طنز بهانه، اصل حیا نشانه؛ «شفرونی» و هجو ارزش‌های اجتماعی
قسمت اول رئالیتی‌شوی «شفرونی» با شوخی‌های سطحی و طنز ظاهراً سرگرم‌کننده، مرزهای اخلاق و حیا را به سخره گرفت و نشان داد که وقتی طنز بهانه می‌شود، اصل حیا به زیر سوال می‌رود.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، برنامه «شفرونی»، تازه‌ترین برنامه شبکه نمایش خانگی، در پلتفرم فیلیمو آغاز به کار کرد.
این برنامه با اجرای نیما شعبان‌نژاد، بازیگر و مجری طنزپرداز، و کارگردانی رضا مهران‌فر تهیه شده و قرار است در هر قسمت از «شفرونی»، دو مهمان اصلی در قالب رقابتی آشپزی حضور یابند تا غذایی را طبق ویژگی‌های اعلام‌شده توسط یک مهمان مخفی آماده کنند که این روند با چالش‌هایی نیز برای شرکت کنندگان همراه است.
طبق گفته سازندگان این برنامه، هدف اصلی آن ایجاد فضایی شاد و سرگرم‌کننده برای مخاطبان بود که وعده ارائه تجربه‌ای متفاوت و نوآورانه در حوزه برنامه‌های آشپزی را می‌داد؛ این درصورتی است که در قسمت اول به‌ویژه در مواجهه با برخی دیالوگ‌ها و صحنه‌ها، واکنش‌های متفاوتی را در بین مخاطبان ایجاد کرده است و بحث‌های زیادی را در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی برانگیخت.
یک ساعت هجو حیا در «شفرونی»؛ طنز یا ابتذال شبکه نمایش خانگی؟
قسمت اول برنامه، با وعدهٔ ارائه قالبی نوآورانه در سبک آشپزی-سرگرمی، به جای خلق تجربه‌ای جذاب و خلاقانه، به میدان هجو حیا و عادی‌سازی ابتذال بدل شد.
ابتذال به نام طنز
دیالوگ‌ها و لحظات طنز قسمت اول، بیش از آنکه مخاطب را سرگرم کنند، او را با محتوایی مواجه کردند که به وضوح مرزهای اخلاق اجتماعی و حیا را به سخره گرفت. شوخی‌های جنسیتی و ارجاعات مکرر به روابط خارج از عرف، تحت عنوان طنز، نه‌تنها به فرهنگ طنز ایرانی بی‌احترامی کردند، بلکه مخاطب را به پذیرش هنجارشکنی سوق دادند.
نعیمه نظام‌دوست، بازیگری شناخته‌شده در نقش‌های کمدی، در این قسمت با دیالوگ‌هایی ظاهراً طنزآمیز و اشاره‌های مکرر به روابط عاطفی و جنسی، شوخی با علاقه به مردان مختلف و بهره‌گیری از لفاظی‌های جنسیتی، مرزهای حیا و اخلاق را زیر پا گذاشت.
این برنامه ای که قرار بود تجربه جذاب و خلاق را برای خانواده ها به ارمقان بیاورد، تبدل به یک برنامه ای ضد ارزش شد که نشان‌دهنده تمرکز برنامه بر سطحی‌نگری و تحقیر ارزش‌های اجتماعی است. چنین رویکردی نه تنها با سنت‌های طنز ایرانی همخوانی ندارد، بلکه به تقلیل ارزش‌های فرهنگی و اخلاقی جامعه منجر می‌شود.
جواد خیابانی؛ قربانی هجو حیا
نقطه اوج این ابتذال، حضور جواد خیابانی بود. گزارشگر باسابقه، به‌عنوان مهمان مخفی، هدف برنامه قرار گرفت تا حیا و حرفه‌ای‌گری‌اش به سخره گرفته شود. مجری و شرکت‌کنندگان با اصرار بر صدا کردن او با نام کوچک و پیشنهاد رفتارهای صمیمانه‌تر، تلاش کردند او را در شرایطی معذب کنند.
خیابانی با متانت و حفظ اصول حرفه‌ای و اخلاقی خود، مقاومت کرد و نشان داد که احترام و حیا در ارتباطات انسانی همچنان ارزشمند است. اما این مقاومت، در برنامه تبدیل به سوژه خنده شد؛ صحنه‌ای که در شبکه‌های اجتماعی به سرعت وایرال شد و صدها هزار بازدید کسب کرد.
غفلت یا انتخاب آگاهانه؟
«شفرونی» می‌توانست با طراحی جذاب، اجرای پرانرژی و رعایت خطوط قرمز فرهنگی، الگویی تازه در سرگرمی شبکه نمایش خانگی باشد. اما انتخاب مسیر سطحی‌نگری و عبور از مرزهای اخلاقی، چه ناشی از غفلت باشد و چه از سر عمد، نشان‌دهنده بی‌توجهی به حساسیت‌های جامعه‌ای است که حیا بخشی جدانشدنی از هویت اجتماعی آن است.
علاوه بر شوخی‌های سطحی، نبود کنترل دقیق محتوایی و دعوت مهمانانی که با چارچوب فرهنگی همخوانی ندارند، باعث شده پیام‌های خلاف عرف در قسمت اول برجسته و قابل توجه شوند. در حالی که برنامه می‌توانست با خلاقیت و استفاده از طنز هوشمندانه، ضمن سرگرم کردن مخاطب، پیام‌های مثبت فرهنگی را نیز منتقل کند، اما متأسفانه مسیر عکس آن طی شد.
در نهایت برنامه «شفرونی» به رغم ظرفیت بالای اجرای نیما شعبان‌نژاد و ایده قالب نوآورانه آشپزی-سرگرمی، در قسمت اول خود به نمونه‌ای از ابتذال شبکه نمایش خانگی تبدیل شد. این روند، یادآور ضرورت بازنگری و اعمال کنترل دقیق‌تر در تولید محتواست؛ چرا که این نوع تولیدات ضد ارزشی و اخلاقی سرگرمی تأثیری منفی غیر قابل انکاری بر فرهنگ طنز و هنجارهای اجتماعی می گذارد که غیر قابل چشم پوشی است.
ارسال نظرات