جایزه جلال مهم‌ترین جشنواره ادبی برای پاسداشت زبان فارسی است
به گزارش خبرگزاری رسا، مهدی قزلی با اشاره به نحوه برگزاری جایزه ادبی جلال آل احمد،گفت: از آن‌جا که برگزاری جایزه جلال، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی دارد، به دنبال آن هستیم تا با استفاده از تجربیات گذشته این جایزه، بخش‌هایی را به عنوان «افزوده» در کنار آن اجرا کنیم که البته با تغییر در محتوای جایزه تفاوت دارد و هیچ‌گاه به دنبال تغییر در برگزاری اصل جایزه ادبی جلال نیستیم.
وی افزود: زبان فارسی در محدوده جغرافیایی زیادی گسترده نیست و جمعیت زیادی هم به نسبت زبان‌های دیگر، با استفاده از این زبان سخن نمی‌گویند. بر این اساس برای حفظ و پاسداشت زبان فارسی و ادبیات خلاقه این زبان، فعالیت‌هایی باید انجام شود که یکی از آنها برگزاری جایزه جلال و البته تقویت شکلی آن در دوره‌های بعدی است.
قزلی ادامه داد: زبان فارسی، قدیمی‌ترین و کم‌تغییرترین زبان در حال گفت‌وگوی دنیاست. تفاوت آنچه ما در زمان حال به زبان فارسی صحبت می‌کنیم، با آنچه در هزار سال پیش بوده، کم‌ترین تغییر را داشته و از این لحاظ بین زبان‌های مختلف بی‌همتاست.
بخش ویژه افغانستان به جایزه جلال افزوده شد
دبیر اجرایی نهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد تأکید کرد: برای پاسداشت زبان فارسی باید حتی‌الامکان مرزهای جغرافیایی را در این زبان برداریم و با مرزهای تمدنی و مرزهای زبان فارسی مرتبط باشیم. برای رسیدن به این مهم، گام‌هایی را با برگزاری جایزه جلال برداشته‌ایم که یکی از آنها پرداختن به زبان فارسی در حوزه خارج از کشور ایران است.
وی افزود: در گام اول برای اجرایی کردن این هدف، سراغ جغرافیای سیاسی که هم به زبان ما حرف می‌زنند و هم به زبان ما می‌نویسند و هم اینکه تشکیلاتی برای پیگیری این ماجرا دارند، رفتیم.
قزلی سپس با بیان اینکه مرحله اول داوری و انتخاب نامزدهای بخش افغانستان به عهده اتحادیه ناشران و نویسندگان افغانستان بود، گفت: در این بخش، آثار هر نویسنده افغانستانی در هر جای دنیا که به زبان فارسی نوشته و منتشر شده، با نظر اتحادیه ناشران و نویسندگان افغانستان، مورد نظر هم ما بوده است.
وی همچنین درباره بازه زمانی کتاب‌های منتشرشده در افغانستان برای بررسی در جایزه جلال گفت: اگر مانند آثار ایرانی شرکت‌کننده در جایزه جلال، فقط منتشرشده‌های سال قبل را بررسی می‌کردیم، تعداد کتاب‌ها کم می‌شد و ادبیات افغانستان مورد بی‌مهری قرار می‌گرفت. همچنین نمی‌توانستیم این آثار را از اول تاریخ ادبیات داستانی افغانستان بررسی کنیم. به همین دلیل و با توجه به اینکه جایزه جلال عمر 8 ساله دارد و امسال نهمین دوره آن برگزار می شود، آثار منتشر شده در 8 سال اخیر افغانستان را در این بخش بررسی و داوری کردیم.
مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان همچنین در خصوص پرداختن به آثار مهاجران افغانستانی مقیم اروپا و آمریکا نیز گفت: آثار این نویسنده‌ها به زبان فارسی باشد، مورد داوری قرار گرفته است. مثلاً خالد حسینی، نویسنده افغانستانی، کتاب‌هایش را به زبان انگلیسی می‌نویسد و چون به زبان فارسی نمی‌نویسد، ملیت نویسنده مورد نظر ما نیست. مهم‌ترین شاخصه برای حضور اثری در بخش افغانستان این است که آن اثر به زبان فارسی نوشته شده باشد.
مانع مهمی برای حضور نویسندگان تاجیک در جایزه جلال وجود ندارد
دبیر اجرایی نهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد گفت: به دنبال حضور تاجیکستان به عنوان کشور فارسی‌زبان در جایزه ادبی جلال هستیم؛ اما در این راه با مشکل مواجهیم و آن، استفاده نویسندگان تاجیک از خط سیریلیک است.
قزلی افزود: امیدواریم در مرحله بعدی، آثار نویسندگان تاجیک را در بخش داستان فارسی غیرایرانی و یا غیرمنتشره در ایران، مورد داوری قرار دهیم.
دبیر اجرایی نهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد، درباره قابلیت بین‌المللی شدن جایزه جلال گفت: یکی از مبانی محکم برگزاری جایزه جلال، زبان فارسی است. اگر بین‌المللی شدن جایزه از این مبنا تخطی نکند و آثاری که مورد داوری قرار می‌گیرند، تنها در حوزه داستان و ادبیات داستانی باشند، می‌توان جایزه جلال را به صورت بین‌المللی برگزار کرد.
وی افزود: البته براساس این مبنا و قاعده، کشورهای زیادی نداریم که بتوانند در این جایزه شرکت کنند. زبان فارسی تنها در ایران، افغانستان، تاجیکستان و بخش‌هایی از ازبکستان و ترکمنستان و کشورهای دیگر رواج دارد. در شبه قاره هم این زبان حضور دارد؛ اما مرتبط با ادبیات داستانی نیست و بیشتر شامل شعر و مباحث نظری زبان فارسی است. بنابراین برای بین‌المللی شدن با محدودیت‌هایی مواجه هستیم.
قزلی ادامه داد: با این حال قدم اول برداشته شده و در گام‌های بعدی تمام این موارد بررسی می‌شوند. حتی به دنبال آن هستیم تا آثار ایرانیان نسل اول و دوم و سوم مهاجران که کتاب‌های خود را به زبان فارسی و توسط موسسات انتشاراتی کشورهای دیگر منتشر می‌کنند، بررسی و داوری کنیم و در افق خود، به دنبال برنامه‌ریزی برای تحقق این موارد هستیم./872/102/ب3