جایگاه عقل در آیات و روایات دینی برجسته است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، در جلسه درس اخلاق مدرسه عالی خاتم الاوصیاء (عج) که با حضور و سخنرانی آیت الله علیدوست برگزار شد، حدیثی از رسول خدا (ص) مورد بحث و  بررسی قرار گرفت که در آن به ده نشانه مومن عاقل اشاره شده است .

آیت الله علیدوست با اشاره به این که برخلاف دیدگاه عرفا، غرب و برخی مکاتب و مسالک ، جایگاه عقل در روایات و آیات و از دید پیامبر واهل بیت سلام الله علیهم  ستودنی است، اظهار داشت: آنچه  در این باره قابل تامل است این که اولا نگاه مثبت در روایات اسلامی به عقل شده و ثانیا این که به جای تعریف مستقیم از مفهوم عقل به آثار و نتایج این عنصر غیرمادی توجه شده است؛ به گونه ای که می توان گفت در این شیوه توصیفی کیف با کم و معقول با محسوس تعریف  شده است.

وی در ادامه به بیان اصل دهم از ده نشانه مومن عاقل اشاره کرد و گفت: طبق روایت از پیامبر اکرم (ص) دهمین نشانه این است که مومن کسی را نمی بیند مگر این که او  را از خود بهتر می داند.

آیت الله علیدوست افزود: هماره سعی کنیم «دیگر به پندار» باشیم نه «خود به پندار» چرا که درغیر این صورت، نگرش منفی و پس از آن قضاوت های منفی وسپس اقدامات منفی تر ایجاد خواهد شد.

استاد درس خارج حوزه خاطر نشان کرد: به عنوان شاخص و معیار صواب از خطا باید هماره برای خودمان سهمی از خطا و برای دیگران سهمی از صواب قائل باشیم و به گونه ای زندگی نکنیم که آیندگان ما را سفیهان دوران خودمان بدانند؛ چرا که بسیاری از رفتارها و افکارها یی که امروز حاضریم به هر قیمتی شده آن را تثبیت کنیم، چه بسا در آینده همین ها عامل مضحکه و دستاویز قضاوت آیندگان در دادگاه قضاوت آنان نسبت به ما قرار گیرد.

آیت الله علیدوست ضمن بررسی و تاکید بر این نکته که گاه شاید نتوان در ظرف زمانی حوادث، درست قضاوت کرد، اظهار کرد: آنچه مسلم است این که گذر زمان، جلوه ها و اندازه های حقیقی مسائل و رویدادها را به ما نشان می دهد، این جاست که می توان صحیح عمل کرد و قضاوت درستی داشت.

وی در این راستا برخی نمونه ها و شواهد تاریخی را یادآور شد و داشتن دید وسیع و  قضاوت صحیح در هر امری به ویژه حوادث تعیین کننده را ضروری دانست و تصریح کرد: شما نظری به تاریخ بیندازید و ببینید چگونه در زمان انقلاب مشروطه، عده ای به عنوان «مشروطه طلب» و برخی  به عنوان «مشروعه خواه» حتی از همین علما با هزاران دلیل و برهان ضد همدیگر موضع گیری کردند و چه احکامی که علیه یکدیگر روا نداشتند و همه هم به مصداق آیه مبارکه :«کل حزب بما لدیهم فرحون» شاد از عملکرد و راضی از دیدگاه خود بودند، اما ما وقتی امروز آنان را در صفحات تاریخ با دید مسلط  خود نگاه می کنیم هم صحیح تر درباره اندیشه آنان داوری می کنیم هم این که شاید به بسیاری از موضعگیری های آنان میخندیم. لذا همین دیدگاه در آینده در نزد آیندگان نسبت به اندیشه ها و اعمال ما خواهد بود. /۹۲۴/پ۲۰۲/ج