«برند»ها با زندگی ما چه کار می‌کنند

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، تمدن بزرگ آندلس یکی از اتفاقات خاص در دنیای اسلام بود. تمدنی که سالیان زیادی بر گرده حکومت تکیه زده بود و قدرت ها نای مقابله با آن را نداشتند. تا جایی که برای از پا انداختن آن چاره ای جز فعالیت های ضد فرهنگی و شبیخون نبود.

این تمدن آن قدر بزرگ بود که کشور ها و حکومت های پیرامون آن برای جا افتادن در عرصه تجارت جهانی مجبور بودند آرم تمدن بزرگ آندلس را بر روی اجناس خود بزنند.  اصلا می توان گفت این قدر برند اندلس معتبر بود که حتی تاجران جهانی برای فروش محصولات خود از این برند استفاده می کردند.

بگذریم از اتفاق تلخ و مهمی که برای اندلس افتاد و چگونه کاملا نابود شد، اما نکته ای مهم و در خور فکر همیشه وجود دارد که امروزه چرا تولیدکنندگان کشورهای اسلامی برای فروش محصولات خود مجبورند جیره خوار برند برتر یا کپی کننده آن باشند؟

زبان، دریچه نفوذ

زبان هر ملت ریشه در فرهنگ آن دارد. وقتی محصولات یک شرکت آمریکایی یا انگلیسی زبان دیگر بخواهد محصول خود را به فروش برساند هیچ وقت از زبان کشور مقصد بر روی محصول خود استفاده نمی کند. آیا تا به حال شما محصول آمریکایی دیده اید که نامش حتی در کوچکترین اندازه برای مخاطبین فارسی زبانی که در دنیا 300 میلیون جمعیت دارند تولید کند؟

آیا کشور چین برای ارسال محصولات خود به ایران یا کشورهای فارسی زبان از برند فارسی روی محصولات خود بهره میگیرد؟

متاسفانه به دلیل ضعف فرهنگ سازی زبان فارسی این قضیه به صادرات و حتی تولیدات برای داخل نیز سرایت کرده است. به وفور به چشم می خورد برندهایی که تولیداتشان نه برای صادرات بلکه برای مصرف داخلی است اما باز نیز زبان معرفی برند خود را انگلیسی انتخاب می کنند. چه سودی از این قضیه شامل حال تولیدکنندگان می گردد؟

این مسأله تا آنجا مهم است که رهبرمعظم انقلاب در توصیه ای فرمودند که خلبانان ایرانی در پروازهای ایرانی با برج مراقبت فارسی صحبت کنند.

درست است که برای صادرات از زبان بین المللی باید استفاده نمود و البته این نکته جای تامل دارد که حتی برای صادرات نیز باید نام برند یک کشور، متناسب با زبان اصلی آن کشور باشد تا فرهنگ خود را نیز صادر نماید اما می توان در کنار این کار، زبان بین المللی را به عنوان زبان دوم معرفی و آن هم کوچکتر و نه در آرم و نماد محصول، استفاده نمود.

از این بگذریم حتی برخی فروشگاه ها نیز از این قضیه استفاده می کنند. بر فرض مثال نام فروشگاهی وصال نامیده شده است اما سردر فروشگاه VESAL ثبت می شود. تولیدات داخلی تقریبا از این قاعده متأسفانه پیروی می کنند مثلا خودروهای داخلی که در ایران فروخته می شوند باز نیز نام انگلیسی آن درج می گردد حال اینکه این خودرو داخلی است. مثلا خودروی تیبا که در کشور عراق طیبه نامیده می شود، به  صورت خودجوش مردم عراق برخی آرم TIBA را از روی ماشین می کنند و نام طیبه را به رسم الخط عربی روی ماشین درج می کنند.

فارسی سازی محصولات داخلی

البته در اقدامی تحسین برانگیز تولید کنندگان خودروی ساینا اخیرا تولیدات خود را با نام و برند فارسی بر روی این خودرو درج می کنند و امید است دیگر تولید کنندگان خودرو و غیر آن نیز الگوبرداری را در این قضیه سرلوحه کار خود قرار دهند.

البته این مشکل فقط مخصوص تولید کنندگان نیست بلکه مصرف کنندگان نیز به این قضیه دامن می زنند. بر فرض مثال شرکت تولیدکننده پیراهن ورزشی ایرانی که نام آن برادران محسنی است برای اینکه بتوانند محصول خود را به فروش برسانند آرم ADIDAS را روی محصول خود ثبت کنند. یا اینکه اگر روی محصولی ایرانی به زبان انگلیسی محصول تبلیغ شود اصطلاحاً باکلاس است و می توان آن را خرید.

در حیطه تلفن همراه نیز ما این مشکل را در کشور شاهدیم. تلفن های همراه سامسونگ و اپل که بیشتر و یا حتی برخی موارد تمامی قطعاتش خارج از کشور کره و آمریکا ساخته و عرضه می شود، برای مصرف کننده خیلی بادوام و خوب جلوه می کند و اگر مشکلی برای گوشی پیش آید، بهانه سنگین شدن و یا خوب استفاده نکردن از تلفن همراه توسط خود را مطرح می کنند در حالی این گوشی هم مثل خیلی از تولیدات دیگر جهانی، تولید چین است. حال اگر گوشی داخلی با برند جی ال ایکس را به مردم معرفی کنیم برخی حتی برای یک بار نیز استفاده نکرده اند و فقط به دلیل اینکه این گوشی ایرانی نیست و مونتاژ چین است آن را خریداری نمی کنند!! در صورتی که از ممکن است از لحاظ قیمت خیلی برایشان به صرفه تر باشد.

حال آزمایشی روی این نوع فرهنگ انجام شده است که جالب است بدانید. روی دو ظرف شکلات صبحانه که محتویات آن هر دو محصول یک شرکت ایرانی به نام فرمند است استفاده شده اما برند روی یک ظرف، آرم شکلات معروف نوتلا و روی دیگر آرم شکلات فرمند درج شده است. وقتی برای آزمایش خوردن و چشیدن طعم از مخاطبین سوال می شد اکثرا محصولی که روی آن آرم نوتلا ثبت شده بود را تحسین می کردند! جالب است بدانید این القای غیرمستقیم برند خارجی چگونه بر ذهن انسان اثرگذار است.

باید بدانیم حفظ زبان فارسی نه تنها نیازمند فرهنگ سازی عمومی است بلکه نیازمند هشیاری و پشتیبانی و مواظبت مسئولین امر فرهنگ است.یکی از لازمه ها و مقدمات تشکیل دولت اسلامی حفظ زبان و رسم الخط است.

تشکیل تمدن اسلامی کار آسانی است اگر ما بخواهیم.۸۲۹/ی۷۰۴/س