اختلاط احسان و عدالت، خشکی عدالت را زایل می کند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، آیت الله سید ابوالحسن مهدوی در سخنرانی شب گذشته که در هیئت فرهنگی مذهبی رضوان برگزار شد، گفت: گاهی شرع در مواضع جزئی مسکوت است.

وی در ادامه مبحث شب های گذشته افزود: معروف عملی است که نزد عقل و شرع پسندیده است یعنی هم عقل و هم دین به صورت توأمان معروف را تأیید می کنند؛ گاهی حکم عقل با حکم نفس مخلوط می شود و ممکن است انسان در انتخاب عمل درست دچار اشتباه شود به همین سبب به حکم شرع نیاز داریم تا این تمییز را ایجاد کند از طرفی اگر بخواهیم حکم شرع را به تنهایی استفاده کنیم، در مواضع جزئی که شرع مسکوت است و نیاز به حکم عقل داریم، تا پاسخ صحیح را بیابیم.

آیت الله مهدوی با بیان این که خالق عقل، برخلاف مبانی عقلی حکمی نمی دهد، اذعان کرد: ممکن نیست عقل به عنوان یک نور در وجود انسان نهادینه شود و از طرفی خالق عقل در برابر حکم این نور درونی، حکمی را صادر کند.

نماینده مردم اصفهان در مجلس خبرگان رهبری اظهار کرد: انواع و اقسام گناهان در مواضع مختلف وجود انسان می تواند جریان یابد که این گناهان در کتب مختلف مورد بررسی قرار گرفته است؛ عمل صالح و عمل ناصالح هزاران مورد است.

امام جمعه موقت اصفهان خاطرنشان کرد: امام صادق(ع) در روایتی نقل شده از جدشان پیامبر(ص) می فرمایند، هر کاری پسندیده ای صدقه محسوب می شود؛ عموم مردم صدقه را در کمک کردن به فقرا از جهت مالی می شناسند؛ صدقه از صدق گرفته شده است و با صدقه دادن بیان می داریم که در ابراز عقیده به دین اسلام صادق هستم و از این جهت نام دیگر مهریه را صِداق گفته اند که مرد با پرداخت آن به زن، صداقت خودش را در زمینه علاقه به همسرش بیان می کند.

استاد اخلاق حوزه علمیه با بیان این که مراعات دستور خداوند در مواضع مختلف نوعی پرداخت صدقه است، تبیین کرد: کسی که دیگری را به عمل خیر راهنمایی می کند، نظیر کسی است که خودش آن عمل خیر را انجام داده است؛ گاهی انسان نمی تواند به کربلا برود ولی دیگران را به رفتن به کربلا تشویق می کند یا حتی از جهت مالی برای انجام عمل خیر کمکی به دیگران می کند.

آیت الله مهدوی اظهار کرد: آیه نودم سوره نحل که می فرماید«إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإحْسَانِ وَإِیتَاءِ ذِی الْقُرْبَى وَیَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ وَالْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ»، دستورات این آیه در میان همه ادیان الهی مشترک است و این آیه از این جهت در میان آیات قرآن بی نظیر است؛ احکام الهی به مرور زمان اکمال یافته است یعنی یکسری احکام ثابت بوده است و تعدادی احکام به آن اضافه شده است، آیه نودم سوره نحل تبیین کننده این دستورات کلی و جامع در همه ادیان است.

نماینده مردم اصفهان در مجلس خبرگان رهبری تشریح کرد: خداوند ابتدا دستور به عدالت می دهد چرا که دستور ایجابی مقدم بر دستورات منهیه است و انسان این روش را بهتر می پسندد و در برابر اِعمال آن خضوع می ورزد.

امام جمعه موقت اصفهان اضافه کرد: گاهی عدالت به تنهایی خلاف اخلاق است؛ فرض کنید برای خریدن چیزی به مغازه ای مراجعه می کنید و آن مغازه دار برای این که دقیقاً به اندازه پول شما به شما جنس بدهد، دائماً مقدار آن جنس را روی ترازو محاسبه می کند، هر چند آن مغازه دار در حال مراعات عدالت است ولی شما چنین رفتاری نمی پسندید و از  خرید کردن مجدد از آن مغازه پرهیز می کنید؛ اختلاط عدالت با احسان خشکی عدالت را می گیرد؛ زن و شوهر اگر بخواهند روی عدالت با یکدیگر برخورد کنند زندگی خشک می شود؛ احسان شیرین کننده عدالت است.

استاد اخلاق حوزه علمیه تبیین کرد: دستور کلی سوم ارتباط داشتن با ارحام است که از سوی اهل بیت(ع) دلایل و منافع زیادی برای انجام آن بیان شده است و ترک صله رحم اثرات مخرب زیادی دارد.

وی با بیان این که خداوند مردم را از فحشا، منکر و بغی بازداشته است، گفت: این سه امر از اموری است که از خلقت حضرت آدم(ع) تاکنون حرام شرعی است، به همین سبب باید نسبت به آن ها توجه ویژه ای مبذول بداریم.

آیت الله مهدوی افزود: مقابل تعلیم یعنی برطرف کردن جهل یک انسان، موعظه قرار دارد که به معنای تذکر دادن به انسان عالمی است که نکته ای را فراموش کرده است؛ توصیه شده این آیه را در مجامع زیاد تلاوت کنید تا مردم متوجه این اصول اساسی شوند.

نماینده مردم اصفهان در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به حدیثی از امام رضا(ع) که می فرمایند، رأس عقل ایمان به پروردگار است و بعد از ایمان اظهار محبت کردن به دیگران از رئوس امور است، نشانه عقل کامل این است که انسان با افراد خوب و بد رفتار نیکو دارد، ابراز کرد: انسان بی ایمان از سرمایه عقلش استفاده نکرده است؛ نور افکن عقل همراه انسان کافر است ولی آن را روشن نمی کند؛ همه انسان ها مخلوق خداوند هستند و از این جهت لازم است به همه انسان ها احسان کنیم، امیرمؤمنان(ع) در روایتی می فرمایند انسان ها یا از نظر جسمی برادر تو هستند یا از لحاظ دینی برادر تو هستند.

امام جمعه موقت اصفهان افزود: فرهنگ غرب با این روایات فاصله زیادی دارد و البته گاهی افراد در جامعه خودمان نیز چنین هستند؛ افرادی سال ها مشغول مطالعه هستند و سواد کسب می کنند ولی اخلاق های بد زیادی دارد که نشان می دهد از فرهنگ ضعیفی برخوردار هستند.

استاد اخلاق حوزه علمیه با بیان این که علم و عمل قرابت معنایی دارند، تبیین کرد: علمی که با عمل توأم نباشد جهل است و فایده ندارد.

آیت الله مهدوی در پایان گفت: روحیه خدمت به خلق داشتن به خدا، پیامبر(ص) و امام زمان(عج) بسیار نزدیک است؛ روحیه کمک کردن به دیگران باید از داخل خانه شروع شود، والدین و همسر می توانند موارد خوبی باشند؛ باید نفسمان را ذلیل کنیم و سختی ها را به جان خودمان بخریم تا دیگران آسوده باشند./867/پ۲۰۱/ب۲