حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی:
فقه شیعه دفاع پیش‌دستانه را مجاز می‌داند/ جنگ‌های بدر، احد و خیبر پیش‌دستانه بود
رئیس شورای علمی گروه سیاست و امنیت مرکز تحقیقات اسلامی مجلس دفع تهدید را شامل دو مرحله پس از حمله (دفاع متأخر) یا پیش از حمله دانست و گفت: فقه شیعه دفاع پیش‌دستانه را مجاز می‌داند، اما دفاع پیشگیرانه تنها در ادامه دفاع یا رفع تهدید قطعی است.
به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی در نشست تقنینی «واکاوی مشروعیت دفاع پیشگیرانه و پیش دستانه از منظر فقه امامیه» خاطرنشان کرد: دفاع پیش‌دستانه مانند زمانی است حمله به کشور در مظان، قطعی است مانند مقابله با داعش پیش از رسیدن آنها به مرزهای کشور، فقه شیعه دفاع پیش‌دستانه را مجاز می‌داند.
وی همچنین گفت: مقوله دفاع و جنگ در حوزه فرهنگی یا هنجاری نیست، بلکه در حوزه امنیت است.جنگ‌ها معمولاً ناشی از ناامنی واقعی یا احساسی هستند و هدفشان ایجاد امنیت است، حتی اگر ادعایی باشد.
استاد حوزه و دانشگاه، جهاد ابتدایی را فرهنگی و تبلیغی دانست، نه قتالی، و جنگ‌های پیامبر(ص) مانند جنگ بدر، احد و خیبر را عمدتاً پیش‌دستانه در برابر تهدیدات واقعی توصیف کرد.
دکتر ایزدهی همچنین، فتوحات اولیه اسلامی را نیز ناشی از ناامنی دانست، نه کشورگشایی، و آیاتی مانند "قاتلوهم حتی لا تکون فتنه" را ناظر به دفع فتنه بالفعل تفسیر کرد.
وی بیان داشت: رفع تهدید به دو شیوه دفع به معنای دور کردن تهدید موجود یا رفع به معنای از بین بردن ریشه تهدید، صورت می‌گیرد، رفع تهدید می‌تواند در مبدأ تقویت نیروهای خودی با تجهیزات یا قراردادهای اقتصادی یا نابودی منشأ تهدید پیش از وقوع باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مهاجرنیا نیز که به عنوان ناقد در این نشست حضور داشت، بر جابجایی اصطلاحات دفع و رفع تهدید تمرکز کرد.
وی رفع تهدید را پاک کردن تهدید محقق‌شده (مانند جنگ تحمیلی) و دفع را جلوگیری از تهدید محتمل پیش از وقوع دانست.
وی به عنوان نمونه گفت: پیشگیری در حوزه پزشکی دفع مرض و درمان رفع آن است و پیشنهاد کرد: بحث جهاد ابتدایی را از حوزه امنیت به فرهنگ منتقل کنند، زیرا جهاد تبلیغی است و قتال ناظر به امنیت.
استاد حوزه علمیه تفاوت جهاد، قتال، حرب و قتل را نیازمند تفصیل دانست و واژه(غدر) را پیمان‌شکنی تعریف کرد، نه حیله جنگی.
وی در بخش تاریخی، با نقد تحمیل حکم فقهی بر رویدادهای تاریخی گفت: این مسئله نیاز به موضوع‌شناسی دقیق دارد، فتوحات اولیه را در فضای ناامنی توجیه‌پذیر دانست، اما ادامه آن را کشورگشایی خواند و نامه‌های پیامبر(ص) را دعوت فرهنگی، نه تهدید نظامی، تفسیر کرد.
نشست با تأکید بر نیاز به توسعه مستندات و بررسی بیشتر ادله فقهی به پایان رسید. این گفتگو نشان‌دهنده عمق فقهی در تطبیق مفاهیم دفاعی و نظامی با آموزه‌های اسلامی است.
در بخش مقدماتی، تأکید شد که دفاع پیشگیرانه و پیش‌دستانه موضوعی مورد اختلاف در علوم سیاسی، حقوق بین‌الملل و فقه است، در علوم سیاسی، این دفاع بر اساس تهدید جدی توجیه می‌شود و تبعات آن برای کشور مهاجم بررسی می‌گردد.
از منظر حقوق بین‌الملل، شروع جنگ ممنوع است. در فقه، برخی علما معتقدند اسلام جنگ ابتدایی ندارد و همه موارد دفاع است، که می‌تواند قبل یا بعد از حمله باشد. دفاع پیش‌دستانه در برابر تهدید قریب‌الوقوع و پیشگیرانه در برابر تهدید بعید(دور از انتظار) تعریف شد.
نشست تقنینی «واکاوی مشروعیت دفاع پیشگیرانه و پیش دستانه از منظر فقه امامیه» با ارائه حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید سجاد ایزدهی رئیس شورای علمی گروه سیاست و امنیت مرکز تحقیقات اسلامی مجلس برگزار شد.
ارسال نظرات