پدیده «دروغ‌پردازی لحظه‌ای»

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از صبح نو،کانال‌های تلگرامی اصلاح‌طلب ازمخاطبان خودخواستند تا با شرکت درمراسم تشییع شهدای آتش‌نشان، شعار«قالیباف استعفا» را فریاد بزنند.«مراسم عظیمی» آغاز شد و در آن اثری از این شعار نبود. خبرنگار روزنامه شرق، در صفحه شخصی خود نوشت:«از 8:45 دقیقه تو تشییع آتش نشانان بودم، از سمت قنبرزاده وارد مصلی شدم و ساعت 11 با جمعیت از در جنوبی خارج شدم. در کل فقط یه کاغذ استعفا قالیباف دیدم.» (به نقل از فارس‌پلاس،10/11/95). این گفته خبرنگار شرق را 198 نفر پسندیدند و 18 نفر نه. یعنی حتی 90 درصد دنبال کنندگان صفحه خبرنگار شرق هم این گفته او را تأیید کرده‌اند. این هزیمت،پس ازمراسم تشییع«آیت الله هاشمی رفسنجانی» دومین شکست پیشا انتخاباتی آن‌ها در سازمان‌دهی جنبشی در تهران بود.

کانال‌ خبری کاملاً مشکوک«آمدنیوز» که از زمان درگذشت«آیت الله هاشمی رفسنجانی» با انتشار اخبار آشکارا خلاف واقع، توجهات تحلیلگران اخلاق رسانه را به خود جلب کرده است، شامگاه نهم بهمن ماه با انتشار مطلبی از«مهدی خزعلی» ازمخاطبان خودخواست تا همان شعار«قالیباف استعفا» را بگویند،ولی تشییع کنندگان چنین چیزی نگفتند. تا عصر روز دوشنبه، این کانال مبهوت بود، تا آن که از ساعت چهارده و هشت دقیقه خودش را جمع و جور کرد و با اخباری درباره «ترامپ» کار خود را شروع کرد.

ساعت پانزده و سی و یک دقیقه، در عکسی که کاملاً تصنعی به نظر می‌رسید، کاغذی که روی آن شعار «قالیباف استعفا» نوشته شده بود را در میان هفت نفر که گویی شرکت کننده در مراسم تشییع آتش‌نشان‌ها بودند، منتشر کرد. این تصویر، به طرز قابل ملاحظه‌ای تصنعی به نظر می‌رسید، بدین ترتیب که فردی که این کاغذ را در دست داشت کاملاً پنهان بود و حتی دستی که از او نمود داشت نیز در دستکش پنهان شده بود! عکس در یک کادر بسیار بسته گرفته شده و به نظر می‌رسد که بین عکاس و شخص شعار به دست، هماهنگی قبلی برقرار بوده است.

این دروغ‌ها و سایر دروغ‌پردازی‌ها که در«فضای مجازی» منتشر می‌شوند، اثرات مخرب خود را برای ساعاتی مستعجل بر جای می‌گذارند و اندک زمانی بعد، دود می‌شوند و به هوا می‌روند. این، خصلت آن‌هاست. به ویژه در یک مجال عینی، مانند حضور گسترده مردم در تشییع جنازه، دروغ‌پردازان تا ساعت چهارده و هشت دقیقه به لکنت می‌افتند. ولی در مواقعی که مجال کافی برای افشای دروغ این«دروغ‌پردازان لحظه‌ای» نیست، چه باید کرد؟ این پرسش، خصوصاً در تصمیم‌گیری‌های مهم اجتماعی مانند انتخابات اهمیت دارد،چنان که در دو انتخابات اخیر، این تأثیر در شهری مانند تهران که آماج این ادوات «دروغ‌پردازان لحظه‌ای» بوده، خود را نشان داده است.

یک نتیجه در این استدلال‌ها معلوم می‌شود و آن این که در شرایط فعلی، بی‌طرفی وزارت «ارتباطات و فناوری اطلاعات» از بی‌طرفی وزارت کشور بسیار مهم‌تر است.حال تصور کنیدکه وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات یا وزیر کشور، معاون سیاسی حزب دولتی باشند.این واقعیت را بگذارید کنار اظهار نظرهای شدیداً انتخاباتی دکتر محمود واعظی، وزیرارتباطات و فناوری اطلاعات در این ماه‌های منتهی به انتخابات و تصور کنید که اگر وزیر کشور که مستقیماً مجری انتخابات است، چنین سخنانی را بر زبان می‌آورد، ناظران امور در مورد سلامت انتخابات چه قضاوت می‌کردند؟ فی‌المثل، دکتر محمود واعظی فرموده‌اند:«ما فکر می‌کنیم اصلاً در حزب اعتدال و توسعه نباید احساس کنیم که انتخابات آسانی در پیش داریم و کسانی که مشی اعتدالی دولت را قبول دارندومی‌خواهند کشورشان آباد شود نباید در خانه بنشینند» (دی 95).

«من فکر می‌کنم که در 29 اردیبهشت، انتخابات سختی خواهیم داشت چون هر کس با هر تفکری که کاندید شود، هدفش تخریب آقای روحانی است.» (آبان 95). «ما فکر می‌کنیم اگر آقای احمدی‌نژاد نیامد یک مقدار کار ما در ستاد انتخابات مشکل‌تر می‌شد که به مسائل غیرواقعی پاسخ دهیم اما به دلیل دو قطبی شدن، رأی آقای روحانی تضمین بود.» (آبان 95).

این دیدگاه‌های تندانتخاباتی، آن هم از جانب کسی که توان آن را دارد تا در شب انتخابات جریان توقف‌ناپذیر تبلیغات انتخاباتی را یک طرفه به نفع نامزد دولتی کند، از هر نوع اظهار نظر انتخاباتی وزیر کشور مهم‌تر است. این است احوالات «فضای مجازی». دکتر محمود واعظی همان وزیری است که درست ساعاتی قبل از انتخابات پارلمانی 94، یعنی در 6 اسفند 94، در دامنه مدیریتی او پیامی با این متن منتشر شد: «مردم عزیز ایران؛ کشور، امروز به رأی شما نیاز دارد. جمعه ۷ اسفند، آینده پرامید ایران را رقم بزنیم. حسن روحانی رئیس جمهور» ... «آینده پرامید» ... «امید» ... «امید»؛ بله، این است آقای دکتر محمود واعظی.

پیشنهاد من این است که برای ممانعت از چنین سوء استفاده‌های تاریخ‌سازی، یک کمیته بی‌طرف از جانب شورای نگهبان یا قوه قضائیه، مستقیماً عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را همچون عملکرد وزارت کشور در دوره یک ماهه منتهی به انتخابات زیر نظر بگیرد تا اتفاقات عجیبی مانند پیامک آقای روحانی یا از آن بدتر، ”دروغ‌پردازی لحظه‌ای“ فضای مجازی صورت نگیرد. گفتن ندارد که 24 ساعت منتهی به انتخابات از چه میزان اهمیتی برخوردار است. در همین 24 ساعت بود که مداخله رئیس جمهور به نفع فهرست «امید»، در انتخابات پارلمانی 94 روی داد./1325//102/خ