نشست تخصصی فقه الاخلاق در قم برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست علمی تخصصی فقه‌الاخلاق پیش همایش ملی فلسفه اخلاق؛ نکوداشت مقام علمی و اخلاقی آیت‌الله مجتبی تهرانی که قرار است پنجشنبه هشتم بهمن در قم برگزار شود، پیش از ظهر امروز در سالن اجتماعات نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌ها برگزار شد.

فقه‌الاخلاق چه حیطه‌هایی را در برمی‌گیرد، فقه‌الاخلاق در حل چالش‌ها و مسائل اخلاقی معاصر چه کاربردهایی دارد، آیا روش فقه جواهری در استنباط گزاره‌های اخلاقی کاربرد دارد، آیا می‌توان به اصول فقه‌الاحکام در فقه‌الاخلاق اکتفا کرد و فرآیند پاسخ به مسائل اخلاقی به روش فقه‌الاخلاق چیست، از پرسش‌هایی بود که در این نشست علمی به آنها پاسخ داده شد.

حجت‌الاسلام امیر غنوی عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام محمد عالم‌زاده نوری پژوهشگر مرکز اخلاق و تربیت اسلامی و رضا حبیبی استاد حوزه و دانشگاه هر یک در پاسخ به سئوالات مطرح شده، به بیان دیدگاه‌های خود درباره موضوع فقه‌الاخلاق پرداختند.

در ابتدای این نشست تخصصی حجت‌الاسلام قاسمی دبیر علمی نشست تخصصی فقه الاخلاق با بیان این‌که دانش فقه الاخلاق در پی بررسی عالمانه اخلاق دینی است، گفت: تحلیل اخلاق دینی با تصورات و خیالات غیرعلمی امکان‌پذیر نیست.

این پژوهشگر حوزوی با اشاره به اهداف برگزاری این نشست تخصصی، افزود: همانطور که فقه الاخلاق روش‌شناسی استنباط گذاره‌های دینی را پایه‌گذاری کرد، فقه الاخلاق به دنبال پا گرفتن مبانی عمیق حوزه‌های علمیه است.

وی حیطه‌های فقه‌الاخلاق، کاربرد فقه‌الاخلاق در حل چالش‌ها و مباحث اخلاق معاصر، روش فقه جواهری در گذاره‌های اخلاقی و مسائل فقه‌الاخلاق و فرایند پاسخ به مسائل اخلاقی به روش فقه‌الاخلاق را از مباحث بررسی شده در این نشست عنوان کرد.

براساس این گزارش، یکی از مهم‌ترین رسالت‌های حوزه، تربیت اخلاقی جامعه است و از آنجا که یکی از تقسیم‌بندی‌های رایج در حوزه معارف اسلامی، دسته‌بندی آنها در قالب اعتقادات، اخلاق و فقه است، صرف نظر از اشکالات یا ابهاماتی که متوجه این تقسیم‌بندی است، قدر مسلم از این تقسیم‌بندی، قرار گرفتن اخلاق در کانون تقسیم‌بندی کلان معارف اسلامی است.

اخلاق از میان سه حوزه معرفتی کلام اسلامی، یکی از آنها و مهم‌ترین آنها به شمار می‌رود. این نوع نگرش به جایگاه اخلاق در منظومه معارف اسلامی، به صورت طبیعی این انتظار را پدید می‌آورد که در مقام عمل نیز، متولیان حوزه معرفت دینی، در مراحل مختلف تولید اندیشه‌های ناب اخلاقی، ارائه آنها به جامعه و فراهم کردن تمهیدات لازم برای جریان یافتن آموزه‌های اخلاقی در متن جامعه دینی، به همان اندازه اهتمام داشته باشند.

اهمیت برگزاری نشست علمی فقه‌الاخلاق از آن رو است که با مروری بر تاریخ تعلیم و تربیت اسلامی و با اندک نگاهی به وضع موجود نظام تعلیم و تربیت و بخش‌های مختلف آموزش، پژوهش در حوزه‌های علمیه، واقعیتی بر خلاف انتظار طبیعی به دست می‌آید و در واقع، از بزرگ‌ترین مشکلات موجود در حوزه اخلاق، نبود متولی معین در سیستم کلان حوزه‌های علمیه برای سرو سامان دادن به مسائل آموزش و پژوهش در حوزه اخلاق است.

این کم توجهی به حوزه دانش اخلاق، پیامدهای اسف‌انگیزی به دنبال داشته است که از نمونه‌های بارز آن، بی‌اعتنایی به تولیدات فکری در این بخش و عدم برخورد جدی با طرح مباحث سطحی است؛ بنابراین تبیین مفهوم فقه‌الاخلاق، اهداف فقه‌الاخلاق، اتخاذ رویکرد فقه جواهری در عرصه اخلاق، تبیین اخلاق در منظومه معارف اسلامی و پیشنهادهای کلان و جزئی جهت تنظیم برنامه آموزشی و پژوهشی در این عرصه ضروری است./920/پ202/ی