سحر و جادو، ابزار فرقهها برای کنترل و جذب اعضا

به گزارش خبرنگار گروه فرق و ادیان خبرگزاری رسا، یکی از چالشهای جدی در مواجهه با جریانهای فرقهای، معنویتهای نوظهور و حتی برخی آیینهای کهن، مسئله سحر و جادو و ادعاهای ارتباط با اجنه یا موجودات غیرارگانیک است. این موضوع به دلیل گستردگی و تأثیر مستقیم بر اعضای فرقهها، اهمیت پژوهشی و اطلاعرسانی ویژهای پیدا کرده است.
حجتالاسلام محمدحسین پیشاهنگ، معاون علمی و مسئول گروه فرق و ادیان خبرگزاری رسا در نشست «طلسمات، جن و جادو در فرق و ادیان» به بررسی نقش سحر و ارتباط با اجنه در برخی فرقهها و جریانهای معنوی نوظهور پرداخت و با تأکید بر تبعات روانی و اجتماعی این پدیده، ضرورت شناخت دقیق و ارائه راهکارهای مقابلهای را برجسته کرد.
حجتالاسلام پیشاهنگ، با اشاره به پیچیدگیهای این پدیده، گفت: سحر و ارتباط با اجنه در برخی فرقهها و جریانهای معنوی نوظهور نه تنها یک مسئله اعتقادی بلکه ابزاری مؤثر برای تحقق اهداف گروهی است. این ابزار میتواند نقش اصلی در جذب و نگهداشت اعضا، کنترل رفتار آنان و حتی ایجاد مانع برای کسانی که قصد خروج از گروه را دارند، ایفا کند.
پیامدهای روانی و جسمی فرقهها
وی افزود: بررسیهای میدانی فعالان حوزه فرقهشناسی نشان میدهد که بسیاری از افرادی که وارد این گروهها میشوند پس از مدتی با مشکلات روانی، جسمی و حتی مرگ و میر مواجه میشوند که بخش قابل توجهی از آن با استفاده از سحر و طلسمات مرتبط است.
حجت الاسلام پیشاهنگ در توضیح انگیزههای استفاده از این ابزارها در فرقهها بیان کرد: در برخی موارد، گروهها ادعای درمان و شفابخشی دارند و سعی میکنند نیازهای روحی و روانی پیروان خود را از طریق چنین ابزارهایی پاسخ دهند. در موارد دیگر این روشها برای پیشگویی، غیبگویی و خوابسازی بهکار گرفته میشوند تا وابستگی و ایمان اعضا تقویت شود.
وی با اشاره به تجربههای میدانی افزود: سحر و ارتباط با اجنه تنها در جذب و نگهداشت اعضا محدود نمیشود؛ بلکه گاهی برای مقابله با مخالفان و ایجاد موانع روانی و معنوی برای افرادی که قصد جدایی دارند نیز استفاده میشود. این امر نشان میدهد که سحر و جادو امروز به یکی از سلاحهای اصلی فرقهها تبدیل شده است.
معاون گروه فرق و ادیان خبرگزاری رسا بر ضرورت شناخت دقیق این پدیده تأکید کرد و گفت: ضروری است بررسی شود کدام گروهها بیشترین استفاده را از این ابزارها دارند، چه روشهایی را بهکار میگیرند و چه تبعاتی برای پیروان خود ایجاد میکنند. تنها با چنین شناختی میتوان راهکارهای مقابلهای علمی ارائه داد.
راهنمای مقابله با سحر و طلسمات
وی با اشاره به ضوابط اسلامی در مواجهه با مسائل ماورایی توضیح داد: تعالیم اسلامی چارچوبهای مشخصی برای برخورد با سحر، طلسمات و ارتباط با موجودات ماورایی ارائه کرده است. رعایت این آموزهها برای حفظ سلامت روحی و جسمی افراد و جلوگیری از آسیبهای اجتماعی و روانی ضروری است.
حجت الاسلام پیشاهنگ افزود: تجربههای میدانی و پژوهشهای علمی نشان میدهد که بسیاری از آسیبهای جسمی و روانی در میان اعضای فرقهها مستقیماً یا غیرمستقیم با استفاده از سحر و طلسمات مرتبط است. افرادی که تحت تأثیر این جریانها قرار میگیرند، علاوه بر مشکلات جسمی، با اضطراب، استرس شدید و اختلالات روانی مواجه میشوند. این امر گاهی تا مرز مرگ و میر پیش میرود و ضرورت برخورد علمی و دقیق با پدیده را دوچندان میکند.
وی به روشهای رایج این گروهها اشاره کرد: یکی از روشهای معمول وعدههای شفابخشی یا حل مشکلات شخصی از طریق ارتباط با موجودات غیرارگانیک است. این وعدهها باعث ایجاد باور شبهمقدس در ذهن پیروان میشود و آنان را به فرقه وابسته میسازد. روش دیگر پیشگویی و غیبگویی سیستماتیک است که باعث تقویت نیاز به هدایت و حمایت فرقه در اعضا میشود.
حجتالاسلام پیشاهنگ همچنین به آثار روانی و اجتماعی ورود به این جریانها اشاره کرد: افراد پس از ورود به فرقهها با اختلالات شدید روانی، سردرگمی هویت، کاهش اعتماد به نفس و حتی مشکلات جدی خانوادگی مواجه میشوند. تجربه میدانی نشان داده است که این جریانها از ابزارهای ماورایی برای ایجاد ترس و کنترل اعضا استفاده میکنند.
مقابله با فرقهها نیازمند همکاری چندجانبه جامعه و نهادها
وی با بیان اینکه مقابله با این پدیده نیازمند رویکرد چندجانبه است، گفت: مشارکت فعالان اجتماعی، رسانهها، نهادهای دینی و خانوادهها در آموزش و آگاهسازی جامعه یکی از راهکارهای مؤثر در پیشگیری از آسیبهای ناشی از ورود به فرقههاست. این همکاری میتواند جلوی توسعه جریانهای معنویتگرای نوظهور و سوءاستفادههای فرقهای را بگیرد.
معاون خبرگزاری رسا و مدیر گروه فرق و ادیان در ادامه بر ضرورت اطلاعرسانی علمی و پژوهشی تأکید کرد و گفت: نشستهایی مانند «طلسمات، جن و جادو در فرق و ادیان» با هدف روشنسازی افکار عمومی برگزار میشود تا ابعاد مختلف این پدیده به صورت علمی و مستند بررسی شود و راهکارهای مقابلهای ارائه گردد. این نشستها نقش مهمی در تقویت آگاهی عمومی و کاهش آسیبها دارند.
وی افزود: با توجه به اینکه سحر و جادو و ارتباط با اجنه در بسیاری از موارد ابزار اصلی جذب و کنترل نیرو و همچنین مقابله با مخالفان در فرقههاست، طراحی سیاستگذاریهای فرهنگی، آموزشی و پژوهشی منسجم در این زمینه ضروری است. تنها با شناخت دقیق، اطلاعرسانی مؤثر و بهرهگیری از آموزههای اسلامی میتوان از گسترش این پدیده و آسیبهای ناشی از آن جلوگیری کرد.
حجت الاسلام پیشاهنگ تأکید کرد: «مسئله سحر و طلسمات، نه تنها یک موضوع اعتقادی یا خرافی، بلکه ابزاری عملیاتی برای کنترل و دستکاری روانی در جریانهای فرقهای است. این ابزارها میتوانند به شکل مستقیم یا غیرمستقیم، اعضا را به فرقه وابسته کنند و در صورت خروج، موجب فشارهای روانی و حتی تهدید سلامت آنان شوند.
مسئولیت رسانهها در آگاهی بخشی به مردم
حجتالاسلام پیشاهنگ با اشاره به فعالیت روزافزون فرقهها و همچنین ازدیاد مدعیان کذاب در زمینه علوم غریبه رحمانی و شیطانی در فضای مجازی و رسانهها به ویژه شبکههای اجتماعی، خواستار کنش مسئولانه مقابله با این موج جدید گمراهی شد و در این باره گفت: مردم باید با شناخت دین، پایش آموزهها و تثبیت اصولی نظام اندیشهای خود، از گمراهی محفوظ بمانند.
وی افزود: نظر به تأثیر جهل و نادانی در گرفتار شدن مردم در دام شیادان و شیاطین، داشتن تحلیل اصولی و آموزش صحیح، امری ضروری است و این آموزش نیز باید در همان آشیانه گمراهی مخاطب، یعنی فضای مجازی یا رسانه ملی ارائه شود. همچنین رسانهها و مبلغین باید دین را به صورت کامل و منظومهای ارائه دهند تا هیچ روزنهای برای برداشت غلط باقی نماند.
رکنهای اصلی مقابله با ابزارهای فرقهای
وی در پایان سخنان خود گفت: با توجه به اهمیت حفظ سلامت روحی و روانی جامعه و مقابله با ابزارهای کنترل و دستکاری ذهنی، پیگیری مسائل مرتبط با سحر و طلسمات باید همواره در دستور کار رسانهها، پژوهشگران و فعالان دینی قرار گیرد. آموزش، اطلاعرسانی و پژوهش علمی، سه رکن اصلی مقابله با این جریانها هستند.
نشست «طلسمات، جن و جادو در فرق و ادیان» با حضور کارشناسان و پژوهشگران حوزه ادیان و فرق برگزار شد و در آن به ارائه تحلیلهای علمی، تجربههای میدانی و راهکارهای مقابلهای پرداخته شد. این نشست نمونهای از تلاش رسانهای و پژوهشی برای روشنسازی افکار عمومی نسبت به ابزارهای نوظهور کنترل و جذب در فرقهها و جریانهای غیرمتعارف دینی است.