«ازدواج دیرهنگام» مهلت فرزندآوری زنان را در پنج سال فشرده کرده است

اشاره: در برخی استان‌های پرجمعیت کشور، آمار ناباروری بیش از 20 درصد شده است، در کشور تعداد زیادی زوج نابارور داریم که نیازمند دریافت خدمات درمان مشکل ناباروری هستند. میانگیـن نرخ نابـاروری در جهــان 15 درصد اســت، عددی کـه در ایــران به 22 درصـد هـم می‌رســد، طبــق آمارهـا در ایـران حـدود 4 میلیون زوج نابارور وجـود دارد که ســهم نابــاروری در آقایــان و خانــم‌هــا تقریبــاً برابــر است.

بــه‌عبارتــی نابــاروری چیــزی در حـدود یک‌ دوازدهــم جمعیــت کشـورمان را مســتقیم یا غیرمـستقیم درگیــر کرده است؛ اما حدود 60 درصد زوج‌های نابارور کنونی نابارور ثانویه هستند، نابارور ثانویه یعنی زوج‌هایی که بارور بوده‌اند؛ اما به ‌دلایلی همچون سبک زندگی، تأخیر در فرزندآوری، تغذیه و... قدرت باروری خود را از دست داده‌اند و به‌خلاف باور عمومی برای زوج‌های جوان، فرصت فرزندآوری همیشگی نیست و ریسک جدی ناباروری در کمین زوج‌هایی است که فرزندآوری را به تأخیر می‌اندازند.

در همین راستا خبرنگار گروه جمعیت و خانواده خبرگزاری رسا، خانم مریم اردبیلی کارشناس زنان و خانواده گفت و گویی انجام داده است که در ادامه می خوانید:

رسا- به نظر شما علت های ناباروری در جامعه چیست؟

علت های ناباروری مختلف است و یک سری از این علت ها که مرتبط با خانم ها و آقایان است روند ناباروری جهانی در طول دهه های اخیر روبه افزایش بوده است که تا الان نیز ادامه دارد و حتی پیش بینی هایی هم وجود دارد که تا سال 2040 یا 2050 ناباروری ها، بخصوص در میان مردان افزایش بیشتری داشته باشد که البته این امر جهانی بوده و تنها به کشور ما مربوط نمی شود.

از طرفی درباره درمان های ناباروری نیز تکنولوژی های جدیدی به میان آمده است و الحمدلله پیشرفت های خوبی در این زمینه تحقق پیدا کرده است و هر چند در کشور روند افزایش ناباروری داریم؛ اما روند بهبود ناباروری ها، تکنولوژی های درمان ناباروری و مکانیسم هایی برای بارور شدن زوجین نابارور هم داریم که بسیار قابل توجه و امیدواری است.

امروزه ما یک نوع از ناباروری هایی را در جامعه داریم که به آن ناباروری اولیه گفته می شود که حدود 20 درصد از آمار زوج های نابارور- که حدود سه میلیون نفر می شوند- را شامل می شود؛ اما عده ای از این افراد، نابارورهای ثانویه هستند؛ یعنی یک زوجی چه به صورت طبیعی و چه به کمک درمان توانسته اند بچه دار شوند؛ اما بعد از چند سال که اقدام به فرزندآوری دوباره کردند، در این کار موفق نبودند که این روند، چون با تغییرات فناوری و سبک زندگی مدرن و شهرنشینی، زندگی ماشینی و خیلی از عوامل و متغیراتی دیگر همراه بودند، بر روند جهانی ناباروری کمک کردند.

رسا- آیا در کشور ما این روند بیشتر است یا کمتر؟

به نظر من کشور ما با متوسط جهانی خیلی فاصله ندارد؛ اما بر طبق پژوهش ها و تحقیقات صورت گرفته، تغییرات سبک زندگی به این نحو که انسان، با طبیعت ارتباط نزدیک تری داشته باشد، سبک زندگی سالم و پر تحرکی را همراه با هوای پاک و تغذیه سالم داشته باشد می تواند در درمان ناباروری موثر و مفید واقع شود.

برای مواجهه با این شرایط به نظر می رسد که ما نیز باید در بحث تغییر و اصلاح سبک زندگی و بهبود آن و غربالگری های زود هنگام برای نوجوانانمان برای اینکه متوجه شویم که کدام یک از این ها دارای اختلالاتی هستند که آنها را مستعد ناباروری می کند، تلاش کنیم که اگر این موارد را زودتر شناسایی کنیم در درمان موثرتر خواهد بود و نتیجه زودتری حاصل خواهد شد.

از طرفی ازدواج دیرهنگام نیز بر این امر تأثیرگذار است و از چند جهت اثر می گذارد که یکی از جهات آن این است که زنان، یک سنّ باروری مشخص بین 15 تا 45 سال دارند که رقم ایده آل آن بین 20 تا 35 سال است و وقتی سن ازدواج در کشور ما به 30 سال برسد به این معنا خواهد بود که بازده زمانی سی ساله زنان را در پنج سال فشرده کرده ایم و این امر سبب می شود که که احتمال فرزندآوری در این زنان خیلی کم بوده و روند کاهشی داشته باشد.

علاوه بر این که ازدواج دیرهنگام سبب می شود که برخی از اختلالات هورمونی و فیزیکی که شاید در سنین پایین تر و یا در ابتدای شکل گیری ناباروری قابل درمان تر باشد در سنین بالاتر دیر تشخیص داده می شود و درمان آن نیز سخت تر و دشوارتر خواهد بود؛ هرچند درمان های ناباروری در کشور پیشرفت های خیلی جدی داشته است؛ ولی هزینه های آن بسیار بالا و مراحل آن بسیار دشوار و زمانبر است؛ یعنی وقتی یک زوج نابارور دوره های درمان ناباروری را انجام می دهند باید مراحل مختلفی را طی کنند که لازمه آن این است که باید چندین هفته از کار و زندگی خود بیفتند؛ چرا مسیر آن در کلینیک های ما سهل، روان و منعطف با شرایط زندگی زوجین نیست؛ علاوه بر این که هزینه ها و استرس های بسیار زیادی را برای زوجین به دنبال دارد که گاهی اوقات طاقت فرسا می شود؛ اما امروزه در قانون جدید جمعیت بنا شده است که بخشی از این هزینه ها تعدیل شود و بخش زیادی از این هزینه ها را بیمه ها بپردازند؛ ولی به نظر می رسد که باز هم شرایط درمان برای زوجین نابارور فراهم نیست و زوجین نابارور در نقطه ای قرار گرفته اند که سیاستمدار باید کاملا در خدمت آن باشد تا این مشکل برطرف گردد.

رسا- با توجه به شرایط فعلی جامعه آیا امکان تغذیه مناسب برای عموم خانواده ها وجود دارد؟

به نظر من بله. آنچه که در این امر مهم است موضوع تغذیه سالم است، نه تغذیه گران قیمت و حقیقت این است که فرهنگ تغذیه و سبک زندگی سالم باید در بین جامعه و خانواده ها تقویت و روز به روز ترویج داده شود؛ چراکه درباره سبک زندگی سالم در جامعه ما یک ذهنیت لاکچری در این موضوع وجود دارد که باید تغییر پیدا کند.

از طرفی در برخی از موارد ممکن است که تغذیه سالم پرهزینه به نظر برسد – مثلاً غذای ارگانیک قطعاً از غذای تراریخته گرانتر است- اما خیلی از اوقات با فرهنگ سازی صحیح این امکان وجود دارد که با هزینه های ارزان قیمت نیز زندگی سالمی داشته باشیم و سبک زندگی ها را ارزانتر اجرا کنیم.

رسا- با تشکر از اینکه وقت ارزشمند خود را در اختیار خبرگزاری رسا قرار دادید.