«نظام اندیشه اسلامی»؛ طرح پیشران حوزه برای عبور از مسئلهنماها و ساخت تمدن اسلامی
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجت الاسلام امین اسدپور استاد حوزه علمیه قم و مدیر اندیشکده ضحی در گردهمایی دانشآموختگان نظام جامع اندیشه اسلامی و رابطان امور معرفتی مدارس علمیه قم که در سالن کنفرانس مدرسه دارالشفاء برگزار شد، بر ضرورت بنیادین «نظام اندیشه اسلامی» برای حل مسائل مستحدثه و رفع شکاف میان تحولات جامعه و خروجیهای حوزه تأکید کرد.
وی با اشاره به سالروز صدور منشور برادری امام خمینی(ره) در ۱۰ آبان ۱۳۶۷، ریشه این اهمیت در تأکید امام را بر لزوم اجتهاد فعال و بازنگری فقهی در مواجهه با مسائل نوین دانست.
«منشور برادری»؛ سندی برای نیاز عملی جامعه به فقه
مدیر اندیشکده ضحی با اشاره به نقل قولی از امام راحل(ره) در آن منشور، بیان کرد: امام راحل از رسانهای شدن مباحث فقهی در رادیو و تلویزیون ابراز خرسندی کردند؛ زیرا این نشاندهنده نیاز عملی جامعه به مباحث دینی بود.
وی دامنه این مسائل را بسیار گسترده خواند که شامل حوزههایی چون اقتصاد(مالکیت، بانکداری، ارز)، حقوق(دیات و قوانین مدنی)، محیط زیست، فقه پزشکی(از جمله پیوند اعضا)، و احکام فضایی میشد و در همه این مباحث، تعیین حاکمیت ولایت فقیه محور اصلی است.
حجت الاسلام اسدپور افزود: اختلاف دیدگاهها در این مسائل، موهبت الهی است، اما آنچه باید مورد وفاق باشد، جهتگیری کلی در حاکمیت اسلامی است.
ریشه تأخیر حوزه؛ درگیری با «مسئلهنماها» به جای «نظامها»
وی در بخش دیگری از سخنان خود، چالش اصلی حوزه در چهار دهه پس از انقلاب را تأخیر در پیشرانی حرکت اجتماعی دانست و ابراز کرد: ریشه این تأخیر در نوع مواجهه با مسائل انضمامی جامعه است.
مدیر اندیشکده ضحی افزود: بسیاری از متفکرین انقلاب معتقدند که مشکل اصلی در نظامات کلان، جامعه مدرن(مانند نظام اقتصادی سرمایهداری) است؛ نه صرفاً در خردهمسائل فقهی آن؛ اما حوزه به جای پرداختن به تحقیق جدی حکمی بر اساس نظام ایجابی اسلامی، اغلب درگیر «مهندسی معکوس» و بررسی انطباق فروع و قراردادهای نظام رقیب با فقه است.
وی هشدار داد: این رویکرد باعث میشود حوزه علمیه درگیر «نامسئلهها» یا «کجمسئلههای انحرافی» شود که در فضای رسانهای ضریب مییابند؛ درحالی که مسائل اصلی و اولویتدار نظام(مانند ساختار اقتصاد اسلامی) در سایه قرار میگیرند.
«نظام اندیشه اسلامی»؛ ابزار سنجش اولویتها
حجت الاسلام اسدپور در پایان، طرح «نظام جامع اندیشه اسلامی» را راهکار این مشکل دانست و بیان داشت: این طرح قرار است معیار داوری باشد و به محقق حوزوی کمک کند تا بر اساس مبانی هستیشناسی و انسانشناسی دینی، مسئله واقعی را از مسئلهنما تشخیص دهد. این نظام، زیربنای توسعه علوم انسانی اسلامی است که مطالبه جدی رهبری محسوب میشود.
مدیر اندیشکده ضحی افزود: این طرح در دو سطح به مجاهدت فرهنگی کمک میکند. هم برای محققین جهت پرداختن به مسائل ریشهای و هم برای مبلغان جهت ترجمه خروجیهای اجتهادی حوزه با زبان روز برای نسل جوان.
وی تصریح کرد: طرح نظام اندیشه اسلامی یک طرح پیشران است که میتواند شناخت حوزویان ما نسبت به اولویتهای واقعی در حوزههای سیاست، اقتصاد و اجتماع را متحول سازد.