هر صدایی که همراه صوت و ترجیع باشد حرام نیست

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام و المسلمین عباس رفعتی نائینی، رییس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم، شنبه در درس خارج فقه رسانه که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، بیان داشت: نمی‌توان غنا را بر اساس معنای لغوی آن معنا و تفسیر کرد چرا که در این صورت هر صدایی که همراه با ترجیع باشد حرام خواهد بود، در حالی که اینگونه نیست.

حجت الاسلام و المسلمین رفعتی اظهار داشت: در صورتی که بخواهیم بر اساس معنای عرفی و لغوی با مفهوم و معنای غنا برخورد کنیم، بسیاری از صوت‌ها به عنوان غنا و موسیقی حرام خواهد شد، اما یقینا اینگونه نیست که هر صدایی حرام باشد چرا که غنای محرم صرفا همراه با صوت یا ترجیع نیست.

وی با قرائت روایت «کَانَ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ(ع) أَحْسَنَ النَّاسِ صَوْتاً بِالْقُرْآنِ»، ابراز داشت: در روایات می‌بینیم که امام حسن مجتبی(ع) با صدای بلند و زیبا قرآن را تلاوت می‌کردند به طوری که افرادی که از کوچه رد می‌شدند، می‌ایستادند تا صدای تلاوت قرآن را بشنوند و این از مسلمات تاریخ است.

رییس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم، با تأکید بر روایات مختلف در زمینه سفارش بر قرائت قرآن با صوت و لحن زیبا، تصریح کرد: در رابطه با امام سجاد(ع) روایات مختلفی وجود دارد که ایشان در زمان خود، زیباترین تلاوت قرآن کریم را داشته‌اند.

وی با قرائت روایت «وَ رَجِّعْ بِالقُرآنِ صَوْتَكَ»، اظهار داشت: برخی روایات ترغیب کرده‌اند تا در قرائت قرآن ترجیع داشته باشیم در حالی که در معنای لغوی و عرفی، ترجیع، غنا و حرام است!

این استاد برجسته حوزه علمیه ابراز داشت: در روایت آمده است «فَاِنَ اللهَ تَعالی یُحِبُّ الصَّوتَ الحَسَنَ یُرَجَّعُ تَرجیعاً» تا تأکید کند، خدا صدای زیبای همراه با ترجیع را دوست دارد.

 وی تصریح کرد: اگر معنای لغوی غنا را به عنوان موضوع بحث غنا قرار دهیم، در این صورت مرثیه‌‌ها، مداحی‌ها، سیره متشرعین از دوران ائمه اطهار(ع) تا دوران کنونی، غنا و حرام خواهد بود از این رو اگر به دنبال تعریف عرفی و لغوی غنا باشیم و آن را موضوع حرمت قرار دهیم، همه حرام خواهد شد.

مشاور عالی مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور تأکید کرد:‌ در مواجه با روایات متعددی که در باب غنا وارد شده است، دو صورت قابل تصور است، لذا یا باید گفت هر غنا و موسیقی حرام است اما درباره هر موضوعی که روایتی بر جایز بودن آن آمده است، از ادله حرمت غنا استثنا شده و تخصیص خورده است. بدین معنا که بگوییم، غنا حرام است، جز در مرثیه، قرائت قرآن، مداحی و... .

وی خاطرنشان کرد: بعید است برای تمام موارد استثنا و تخصیص خورده در غنا، بتوان دلیل آورد، از این رو بهتر است معنای عرفی و لغوی غنا را کنار گذاشته و صورت دوم را در نظر بگیریم تا آن که غنا موضوع شناسی شده و معنای اصطلاحی غنا استخراج شود.

حجت الاسلام و المسلمین رفعتی با بیان این که هر یک از فقها غنا را به یک شکل معنا کرده‌اند، اظهار داشت: غنا یکی از باب‌هایی است که بیشترین روایت در مورد آن وارد شده است اما با این حال بیشترین اختلاف نیز بر سر تعریف غنا در میان فقها وجود دارد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: مرحوم آیت‌الله خویی،‌ صوت و صدای ریتم‌دار به همراه ترجیع و مخصوص برای کار‌های لهو، باطل و اضلال از حق را غنا تعریف کرده است.

رییس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم به تعریف غنا از دیدگاه امام راحل پرداخت و ابراز داشت: مرحوم امام خمینی(ره) صوت انسانی که دارای لطافت، نرمش و زیبایی باشد که در میان عموم مردم، قابلیت، شأنیت، اقتضا و استعداد طرب را به سبب ریتم و آهنگش داشته باشد، غنا برشمرده است. /878/پ202/ی