نگاه ایران به تحولات سودان؛ تاکید بر رویکرد تغییرناپذیر حمایت از تمامیت ارضی سودان و توقف مداخله‌های خارجی
واکنش جمهوری اسلامی ایران به تحولات سال‌های اخیر سودان همواره بر مدار تاکید بر حفظ تمامیت ارضی و یکپارچگی سرزمینی این کشور آفریقایی پیش رفته است.
منطقه غرب آسیا در سال‌های اخیر به عرصه رقابت و همکاری بین بازیگران مختلف منطقه‌ای و خارجی تبدیل شده است؛ از این رهگذر، سودان اکنون میزبان بزرگ‌ترین بحران بشردوستانه در جهان است.
روابط دوجانبه در مسیر رشد ایران و سودان سبب شده تا تحولات این کشور آفریقایی همواره برای تهران دارای اهمیت باشد؛ هرچند نقض‌های گسترده حقوق بشری و قواعد بین‌المللی به موازات تلاش‌های غیرقانونی برای تغییر در ژئوپلتیک سودان برای ایران به‌عنوان یکی از بازیگران حساس به این موضوع‌ها نیز مورد توجه قرار داشته است.
احمد شریف نیز با بیان اینکه گزارشی از تحولات سودان به همتای ایرانی ارائه کرده است، گفت: من تاکید کردم که مردم سودان در نهایت کسانی هستند که از جنایت‌های وحشیانه آسیب می‌بینند؛ این‌ها جنایت‌هایی هستند که ضدحقوق بشر محسوب می‌شوند.
آوار جنایت و سیاست‌های مرگ‌بار روی سودان
بزرگ‌ترین بحران انسانی در جهان اکنون در سودان در شمال شرقی آفریقا در جریان است؛ این بحران نتیجه اختلاف‌ها میان متحدانی است که درپی اجرای کودتای ۲۰۲۱ قدرت را در دست گرفتند.
جنگ داخلی سودان متعاقب بالا گرفتن اختلاف‌های میان عبدالفتاح البرهان و محمد حمدان دقلو در آوریل ۲۰۲۳ (فروردین/اردیبهشت ۱۴۰۲) برای واگذاری قدرت به غیرنظامیان و ادغام نیرو‌های پشتیبانی سریع RSF با ارتش ملی، آغاز شد و ارسال تسلیحات جنگی برای طرفین ازسوی بازیگران منطقه‌ای و جهانی به تداوم آن دامن زد.
جنگ داخلی سودان از زمان آغاز تاکنون حدود ۱۲ میلیون نفر آواره برجای گذاشته است؛ ضمن اینکه آمار کشته‌های قتل عام‌های پی در پی بین ۴۰ هزار نفر در آمار رسمی و ۱۵۰ هزار نفر در آمار‌های غیررسمی در جریان است.
از سوی دیگر، گزارش‌ها نشان می‌دهند سایه قحطی سودان در سودان درگیر جنگ داخلی تیره‌تر از همیشه جان مردم را تهدید می‌کند.
سودان در روز‌های گذشته شاهد بالا گرفتن درگیری‌های نظامی بوده است؛ الفاشر بزرگ‌ترین شهر ایالت دارفور شمالی در کانون خشونت‌ها قرار دارد؛ این شهر در روز یکشنبه، ۲۶ اکتبر (۴ آبان) پس از ۱۸ ماه محاصره توسط نیرو‌های پشتیبانی سریع سقوط کرد.
اکنون الفاشر، پایتخت ایالت دارفور شمالی سودان و آخرین دژ ارتش سودان در دارفور در میانه جنگ با نیرو‌های پشتیبانی سریع، در کنترل نیرو‌های پشتیبانی سریع سودان است؛ در حالی که گزارش‌ها از تشدید جنایت‌ها در الفاشر حکایت دارند، آمار‌ها نشان می‌دهند که ۱۸۰ هزار غیرنظامی بازمانده از قتل، تجاوز و گرسنگی برای فرار از شهر تلاش می‌کنند.
در عین حال، ویدیو‌های تکان دهنده‌ای از وقوع جنایت‌های مختلف در الفاشر حکایت دارند؛ سازمان‌ها و گروه‌های حقوق بشری درستی ویدیو‌های یادشده را تایید و اعلام کردند که کشتار جمعی در حال وقوع است.
تام فلیچر، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور بشردوستانه اعلام کرد که شهر الفاشر به جهنمی تاریک فرو رفته است؛ وی در جلسه شورای امنیت در پنجشنبه گذشته، گفت: نمی‌توانیم فریاد‌ها را بشنویم، اما وحشت همچنان ادامه دارد.
مسئول بحران سودان در کمیته بین المللی نجات گفت که داستان‌هایی درباره اجساد پراکنده در جاده، فریاد کمک مجروحان و ... وجود دارد.
در عین حال، سازمان ملل در میانه اعتراض‌ها به نقش مداخله‌های بازیگران خارجی در تشدید بحران، نسبت به خشونت قومی هشدار داده و خواستار اقدام فوری است.
تاکید ایران بر حفظ تمامیت ارضی و یکپارچگی سرزمینی سودان
جمهوری اسلامی ایران در موضعی آشکار و ثابت در رابطه با تحولات این کشور مسلمان آفریقایی، همواره بر تمامیت و یکپارچگی سرزمینی سودان تاکید کرده و درباره تلاش‌ها برای تجزیه این کشور هشدار داده است؛ در عین حال، از دیدگاه تغییرناپذیر ایران درباره محکومیت تروریسم و خشونت، تحولات سودان نتیجه تقسیم‌بندی هدفمند و سودجویانه تروریسم به خوب و بد از منظر غرب است.
در جدیدترین موضع‌گیری، عراقچی در شبکه ایکس در واکنش به کشتار بی‌گناهان در سودان، تروریسم و خشونت علیه افراد بی‌گناه، نوشت: در تماس با همتای سودانی خود، آقای محی‌الدین سالم، مراتب اندوه و نگرانی عمیق جمهوری اسلامی ایران را نسبت به کشتار فاجعه‌بار غیرنظامیان بی‌گناه در شهر الفاشر ابراز کردم و بر همبستگی ایران با دولت و ملت سودان تاکید کردم.
عراقچی با اشاره به اینکه برخی، تروریست‌ها را به دو دسته «خوب» و «بد» تقسیم می‌کنند و از آن‌هایی حمایت می‌کنند که به قول خودشان، برای تحقق منافع آنها «کار‌های کثیف» انجام می‌دهند، تصریح کرد: چنین استاندارد‌های دوگانه تاسف‌باری که مدت‌ها است از سوی دولت‌های غربی دنبال می‌شود، نباید در سال ۲۰۲۵ جایی داشته باشد؛ تروریسم و خشونت علیه افراد بی‌گناه، به هر شکل و در هر نقطه از جهان، باید همواره محکوم شود.
وزیر امور خارجه پیشتر در تماس تلفنی با محی‌الدین سالم، وزیر خارجه سودان، ضمن تاکید بر موضع ثابت ایران درباره تحولات سودان، حمله‌های اخیر و کشتار غیرنظامیان در شهر الفاشر را محکوم کرد.
پیش از این نیز، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه با ابراز نگرانی از درگیری‌های مسلحانه در شهر الفاشر مرکز ولایت دارفور شمالی سودان، تخریب زیرساخت‌ها و کشتار مردم بی‌گناه در این شهر را محکوم کرد.
بقایی ضمن هشدار نسبت به برخی تحرکات خطرناک برای تجزیه مجدد سودان، بر لزوم احترام به حاکمیت ملی و یکپارچگی سرزمینی سودان تاکید کرد.
واکنش‌های دستگاه دیپلماسی ایران به تحولات سودان محدود به روز‌های اخیر و تحولات الفاشر نیست؛ عراقچی در جریان سفر به نیویورک برای شرکت در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل نیز با وزیر خارجه سودان دیدار و رایزنی کرده بود.
در این دیدار وزیر خارجه سودان با ارائه گزارشی از آخرین اوضاع داخلی این کشور، بر عزم کشورش برای مقابله با ناامنی و مداخله خارجی در امور داخلی این کشور تا حصول صلح و ثبات کامل تاکید کرد.
وزارت امور خارجه همچنین در ۳۰ شهریور با انتشار بیانیه‌ای حمله پهپادی به یک مسجد در شهر الفاشر سودان را که به کشته و مجروح شدن شماری از نمازگران منجر شد، محکوم کرد.
در بیانیه وزارت امور خارجه این اقدام به‌عنوان نقض آشکار قواعد حقوق بشردوستانه بین‌المللی محکوم شده و بر ضرورت توقف فوری حمله‌ها علیه غیرنظامیان و زیرساخت‌های حیاتی در سودان و حل‌وفصل بحران جاری در این کشور از طریق گفت‌و‌گو‌های سودانی-سودانی تاکید شد.
تشکیل دولت موازی در سودان نیز در اوایل مرداد ۱۴۰۴ واکنش جدی ایران را درپی داشت؛ سخنگوی وزارت امور خارجه در ۹ مرداد با ابراز نگرانی از تحولات سودان، اعلام تشکیل حکومت موازی در سودان را مغایر با اصل حاکمیت ملی و یکپارچگی این کشور دانست و نسبت به آثار و پبامد‌های مخرب این امر بر ثبات و امنیت سودان هشدار داد.
بقایی با تاکید بر لزوم احترام به تمامیت ارضی و وحدت سرزمینی سودان، ادامه مداخله‌های خارجی در امور این کشور را بسیار مضر خواند و تصریح کرد: راه‌حل بحران سودان توقف درگیری‌ها و شروع گفت‌و‌گو‌های سودانی - سودانی بدون دخالت خارجی است.
ارسال نظرات