دبیر ستاد شعر حوزه‌های علمیه:
ادبیات ایران مدّتی است تب دارد
حجت الاسلام علوی ضمن بیان اینکه حال ادبیات فارسی در کشور اصلا خوب نیست، اظهار داشت: ادبیات فارسی به خاطر حمله‌ها و آسیب‌هایی که متوجّهش شده بسیار آسیب‌پذیر شده است.
اشاره: ۲۷ شهریور به عنوان روز شعر و ادبیات فارسی در تقویم ملی ایران ثبت شده است و این روز به پاسداشت و بزرگداشت یکی از غنی‌ترین و پرمحتواترین ادبیات‌های جهان اختصاص دارد؛ شعر و ادبیات فارسی نه تنها بخش بزرگی از فرهنگ و هویت ملی ایرانیان را تشکیل می‌دهد بلکه تاثیرات عمیقی بر ادبیات جهانی نیز داشته است و از شاهنامه فردوسی تا دیوان حافظ و مثنوی معنوی مولانا آثار، ادبی فارسی به عنوان گنجینه‌های بی‌بدیل در تاریخ بشریت شناخته می‌شوند و این آثار نه تنها به زبان فارسی بلکه به زبان‌های مختلف ترجمه شده و مورد تحسین قرار گرفته‌اند.
شاهنامه فردوسی یکی از بزرگترین آثار حماسی جهان است که تاریخ و اساطیر ایران باستان را به زیبایی به تصویر کشیده است و این اثر نه تنها از نظر ادبی، بلکه از نظر تاریخی نیز ارزشمند است؛ دیوان حافظ با غزل‌های عاشقانه و فلسفی خود یکی از محبوب‌ترین آثار ادبی در ایران و جهان است و با استفاده از زبان ساده و در عین حال عمیق، توانسته است مفاهیم پیچیده‌ای را به تصویر بکشد و مثنوی معنوی مولانا یکی از مهمترین آثار عرفانی جهان است که به بررسی مفاهیم عمیق انسانی و الهی می‌پردازد و با استفاده از داستان‌های ساده و آموزنده به بیان مفاهیم پیچیده عرفانی پرداخته است.
ادبیات فارسی نه تنها به عنوان یک هنر بلکه به عنوان یک وسیله برای انتقال ارزش‌ها، اخلاقیات و فرهنگ ملی ایرانیان عمل کرده است و از طریق شعر و نثر مفاهیمی، چون عشق، عدالت، دوستی و انسانیت را به نسل‌های مختلف منتقل شده است و آثار ادبی نقش مهمی در حفظ و تقویت زبان فارسی داشته است؛ روز شعر و ادبیات فارسی فرصتی است تا به یاد بیاوریم که ادبیات فارسی نه تنها بخشی از تاریخ و فرهنگ ماست؛ بلکه نقش مهمی در شکل‌دهی به هویت ملی و فرهنگی ما دارد و با گرامیداشت این روز می‌توانیم به تقویت و ترویج این گنجینه ارزشمند کمک کنیم و آن را به نسل‌های آینده منتقل کنیم.
به مناسبت این روز و به پاس گرامی داشت روز ادبیات فارسی خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، با حجت الاسلام سید سلمان علوی دبیر ستاد شعر حوزه‌های علمیه گفت‌وگویی داشته است که در ادامه خواهد آمد:
رسا ـ با توجه به اینکه ۲۷ شهریور روز شعر و ادبیات است وضعیت شعر و ادبیات امروز را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اوّلا باید بدانیم که وضعیت شعر با وضعیت ادبیات متفاوت است، حال ادبیات فارسی در کشور اصلا خوب نیست، ادبیات فارسی به خاطر حمله‌ها و آسیب‌هایی که متوجّهش شده بسیار آسیب‌پذیر شده است، موسیقی‌های نازل، کسب وکار‌هایی که واردکننده و ترویج‌کنندۀ اصطلاحات بیگانه‌اند و بیشتر از همه فضای مجازی روز به روز و لحظه به لحظه در حال دگرگون کردن ادبیات جامعه است.
متأسفانه حتی در این وضعیت افراد زیادی که علی‌القاعده باید پاس‌دار ادبیات باشند ــ مانند شاعران طنزسرا و روایت‌نویسان ــ خود مغلوب جریان مخرّب شده‌اند و به این آسیب‌ها دامن می‌زنند و اهتمامی هم برای کنترل این بیماری واگیردار دیده نمی‌شود.
استقبال جامعه برای شاعر شدن و شاعر بودن قابل دفاع است
درباره شعر، امّا پاسخ به چنین سوالی دشوار است فعلا در یک حالت گذار هستیم، به لحاظ کمّی وضعیت بد نیست و به رغم سلطۀ فضای مجازی بر شئون مختلف زندگی و تحت‌الشعاع قرار دادن فرهنگ و هنر، لیکن کماکان استقبال جامعه برای شاعر شدن و شاعر بودن قابل دفاع است و بخشی از این استقبال البته معلول استعداد ذاتی ایرانیان است.
اما شعر ابعادی دارد که پیشرفت این ابعاد در ادبیات امروز یکسان نیست، مثلا عاطفه در آثار شاعران دهه اخیر فربه و اندیشه در این شعر‌ها لاغر است، شاعران فرصتی برای مطالعه و تفکّر ندارند و این مسأله بعد اندیشگانی شعر را کم‌رنگ کرده، همچنین استفاده از صناعات لفظی و معنوی شعر نیز در نسل‌های جدید بسیار مورد بی توجّهی قرار گرفته است.
جهت دیگر مربوط به رسالت شاعر است، این جهت در شاعران معاصر حقیقتا در خور ستایش است، شعر امروز به لحاظ فهم و انجام رسالتی که در بزنگاه‌های اجتماعی به دوش دارد کاملا قابل دفاع است.
رسا ـ با آمدن دولت جدید چه اولویت‌هایی باید برای پیشرفت شعر ادبیات صورت گیرد؟
آمد و رفت دولت‌ها شاید تأثیر چندانی بر اولیت‌های شعر و ادبیات نداشته باشد، سیاستمداران مرعوب رسانه‌های دیداری هستند، در بحث‌ها و مناظرات فرهنگی پیش از انتخابات دیدید که هیچ یک از نامزد‌های ریاست جمهوری درکی از شعر و ادبیات نداشتند یکی دونفر اشاراتی داشتند، اما تمام بحث‌های مربوط به هنر، حول محور سینما و سریال گذشت، شعر و ادبیات که اساس و پایۀ هنر‌های دیگر است متأسفانه مورد توجه مسئولان نیست.
رسا ـ آیا نظرات رهبر معظم انقلاب در مورد شعر و ادبیات دیده می‌شود؟
در این بحبوحۀ معضلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی که ذهن سیاستمداران را در چنبره خود قرار داده توقعی هم نمی‌توان داشت؛ البته ناامید هم نیستیم، چون سکان‌دار نظام و انقلاب عنایت ویژه‌ای به شعر و ادبیات دارد و دغدغه‌مند این عرصه است، بنده ادّعا می‌کنم اگر عنایت و اصرار ایشان نبود با این فهم و درکی که سایر مسئولین نسبت به این عرصه دارند شاید زبان و ادبیات فارسی امروز همآورد فرهنگ مهاجم نبود.
بزرگترین و مهمترین رویداد شعر ایران هر ساله در دفتر ایشان رقم می‌خورد
بزرگترین و مهمترین رویداد شعر ایران هر ساله در دفتر ایشان رقم می‌خورد و هر ساله رهبر معظم انقلاب نکات بسیار مهمّی را بیان می‌کنند که اگرچه توسط مسئولین امر - در دولت‌های مختلف - مورد بی‌مهری است؛ اما برخی از نخبگان این عرصه تلاش می‌کنند فرمان رهبری بر زمین نماند و نمی‌ماند.
رسا ـ چه کار‌هایی برای پیشرفت شعر و ادبیات فارسی باید برای آینده انجام شود؟
فعلا مهمتر از شعر زبان و ادبیات است، عرض کردم که ادبیات ایران مدّتی است تب دارد، باید چه کاری کرد؟ نمیدانم، مهم این است که اصلا کاری انجام شود، چه فکری باید کرد؟ نمیدانم، مهم این است که اساسا فکری باشد، اهمیت یک امر را نمی‌توان به خورد مسئولین داد، فعلا تنها چیزی که به ذهن من می‌رسد تلاش‌های جهادی است.
نخبگان اگر خود دلسوز این عرصه هستند باید با الگوگیری از رزمندگان و ایثارگران، با الگوگیری از گروه‌های جهادی دانشجویی و طلبگی که در سیل و زلزله برای مسائل عمرانی مناطق محروم در گل و لای می‌روند، با روحیه جهادی و تلاش خستگی‌ناپذیر و شبانه‌روزی مقاومت کنند، آن وقت «الذین جاهدوا فینا لنهدینّهم سبلنا».
ارسال نظرات