گلایه از كم‌تحركی دولت
به گزارش خبرگزاری رسا، نمایندگان مجلس دیروز در جلسه غیر علنی با حضور جهانگیری معاون اول رئیس جمهور به بررسی اوضاع اقتصادی كشور و اندیشیدن درباره حل مشكلات نشستند. دولت نیز در این مورد جلسات متعددی برگزار كرد.
گرانی، تورم، اغتشاش در قیمت ها امروز مردم را آزار می دهد.مردم از كم تحركی و بی عملی دولت گلایه دارند.این گله در سطح نخبگان و صاحبنظران كشور بیشتر است.آنچه در زیر می خوانید گفت‌وگو با تنی چند از نخبگان سیاسی و اقتصادی در این مورد است.
مصباحی‌مقدم:
دولت توسعه درونزا را جدی نگرفت
حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی‌مقدم در گفتگو با خبرنگار روزنامه رسالت گفت: شاید الان نتوان گفت که دولت دست روی دست گذاشته است و کار خاصی نمی‌کند. البته این موضوع تا پیش از این صادق بود، ولی با نشستی که سران سه قوه داشتند و تصمیماتی که راجع‌به واردات و تنظیم آن و نیز تخصیص ارز گرفتند، معلوم می‌شود که دولت اهتمام لازم برای ورود به حل مشکل دارد و موجب امیدواری شده است که دولت بتواند با تصمیماتی که اخیراً گرفته و البته نیازمند تصمیمات تکمیلی هم هست مشکلات را حل کند. البته متأسفانه دولت تاکنون، این باور را پیدا نکرده بود که دچار جنگ جدی اقتصادی است، اما با اقداماتی که اخیراً توسط دولت آمریکا و وزیر خزانه‌داری آمریکا صورت گرفت، دولت به این نتیجه رسید که جنگ اقتصادی جدی است.
هر چند رهبر انقلاب پیش از این توصیه‌هایی را در گذشته داشتند، اما به درستی مورد توجه قرار نگرفت، اگر نه، دولت خیلی قبل تر از این مسائل، می‌توانست اقدامات مفیدی انجام دهد و نگذارد ما به شرایط فعلی برسیم و مسئله پیچیده‌تر شود.
مصباحی مقدم در ادامه گفت: هشدارهایی که بارها مبنی بر عدم توجه به توسعه درونزا از سوی رهبر انقلاب داده می‌شد تا چه حد مهم و کارساز بود. اما اکنون با این شرایط گویا به این نتیجه رسیده‌اند که مشکلات جدی است و باید توسعه درونزا را جدی گرفت. به گونه‌ای مسائل ارزی و منابع نقدینگی کشور را مدیریت کرد و بر توانمندی‌های داخلی توجه داشت.
محمد حسن‌نژاد:
سیستم بانک مرکزی دچار مشکل است
محمد حسن‌نژاد عضو كمیسیون اقتصادی مجلس نیزگفت: این سؤال که چرا دولت دچار بی‌برنامگی بوده و اقدام خاصی انجام نمی‌دهد در مجلس نیز مطرح است. در یک نمونه آشکار، دولت طبق آیین‌نامه قیمت دلار را 4200 تومان تعیین نمود؛ اما مشاهده شد که خود دولت به بخشنامه خود پایبند نبود. یا در وضعیت نوسانات بازار خودرو به جای آنکه بگوید بازار خودرو آزاد است و تا افت قیمت‌ها، خودروهایی وارد بازار شود، کل واردات خودرو را قدغن کرد و از این طریق بر گرانی خودرو دامن زد. گویا دولت به جای ایجاد ثبات اقتصادی در بازار به دنبال تنش است.
ما هم وقتی موضوع را مطرح می‌کنیم عنوان می‌شود که همه جیز تحت کنترل است. سؤال این است که حالا که تحت کنترل است شاهد چنین وضعیتی هستیم اگر تحت کنترل نبود، چه می‌شد؟ این سؤال از رئیس‌جمهور مطرح شد، استیضاح وزیراقتصاد هم در مجلس در حال پیگیری است. البته اصل مشکل به سیستم بانک مرکزی و نحوه مدیریت آن بارمی‌گردد. وقتی شما کسی را تحت عنوان معاون ارزی بانک مرکزی تعیین می‌کنید که هیچ سابقه‌ای ندارد یا اینکه وزارت امور خارجه به جای آنکه دنبال گشایش در امور سیاسی کشور باشد و بابت محکم نگرفتن مذاکراتش و بازگذاشتن دست آمریکا برای بر هم زدن مذاکرات و استفاده از تحریم، عذرخواهی کند از ملت هم طلبکار می‌شود و دائم از کلیدواژه تحریم استفاده می‌کند، باید هم شاهد چنین وضعیتی باشیم.
سؤال ما از این نهادها این است که مگر قرار است تحریم چه کند؟ آیا قرار است دلار به صورت خودکار گرفته شود و کالا وارد گردد؟ دلار که توسط دولت داده می‌شود پس مدیریت باید توسط دولت باشد .وی گفت:به نظر بنده در این شرایط در وهله اول باید یک فکر اساسی برای بانک مرکزی شود.
دکتر صمصامی:
دولت اجرای قانون 169مكرر مالیات مستقیم را در دستور كار قرار دهد
دکتر حسین صمصامی، استاد اقتصاد وعضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی با ارائه راهکار موقت برای گذر از بحران اقتصادی کشور گفت: آنچه دولت به عنوان تدابیر اقتصادی برای گذر از بحران می تواند به صورت موقت در کوتاه مدت انجام دهد اجرای قانون 169 مکرر مالیات مستقیم است که به سازمان مالیاتی امکان گردش منابع مالی اقتصادی را می دهد تا در کنترل آن مانع از سوء استفاده اقتصادی شود. حسن اجرای این قانون آن است که اگر فردی در بازار ارز یا سکه می خرد و به نحوی وارد فعالیت های سفته بازی ودلالی می شود به دولت مالیات پرداخت کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به عجز دولت در کنترل اوضاع اقتصادی کشور گفت: درشرایطی که مردم ناامید هستند و هر لحظه ارزش پول ملی آنها کم می شود مردم به دنبال تبدیل پول خود به دارایی هستند از این روست که دلالی درجامعه افزایش یافته و مردم به سوی بازار سکه و دلار کشیده می شوند.اینکه عنوان می شود نصف سکه های فروخته شده توسط عده خاصی یعنی پنجاه نفر خریداری شده بیانگر عجز دولت در کنترل دلالان است، آیا دولت نمی تواند گردش مالی افراد یاد شده را کنترل و مانع سفته بازی و دلالی عده ای سود جو شود؟ اگر مالیات بر سفته بازی و دلالی کشیده شود مسلما انگیزه سفته بازی از بین خواهد رفت.
دكتر بیژن عبدی:
دولت سرمایه و فرصت ملت را به امید همراهی غرب هدر داد
دکتر بیژن عبدی، اقتصاد دان با اشاره به وضعیت اقتصادی کشور گفت: برخی از مسئولین دولتی بر این باور هستند که باید اقتصاد کشور را به سمت اقتصاد آزاد جریان داد تا دراین زمینه دولت دخالتی در روند بازار وعرضه و تقاضا نداشته باشد. مسلما از مسئولینی که چنین باورهایی دارند نمی توان در شرایط بحرانی تورمی و افزایش قیمت ها انتظار مداخله در بازار را داشت. آنچه مسئولین دولتی امروز از خود به نمایش گذاشته اند تنها اقدامات صرف نمایشی است که بتواند برای مدت معدودی دهان منتقدین را ببندد در حالی که با افزایش روند مشکلات اقتصادی به غیر از عده معدودی که از این نابسامانی سودهای فراوانی کسب می کنند تعداد معترضان و مردم ناراضی بسیار افزایش یافته است.
وی با تاکید بر کاهش امنیت روانی مردم در موضوعات اقتصادی گفت: با این حال باید خطاب به برخی از دوستداران اقتصاد آزاد در بدنه دولت گفت در حالی که اقتصاد کشور دولتی است ودولت در همه موارد اقتصادی دخالت می کند آیا حرف زدن از آزاد بودن اقتصاد معقول است؟ بر فرض آزاد بودن اقتصاد کشور و کمرنگ بودن نقش دولت دراین اقتصاد مسلما هنگامی که شرایط بحرانی می شود دولت ها مکلفند به جلوگیری از به هم ریختگی فضای اقتصادی جامعه هستند چرا که تنش های اقتصادی منجر به افزایش ناامنی روانی در کشور شده و امنیت روانی وفضای عمومی جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد.
دکتر بیژن عبدی نگاه دولت به غرب را دلیل اصلی مشکلات اقتصادی عنوان کرده خاطر نشان شد: نکته اساسی این است که تفکر مسئولین دولتی در بخش اقتصاد به هیچ وجه قابل حل وفصل نیست ، نمی توان از آنها انتظار داشت با واقعیت جامعه رو به رو شوند چرا که همچنان نگاه دولت به غرب است و دولت تمام تخم مرغهایش را در سبد برجام گذاشته بود تا با فتح الفتوح حاصل شده از ارتباطات خارجی بتواند با فعال کردن شبکه بانکی منجر به ایجاد رونق اقتصادی شود. دولت منتظر افزایش سرمایه گذاری خارجی بود که با خروج ترامپ از برجام عملا این موضوع محقق نشد و ایران یک بار دیگر به شرایط قبل تحریم ها بازگشت با این تفاوت که بازگشتن به فضای هسته ای پیشین کشور نیازمند زمان و سرمایه ای هنگفت است.
وی دراین باره افزود: متاسفانه باید گفت دولت سرمایه و فرصت ملت را به امید همراهی و کمک های غرب به هدر داد از این رو نمی توان از دولتی که تنها چشم به راه حمایت دنیای غرب است امید داشت که از برنامه تولید ملی دفاع کند.
دکترمحمد کهندل:
دولت تكلیف خود را نمی داند
دکترمحمد کهندل، اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی در پاسخ سوال ما گفت: در پاسخ به اینکه چرا از ظرفیت های اقتصادی کشور استفاده نشده و آیا اقتصاد ما پتانسیل رشد و شکوفایی ندارد باید گفت: حتی در حال حاضر در وضعیت بد اقتصادی؛ اقتصاد کشور از ظرفیت بسیار غنی و بالایی برخوردار است چرا که در حوزه دانش فناوری، نیروی انسانی ،مواد اولیه ومعادن و... در بهترین شرایط موجود به سر می بریم اما نکته حائز اهمیت بحث نحوه به کارگیری و سیاست های راهبردی است که می بایست در حوزه اقتصاد اتخاذ شود که ترکیب این منابع به شکل مناسب منجر به کارگیری ظرفیت های اقتصادی کشور شود.
وی در این باره افزود: رشد و شکوفایی ظرفیت های یاد شده اقتصادی به زعم بنده به عنوان کارشناس اقتصادی در گرو حضور کارشناسان اقتصادی ومدیران توانمندی است که توان به کارگیری دانش وامکانات موجود را برای عبور از بحران اقتصادی داشته باشند در غیر این صورت نمی توان به مسئولینی دل بست که اقتصاد ایران را به این شکل از بحران کشانده اند.
دکتر کهندل تاثیر غرب را بر دولت دهم این گونه مثال زد: به نظر می رسد دولت آقای روحانی در فضای اقتصادی نامطلوب موجود در یک فضای ابهام قرار گرفته و حتی تکلیف خود را نمی داند از این رو نمی تواند تصمیم مناسبی اتخاذ کند. غرب توانسته دولت را در شرایطی قرار دهد که توانایی نظام تصمیم گیری دولت در مسائل اقتصادی بسیار تضعیف و کاهش بیابد به نوعی غرب دولت آقای روحانی را بین زمین و آسمان نگاه داشته است.در شرایط ایجاد شده دولت یا باید بر آسمان خیالات خود سیر کند یا با تجدید نظر ودل کندن از غرب پای خود را بر روی واقعیات زمین بگذارد.
این اقتصاد دان با تاکید براینکه آقای روحانی یک بار برای مردم کشورش بازی کند، افزود: مسلما دولت بعد از خروج آمریکا از برجام باید به این نتیجه می رسید که دیگر نباید امیدی به سرمایه گذاری خارجی و حضور کدخدا و همراهی اروپا با ما داشته باشد! متاسفانه به نظر می رسد دولت هیچ گاه قصد ندارد با این واقعیات آشنا شود از این رو عمر دولت آقای روحانی در دور اول و دوم پای این موضوع به هدر رفت.
وی در پایان با اشاره به برخی از سیاست های غلط اقتصادی دولت عنوان نمود: اینکه دولت آقای روحانی برای جلوگیری از افزایش نقدینگی اقدام به توزیع هفت تن طلا می کند موضوعی است که موجب تعجب بسیاری از کارشناسان اقتصادی شده که دولت برای جمع آوری نقدینگی برچه اساس و معیاری طلایی را به جامعه تزریق می کند که خود نقدینگی است، طلایی که نه تنها موجب کاهش نقدینگی نمی شود بلکه نقدینگی را افزایش می دهد!
دکتر محمد قلی یوسفی:
وضعیت اقتصادی به مرز هشدار رسیده است
دکتر محمد قلی یوسفی، اقتصاد دان و عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به ناکارآمدی سیاست های اقتصادی دولت ها و تاثیر آن بر بحرانی شدن وضعیت اقتصاد کشور گفت: مشکلات اقتصادی امروز کشور ناشی از چهار دهه سیاست گذاری غلط اقتصادی است که با انباشته شدن روی هم امروز به عنوان معضلی بزرگ تاثیرات نامطلوب خود را در جامعه نشان می دهد. هنگامی که در دهه ها ودر سال های گذشته هیچ مسئولی دراین دولت یا در دولت های گذشته وقعی به نظر کارشناسان اقتصادی نمی گذاشت و روسای جمهور و وزرا به صورت نمایشی و شعبده بازی آمارهای ساختگی خود را در زمینه رشد اقتصادی یا کنترل تورم اعلام می کردند کسی اهتمامی به آنچه در دنیای واقعی اقتصاد می گذشت نداشت تا اینکه امروز وضعیت اقتصادی کشور به مرز هشدار رسیده به نحوی که به زعم کارشناسان اقتصادی و جامعه شناسی ایجاد بحران های اقتصادی واجتماعی دور از ذهن نیست و می تواند منجر به ایجاد وضعیت مخاطره آمیزی در کشور شود.
وی سیاست های غلط دولت آقای روحانی را در بحرانی تر شدن اقتصاد جدی خوانده دراین باره عنوان نمود: هر چند که می توان گفت فرق زیادی بین سیاست های اقتصادی دولت آقای روحانی با دولت های گذشته وجود ندارد چرا که بعضا سیاست ها و کارکردهای اقتصادی دولت ها مشابه هم بوده با این تفاوت که دولت های پیشین حتی به اندازه گامی درعمل برای مردم قدم هایی برمی داشتند هر چند که ممکن بود در زمینه روابط خارجی ناموفق باشند اما برای توسعه وشکوفایی جزیی اقتصاد داخلی تلاش هایی را به منصه ظهور می رساندند در حالی که دولت آقای دکتر روحانی تمام تلاش و همت خود را صرف برقراری روابط خارجی و مطلوب کردن ارتباط با دنیای غرب کرد که این موضوع به شدت مورد توجه دولت قرار داشت به نحوی که مشکلات داخلی اقتصادی کنار گذاشته شد و مشکلات اقتصادی به خودی خود دست نخورده باقی ماند تا به امروز که مشکلات تورم، رکود وبیکاری دامنگیر بخش بزرگی از جامعه شده است./۹۶۹/د102/ب1
منبع: رسالت