام صادق شاهد بودیم که نماد شاخص تفکر ایشان بود، ایشان با تأسیس دانشگاه اسلامی بستری برای علم آموزی فراهم کردند تا در حوزه علوم انسانی با مبانی اسلامی تغییر ایجاد شود، ایشان سند چشم انداز طرحی دانشگاه اسلامی را تبین کردند ضمن اینکه با اجرای این طرح مایل بودند به نتایجی از جمله تحقق پیوند علوم اسلامی با علوم انسانی روز یعنی همان پیوند حوزه و دانشگاه دست یابند.

وی دانشگاه امام صادق (ع) نماد پیوند حوزه دانشگاه معرفی کرد و خاطرنشان کرد: دانشگاه امام صادق(ع) به عنوان دانشگاه مرجع در حوزه علوم انسانی اسلامی جهت رسیدن به این اهداف گام هایی برداشت از جمله اهداف دانشگاه تلفیق علوم انسانی با علوم دینی بود تا با مبانی اسلامی مسائل در حوزه علوم انسانی، اقتصاد و سیاست حل شود و نیاز به نظریه پردازانی برای ارتقاء حوزه علوم انسانی داشت.

مهدوی کنی با اشاره به اهداف دانشگاه امام صادق(ع)، گفت: به عنوان معلمان و دانشجویان این دانشگاه موظف هستیم این اهداف را دنبال کنیم و به صرف انتقال دانش نباشیم چرا که دانشگاه های دیگر این اقدامات را انجام داده اند، در انتخاب دانشجو، استاد و کارمند در این دانشگاه سعی شده افرادی انتخاب شوند که هم گام این مسیر باشد بنابراین دانشجویان و اساتید باید زمان بیشتری را به نسبت سایر دانشگاه ها برای تولید دانش صرف کنند.

رییس پردیس خواهران دانشگاه امام صادق (ع) با اشاره به نحوه برپایی این همایش اظهار داشت: فراخوان های این همایش در داخل دانشگاه در سه محور ورودی و خروجی و فرآیند مورد بررسی قرار گرفت، گام های اولیه برداشته شد و مقالاتی تدوین شد که این مقالات در حوزه تولید علم دینی بوده است.

وی در پایان صحبت های خود خاطرنشان کرد: مقالات حجت الاسلام محمد سعید مهدوی کنی، مقاله دکتر پیغامی معاون پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع) و دکتر سلیمانی عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در این همایش ارائه خواهد شد و مقالات سایر اعضای هیأت علی دانشگاه امام صادق (ع) در کتاب مجموعه مقالات به چاپ خواهد رسید.

حجت الاسلام محمدسعید مهدوی کنی، رییس دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه این همایش با ارائه مقاله ای با عنوان «دانشگاه اسلامی مرجع در تولید علوم انسانی از منظر مرحوم آیت الله مهدوی کنی» گفت: در حوزه نظریه پردازی و مفهوم شناسی علوم انسانی اسلامی در فضای معرفت شناسی باید و نبایدها مبتنی بر جهان بینی اسلامی و حفظ ارزش ها و محدودیت ها مطرح است، مرحوم آیت اله مهدوی کنی معتقد بودند برای امر محقق و عینی دو ساحت معرفتی و ساحت غیر معرفتی تاثیرگذار است. 

رییس دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه گفت: در ساحت معرفتی هدف اسلامی کردن دانشگاه و دستیابی بر نظام معرفتی اسلامی بر پایه جهان بینی اسلامی است، در این ساحت انسان شناسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

وی با اشاره به ساحت غیر معرفتی در ادامه صحبت های خود، خاطرنشان کرد: در ساحت غیر معرفتی فضای تولید علم از جمله فضای آموزش معلم و متعلم مانند آنچه در جامعه شناسی معرفت مورد توجه قرار می گیرد، نظام علمی معرفتی باید دارای منطق روشن و الهی باشد با فرض تحقق در محیط اجتماعی و علوم انسانی بدون در درنظر گرفتن نیازهای جامعه نمی توان آن را در جامعه پیاده و منتظر رشد و نمو آن بود.

رییس دانشگاه امام صادق (ع) ابراز داشت: از نگاه مرحوم آیت الله مهدوی کنی روش شناسی علوم دینی نیازمند روشی بود که بتوان گزاره معرفتی استخراج کرد و از نظر ایشان متون دینی از اهمیت فراون برخورداراست، آنچه باید مورد توجه قرار گیرد تاریخ تطور اندیشه فقهی، مطالعه تجربه فقه به عنوان علم دینی است تا نقش فقه به عنوان مقدمات علوم انسانی باشد، روش استباط فقهی در علم فقه الگوی برای تولید علوم انسانی در دیگر حوزه ها است، قواعد فقهی باید مثل علم الابواب در حوزوه مدیریت، حوزه فرهنگ و سیاست مورد توجه قرا گیرد.

حجت الاسلام مهدوی کنی با اشاره به روش رفت و برگشتی، افزود: روش دیگر، روش رفت و برگشت است از آنجا که نقشه عالم تکوین و تشریع در اختیار نیست از دو روش اصول به فروع، فروع به اصول پی ببریم، منظور روش استقرا ناقص نیست و برای نظام علمی با حل مسائل و مهندسی معکوس اقدام کرد.

وی در مورد روش مواجه با علم مدرن و سکولار از منظر مرحوم آیت الله مهدوی کنی، گفت: علم و تمدن باید وابسته به جهان اسلام و تحت تأثیر خود باشد، شبهاتی ایجاد کند، علوم مدرن مدعی کارآمدی است، دین ثبات را ایجاد کرده است و فرهنگ، تمدن، فلسفه و اخلاق مرتبط با فرهنگ مدرن و سکولار نیست و بخشی حاصل تمدن دینی است.

حجت الاسلام مهدوی کنی با اشاره به پایه روش شناسی در حوزه تولید دین مرجع از منظر فرمایش آیت الله مهدوی کنی گفت: توسعه دین و اثبات آن نیاز به تعهد و اولویت حفظ نظام اسلامی دارد، دانشگاه اسلامی نهادی در راستای تولید دانش و تربیت نخبگان دینی بر اساس تعلیم اهل بیت (ع) و دانشگاه مرجع در حوزه تخصصی است.

رییس دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه ابراز داشت: دستیابی علوم انسانی بدون دستیابی به عالمان ممکن نیست و نیاز به تهذیب و نقش اساسی دارد، بستر سازی در علوم انسانی نیاز به تربیت عالم عامل دارد که دارای تحصیل در حوزه علوم جدید و معارف حوزوی باشد.

وی با بیان اینکه در اوایل تأسیس دانشگاه امام صادق (ع) برخی تلفیق حوزه و دانشگاه را بی معنا می دانستند، گفت: مرحوم آیت الله مهدوی کنی بر پیوند حوزه و دانشگاه و استفاده از متون حوزه و حضور فعال در دانشگاه تأکید داشتند، ایشان تکیمل تحصیلات حوزوی بعد از فراغت وایجاد آزاد منشی با حفظ چارچوب اسلام ناب محمدی و فضائل اخلاقی را مهم می دانستند.

سلیمانی عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) با ارائه مقاله «راهبردهای آیت الله مهدوی کنی در تحقق رسالت دانشگاه امام صادق (ع) با تکیه بر علم دانشگاه بر اخلاق محوری در آموزش و پژوهش» گفت: مرحوم آیت الله مهدوی کنی بر دانشگاه اسلامی درصدد آموزه های وحیانی تأکید داشتند، ایشان همچنین با تقویت پژوهش در جهت تحقق نظام های معرفتی بر پایه تعالیم اسلامی تأکید داشتند.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: مرحوم آیت الله مهدوی کنی بر انتقال و تولید علم دینی به عنوان خروجی دانشگاه تأکید داشتند چرا که بین مسائل دینی و علمی پیوند و نوعی تعامل وجود دارد، ایشان معتقد بودند که مباحث علمی و دینی از نظر اجرایی تلفیق شود و در کار علمی موضوع و اهداف مقدس نیاز است، محتوای دروس اسلامی باشد و دانشجویان به تبین مسائل اسلامی بپردازند.

عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: قابلیت دانشگاه بر تولید علم دینی بر پایه نظام دینی، عقلانیت، ارزش و تهذیب نفس  نیز مورد تأکید مرحوم آیت الله مهدوی کنی بوده است، راهکار و راهبرد ایشان تولید علم دینی و آشنا کردن دانشجویان با دروس حوزی بوده است، هدف این پیوند این است که دانشجویان بتوانند با طلاب وارد مباحثه شوند و این نیاز به توانایی زبان تفهیم دارد.

عادل پیغامی معاون پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه این همایش ضمن ارائه مقاله ای با عنوان «مختصاتی از اندیشه حضرت آیت الله مهدوی کنی در باب علوم انسانی اسلامی و دانشگاه اسلامی» گفت: انقلاب اسلامی با شمع وجود امام راحل و موسسان بیداری اسلام ناب و افراد معدوی از جمله مرحوم آیت الله مهدوی کنی شکل گرفت.

 معاون پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه ابراز داشت: حضرت آیت الله مهدوی کنی در کنار همه شأن و مقام و پست های که به ایشان پیشنهاد شد به تأسیس دانشگاه اسلامی روی آوردند، چرا که دانشگاه اسلامی محل تولید علوم انسانی اسلامی است، ایشان تحول را نه در علوم انسانی بلکه در انسان قرار داد و تولید عالم انسانی را از ابتدا مورد توجه قرار دادند که در نتیجه علوم انسانی اسلامی تولید خواهد شد.

وی با بیان اینکه محوم آیت الله مهدوی کنی تأکید بر تربیت عالم علوم انسانی داشتند، گفت: مراکزی که برای تولید علوم انسانی تأسیس شد که به مسائل اقتصاد اسلامی بپردازد به شکست موجه شدند چرا که آنها به پایه توجه نداشتند، اما مرحوم آیت الله مهدوی کنی اگر صحبت از تأسیس دانشگاه اسلامی می کردند برای این بود هویت فردی و جمعی انسان ساخته شود و به دنبال تربیت و تهذیب انسان ها بودند.

پیغامی تصریح کرد: اگر عالم، علوم انسانی با اخلاص نباشد و دهها مقاله نوشته شود بی فایده است، اندیشه آیت الله مهدوی کنی این بود که نگاه اسلام شناسانه علم باید دست آدم خالص باشد و در غیر این صورت اثر ندارد، باید در مسیر واقعی خودش باشد و در غیر این صورت سیاهه است،

 معاون پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: حضرت آیت الله مهدوی کنی عالم انسانی را مورد هدف قرار دادند که با حوزه و زبان روز دنیا به تهذیب و تربیت خودش پراخته است، از عنصر انسانی دیگر برنامه درسی است و آیت الله مهدوی کنی جزء نوآورن ترکیب علم حوزه و دانشگاه است.

وی با بیان اینکه دانشگاه مرحوم آیت الله مهدوی کنی دانشگاه انقلاب اسلامی است، گفت: اگر شخصی مدعی شود که اقتصاد دان است اما فقه نخوانده باشد نمی تواند موفق شود، ایشان حکمت نظری و عملی به خوبی در برنامه ریزی درسی اعمال کردند امروز از علوم انسانی اسلامی صحبت می شود که در حوزه عملی مورد توجه قرار نمی گیرد.

پیغامی عنوان کرد: وقتی صحبت از تئوری ها و نظریه های غربی بود مرحوم آیت الله مهدوی کنی با اینکه روحیه استکبار ستیزی در ایشان بود اما در علم و نظریه غربی خوشبین بودند و اینگونه نبود که علوم غربی را به طور کامل رد کنند.

 معاون پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع) ابراز داشت: مرحوم آیت الله مهدوی کنی همه را به تحقیق و پرسشگری فر می خوانند، وقتی پای علم می نشستیم صحبت از علم و پرسش بود و در عمل بحث از اسلام و سنت های اسلامی بود.

وی  با بیان اینکه مرحوم آیت الله مهدوی کنی صحبت های عمیقی را به شاگردانشان انتقال دادند، اظهار داشت: نگاه مرحوم آیت الله مهدوی کنی تنها توجه به قوانین نیود و نتایجی که اسلام خواهان آن بود دغدغه  ایشان بودو فقه حکومتی و کلان نگر مورد دغدغه ایشان بود، توجه به نتایج احکام اسلامی داشت و ایشان مسأله تطبیق و مشی نرم افزاری در دانشگاه اسلامی را  مهم می دانستند.

 معاون پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: مرحوم آیت الله مهدوی کنی منش اعتدال داشتند در حوزه سیاست مجاهد پارسا در حوزه دانشگاه منش و اعتدال داشتند، یکی از کارکردها این بود در انقلاب فرهنگی این بود که افرادی طرد شده بودند در دانشگاه امام صادق (ع) حضور داشتند و نقش مهمی در سه دهه انقلاب از نخبگان داشتند، عده ای مخالف حضور دگراندیشان در دانشگاه امام صادق (ع) بودند.

وی در پایان صحبت های خود با اشاره به نظر شهید مطهری بر حضور مارکسیست ها در دانشگاه، خاطرنشان کرد: شهید مطهری معتقد بود که مارکسیست را باید به دانشگاه آورد اما دانشگاه اسلامی باید این ظرفیت را داشته باشد که با ورود افراد دگراندیش متزلزل نشود./818/202/ب2