غلبه بر نفس

به گزارش گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای طبق سنت مرسوم در ابتدای جلسه درس خارج فقه به بیان و شرح حدیثی اخلاقی می پردازند که در ادامه می‌خوانید.

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
الحمدلله رب العالمین

عن النبی صلّی ‌الله ‌علیه ‌و آله‌ و سلّم الشدید من غلب علی نفسه. شدید یعنی سخت. سختی در بافت روحی انسان را، سختی در عمل انسان را. به آن می‌گویند شدت، اشداء علی الکفار یعنی در مقابل کفار سختند. مثل خاکریزهای استواری هستند که می‌تواند بایستد، می‌تواند مقاومت کند، می‌تواند حفاظت کند. از خود و از دیگران. این معنای شدت است.

بعضی عنصرها دارای فلز نرمند. فلز منعطفند، فلز نفوذپذیرند. بعضی فلزها نه سخت ایستادگی  دارند، سختی دارند، در مقابل فشار مقاومت می‌کنند، در مقابل سختی‌ها می‌ایستند، این معنای شدت است. که این یکی از خصوصیات خوب انسان است که دارای فلز مستحکمی باشد. خب حالا از کجا می‌شود فهمید که من و شما فلزمان مستحکم است؟ در میدان‌های مختلفی، اما میدان اصلی برای آزمایش سختی فلز انسان میدان مبارزه‌ی با نفس است. این روایت پیغمبر این را به ما بیان می‌کند. این جور نیست که شما در مقابل خواهش‌های نفسانی قادر بر مقاومت نباشید، تسلیم خواهش‌های نفسانی  و هوس‌ها بشوید در عین حال خیال کنید که فلز سختی دارید چون در برخورد با زید و امر و بکر اوقات تلخی می‌کنید، نه اصل قضیه اینجاست.

الشدید من غلب علی نفسه. یعنی بر نفس خود قالب شدن یعنی بر هوس‌ها، بر شهوات، بر قوه‌ی شهویه و غضبیه، غلبه‌ی بر اینها این نشانه‌ی شدت است. این معیاری است که ما می‌توانیم برای آزمایش خودمان پیش از اینکه بخواهیم دیگران را آزمایش کنیم خودمان را اگر بخواهیم آزمایش کنیم این یک معیار روشنی است.