بررسی محرمات پیام رسانه در درس خارج فقه رسانه

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام و المسلمین عباس رفعتی نائینی، رییس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم، شنبه در درس خارج فقه رسانه که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، با بیان این که در جلسات گذشته مباحث به صورت اختصار بیان شده و مجموعاً 10 موضوع مورد بررسی قرار گرفته است، اظهار داشت: در جلسات گذشته باید‌ها و نباید‌ها و وظایف کلی رسانه دینی بحث شده است.

حجت الاسلام و المسلمین رفعتی با اشاره به کلیات جلسات پیشین درس خارج فقه رسانه، ابراز داشت: جلسات گذشته فقه رسانه، اختصاص به رسانه دینی نداشت بلکه نباید‌هایی بود که هر رسانه‌ای که می‌خواست بر اساس فقه عمل کند باید آن نباید‌ها را رعایت می‌کرد.

وی ادامه داد: رسانه دینی یا رسانه‌های مجاز از قبیل رسانه‌های تبلیغات رسانه‌ای، رسانه‌های خبری، تفریحی، سرگرمی و... برای آن که رسانه‌ای محرم نباشد، موظف به دوری از نباید‌های اسلام هستند.

رییس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم به تشریح مباحث پیش رو در کلاس درس خارج فقه رسانه پرداخت و محرمات پیام رسانه را به 3 نوع تقسیم و تصریح کرد: نوع اول پیامی است که همراه با فعل و عمل حرام باشد.

وی تأکید کرد: پیام‌هایی که هنجار شکنی می‌کنند،‌ هنجار‌های دینی را می‌شکنند و به ترویج محرمات یا ترک واجبات می پردازند، نوع دوم از محرماتی هستند که در پیام رسانه ممکن است به وقوع بپیوندد.

این استاد برجسته حوزه علمیه خاطرنشان کرد: نوع سوم از محرمات پیام رسانه، پیامی است که ترویج افراطی امور لهوی را انجام می‌دهد. از این رو ممکن است، مقدار کمی از لهو حرام نباشد اما اگر در آن افراط شود، حرام خواهد بود.

وی در توضیح نوع اول از انواع پیام رسانه، اظهار داشت: اساس این نوع پیام، پیام درستی است اما همراه با فعل حرام است که منجر به حرام شدن پیام رسانه دینی می‌شود.

حجت الاسلام و المسلمین رفعتی با بیان اینکه مسأله اول از نوع اول محرمات پیام رسانه، پیام همراه با موسیقی محرم است، ابراز داشت: پیام رسانه اگر همراه با موسیقی محرم باشد، گرچه دیالوگ‌ها خود متن قرآن هم باشد، حرام می‌شود تا چه رسد بخواهد ترجمه قرآن یا برگرفته از مفاهیم قرآنی باشد.

وی با تأکید بر این که در خارج فقه رسانه بحث در مسأله اول بحث در ساختار است، خاطرنشان کرد: مسأله اول در ساختار است که موسیقی حرام چیست و اصلاً موسیقی حرامی وجود دارد یا موسیقی حرامی وجود ندارد.

مشاور عالی مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور یادآور شد: در آغاز بحث ضروری است تا همچون مباحث گذشته، موضوع شناسی کرده‌ و بفهمیم که اساساً غنا چیست و آن غنایی که موضوع برای حرمت شرعی است را متوجه شویم سپس هر چیزی که خارج از این موضوع باشد حرام دانسته نشود.

وی با اشاره به تعریف غنا و موسیقی،‌ تصریح کرد: غنا صوتی است که از حنجره انسان خارج می‌شود و موسیقی صوتی است که از دستگاه‌های موسیقی خارج می‌شود.

این استاد برجسته حوزه علمیه اظهار داشت: اگر تنها به کتاب‌‌های لغت مراجعه کنیم، هر صدای موسیقی حرام خواهد بود، اما لازم است تا در تعریف غنا تنها به معنای لغات آن توجه نداشته باشیم بلکه باید به تعریف غنا به همراه قید‌های آن نیز توجه شود تا موسیقی حرام از موسیقی غیر حرام خارج شود.

وی در تعریف واژه غنا در کُتُب لغت، خاطرنشان کرد: صدای بلند، صوت زیبا، صوت مطرب، صوتی که مشتمل بر بالا و پایین و داشتن چه‌چه(ترجیع)، صدای بلند بدون ترجیع، کشیدن صدا، صدایی زیبا همراه با کشش و موالات و همچنین صدای موزون همراه با ریتم را تعریف غنا دانسته‌اند. /878/پ202/ی