لزوم برنامه ریزی حوزه علمیه برای تربیت افراد دانشمند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محسن مجتهد شبستری نماینده مجلس خبرگان رهبری در درس خارج فقه خود که ظهر امروز یکشنبه در حوزه علمیه آیت الله ایروانی برگزار شد با اشاره به موارد وجوب امر به معروف و نهی از منکر، گفت: اگر نگفتن ها(عدم امربه معروف و نهی از منکر) موجب تقویت ظالم شود و یا موجب سوء ظن به بزرگان قوم مانند علما شود واجب می بیان آن شود حتی اگر این کار در فرد مقابل اثرگذار نباشد ولی در جامعه موثر باشد واجب می شود.

وی افزود: اگر امربه معروف و نهی از منکر در جامعه اثر گذار باشد واجب می شود، ممکن است در کتب فقهی این موارد نیامده باشد ولی از روح اسلام می توان این برداشت را داشت.

آیت الله مجتهد شبستری با اشاره مواردی که امر به معروف و نهی از منکر احتیاج به لوازم و مقدمات دارد، گفت: در آنجایی داریم که احتمال تاثیر احتیاج به مقدمات دارد، احتیاج به عده دارد و باید نیرو آماده شود البته در شرایط خاص این مورد مطرح است، به طور مثال تشکیل حکومتی باشد تا امر به معروف و نهی از منکر انجام شود.

متولی مدرسه علمیه آیت الله ایروانی با اشاره به سخنان دیگر فقها درباره تشکیل حکومت اسلامی، ابراز کرد: کلام برخی از فقهای شیعه را بیان می کنیم تا مشخص شود حکومتی که امام خمینی(ره) گفتند سخن مرحوم نراقی فقط نبوده بلکه فقهای قدوم نیز به این مساله اشاره داشتند، جهاد دو قسم است، جهاد بادشمنان خارجی و جهاد با دشمنان داخلی که فساد ایجاد کرده و محیط اسلامی را به غیر اسلامی تبدیل کردند که در اینجا نوعی جهاد داریم، در نهج البلاغه داریم؛ امر به معروف و نهی از منکر شاخه ای از جهاد است. بنابراین برخی از فقها سخنانی مطرح کردند که امر به معروف مانند جهاد است.

وی ادامه داد: شیخ طوسی در تفسیر 104 سوره سوالی مطرح می کند، آیا در عمل به این فریضه حمل اسلحه واجب است؟ در جواب می گوید؛ بلی در صورتی که نیاز به حمل سلاح باشد وجوب مطرح می شود، وقتی امر به معروف و نهی از منکر به معصیت کار اثر نکرد و با دست نیز اثر نداشت حمل اسلحه لازم می شود.

نماینده مجلس خبرگان رهبری گفت: شیخ انصاری در مکاسب محرمه در بحث ولایت ظالم می گوید؛ اشکالی نیست که بدست آوردن ولایت واجب است و این موضوع مقدمه تاثیر امر به معروف و نهی از منکر است. تحصیل مقدمه این فریضه چون لازم است تلاش برای تشکیل حکومت اسلامی واجب است.

وی افزود: مرحوم شیخ محمد حسن نجفی صاحب جواهرالکلام در بحث تجارت می گوید؛ وقتی ممکن نباشد دفع فساد و انجام امربه معروف و نهی از منکر مگر در پرتو تشکیل حکومت اسلامی و ولایت، تحصیل ولایت واجب است. درصورتی که فرض شود امربه معروف و نهی از منکر منحصر به فرد مخصوص است بر او واجب می شود عهده دارد مسؤولیت ولایت شود، بلکه برای بدست آوردن آن مانند امام راحل(ره)  زمینه سازی کند.

آیت الله مجتهد شبستری اظهار داشت: نکته بعدی این است در آنجایی که امربه معروف و نهی از منکر تاثیر ندارد مگر مقدماتی فراهم شود که تاثیر کند واجب است آن مقدمات ایجاد شود. به طور مثال فردی که طهارت ثلاث ندارد باید برود طهارت را کسب کند، تهیه مقدمات همانطور که برای نماز لازم است مانند طهارت و قبله شناسی، در امر و نهی نیز تهیه مقدمات لازم است، اگر می بینیم امربه معروف و نهی ازمنکر اثر نداشت و نیاز به مقدمات بود تحصیل مقدمات لازم است.

وی با اشاره به اهمیت شناسایی موانع تاثیر امر به معروف و نهی از منکر، گفت: اگر دیدم امر به معروف و نهی از منکر اثر ندارد باید دید موانع چیست، اگر مشاهده شد موانعی درکار است باید موانع برطرف شود، ممکن است یکی از موانع اختلاف میان مومنان باشد، که باید وحدت و اتحاد برقرار کرد تا امر به معروف اثر گذار باشد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اینکه رهبری می فرمایند؛ باید این صنعت موشک را گسترش دهیم و دیگران نباید دخالت کنند به دلیل این است که اقدام دشمن برای کاهش اقتدار کشور است، که اگر این تجهیزات را نداشته باشیم دشمن سوء استفاده می کند. امام خمینی(ره) می فرمایند، 20 میلیون بسیحی نیاز داریم، این برای اقتدار است تا حرف به کرسی بشیند.

وی تاکید کرد: یکی از مواردی که مانع از انجام امر به معروف و نهی از منکر می شود ممکن است جهل مردم باشد، در اینجا باید تلاش کرد جهل مردم برطرف شود، پیشرفت علمی فرهنگی لازم است. افراد دانشمند باید تربیت شوند، باید مراکز آموزشی و پرورشی و افرادی که استعداد بیشتری دارد تربیت شود، در حوزه علمیه برنامه ریزی لازم است، برای رفع جهل مردم باید برنامه ریزی منظم صورت گیرد باید در حوزه ها نظم باشد.

آیت الله مجتهد شبستری گفت: نسبت به قبل از انقلاب تفاوت هایی در حوزه علمیه ایجاد شده اما شورای حوزه علمیه باید اقدامات و برنامه ریزی بهتری انجام دهند تا افراد دانشمند تربیت شوند، آن افرادی که شرایط تلبس ندارند و واجد شرایط نیستند یکی از دلایل ایجاد فاصله مردم با روحانیت هستند. البته میان برخی از روحانیان افراد بیسواد وجود دارد. این افراد معمم شده و سبب ایجاد برخی مسائل میان مردم می شوند و مردم می گویند همه روحانیان بی تقوا هستند.

وی افزود: نمی گوییم یک روزه جامعه درست می شود، اما باید به تدریح به سمتی برویم که این تحصیل نظمی داشته باشد، ممکن است انسان های پررو برخی منابر شهرها را بگیرند و متقین روحانی و کم رو بدون منبر بمانند.

آیت الله مجتهد شبستری اظهار داشت: مشهور فقها قائل هستند درصورت علم به تاثیر، احتمال به تاثیر آن، ظن به عدم تاثیر دارد ولی مرحوم محقق می فرماید؛ اگر ظن غالبی هم باشد امر به معروف ساقط است، بلکه دیگران می فرمایند؛ در صورت یقین به عدم تاثیر امر ساقط می شود ولی مرحوم محقق می فرماید که در غلبه علی الظن این تکلیف ساقط نمی شود./811/پ۲۰۱/ب۱