صد سال از بازتاسیس حوزه علمیه قم به دست مبارک حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی میگذرد. صد سالی که با 12 قرن پیشینه درخشان آغازید، گواه تلاشهای بیوقفه عالمان دینی برای حفظ و گسترش معارف اسلامی در شرایطی سخت بوده است. امروز که در آستانه برگزاری همایش «صدمین سالگشت بازتاسیس حوزه علمیه قم و نکوداشت حضرت آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی (ره)» قرار داریم، فرصتی است تا با نگاهی به گذشته و حال، افقهای آینده را ترسیم کنیم.
حوزه در این یک سده، همواره پیشگام جهاد علمی و تبلیغی بوده است. از روزهای سخت آغازین که با کمترین امکانات، بزرگترین عالمان را پرورش داد تا امروز که به یکی از کانونهای مهم علمی جهان اسلام تبدیل شده، مسیری پرپیچوخم اما افتخارآمیز را پیموده است. طلبههای دیروز، هم در محراب درس استادان بزرگ شاگردی کردند و هم در میدان مبارزه با استبداد و استعمار پیشتاز بودند. امروز نیز حوزه علمیه قم با چالشهای نوینی روبهروست؛ از نیاز به تحول در روشهای آموزشی تا ضرورت پاسخگویی به شبهات نسل جدید در فضای مجازی.
همایش صدمین سالگرد حوزه با شعار «صد سال شکوفایی و خدمت، ۱۲ قرن پیشینه» با پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای (مد ظله) و حضور مراجع تقلید، علمای بلاد و مدیران حوزوی، فرصتی استثنایی برای واکاوی این مسیر صدساله است.
این صدسالگی، آغازی برای حرکتی نوین در مسیر تمدنسازی اسلامی است. حوزه انقلابی پشتیبان و حامی و ناصح نظام اسلامی اکنون باید برای مسیر پیش رو بیش از گذشته فعالیت کند و مصمم تر در حوزه دانش و تبلیغ و تهذیب نوآوری های اصولی در بستر سنت سترگ خود داشته باشد.
این پرونده خبری می کوشد تا از خاستگاه اندیشه عالمان، استادان و پژوهشگران حوزوی در قالب های خبری مصاحبه، گزارش، نقد کتاب، نشست های علمی و محصولات چند رسانه ای به تحقق امر مهم تحول حوزوی و تمدن سازی نوین اسلامی یاری رساند.
شورای عالی و مرکز مدیریت حوزههای علمیه طی نامهای به رهبر معظم انقلاب اعلام کردند اطمینان میدهند که برای گفتمان سازی و ترویج پیام تاریخی به همایش یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم و نیز تحقق و پیاده سازی محورهای راهبردی آن، همه تلاش خود را بکار بگیرند.
در بیانیه «حوزه پیشرو و سرآمد»، یکی از مؤکدترین نکات آن است که فقیه باید به علوم روز آشنا باشد، اما این آشنایی، نه برای پیروی، بلکه برای «نقد»، «غربال» و «استخراج قابلیتهای تمدنی» آن است.
نشست تحلیل و بررسی «پیام رهبر معظم انقلاب همایش به ملی صدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم» به همت اندیشکده اخلاق و معنویت اندیشگاه گام دوم انقلاب با حضور جمعی از کارشناسان، اساتید و صاحبنظران حوزه علمیه در خبرگزاری رسا برگزار شد.
پژوهشگر حوزه رسانه بر ضرورت بهرهگیری از رسانه برای ارتباط مؤثر حوزه با جامعه و شناخت دقیق افکار و فرهنگ مردم تأکید و همچنین به چالشها و نیازهای آموزشی در زمینه تبلیغ و رسانه در حوزه اشاره کرد.
مدیر گروه سبک زندگی اداره کل پژوهشهای اسلامی رسانه با تأکید بر اهمیت رسانه در تحقق مطالبات رهبر معظم انقلاب، گفت: رسانههای حوزوی باید نقش مؤثری در روایت تحولات حوزه ایفا کنند.
استاد حوزه علمیه قم با تأکید بر ضرورت استخراج مدخلهای متعددی از پیام «منشور دوم روحانیت»، خواستار تحلیل و بررسی این گزارهها در چارچوب منظومه فکری رهبر معظم انقلاب شد.
استاد سطح عالی حوزه علمیه با اشاره به پیام اخیر رهبر معظم انقلاب آن را پیامی راهبردی و حیاتی برای بازتعریف نقش حوزههای علمیه در شرایط کنونی دانست و تأکید کرد: این پیام مسئولیت روحانیت را در قبال مردم، جمهوریت و تعامل جهانی با پیام اسلام دوچندان کرده است.
مدیر مرکز رسانه و فضای مجازی حوزههای علمیه مجازی بر ضرورت تحول ساختاری در نهادهای حوزه برای پاسخگویی به نیازهای نظام اسلامی تأکید کرد و گفت: برای اجرایی شدن منشور رهبر معظم انقلاب باید مطالبهای علمی، مدبرانه و مستمر وجود داشته باشد.
پژوهشگر حوزه رسانه نقش حیاتی فقه و رسانه در ایجاد تمدن اسلامی و تبیین مفاهیم دینی را مورد توجه قرار داد و گفت: «بلاغ مبین» به عنوان رسالت اصلی حوزههای علمیه است که باید از طریق رسانهها به جامعه منتقل شود.
استاد تمام دانشگاه باقر العلوم(ع) با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در صدمین سالگرد تأسیس حوزه علمیه قم، جایگاه حوزه را در مواجهه با تهدیدات تجدد و غربگرایی بررسی و تأکید کرد: حوزههای علمیه اکنون مسئولیت بزرگی در راستای تمدنسازی اسلامی دارند.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب بر ابعاد اخلاقی، تهذیبی و معنوی حوزه علمیه قم، گفت: اگر معنویت در حوزه نهادینه نشود، رسالت هدایتگری آن بیاثر خواهد بود.
دبیر شورای عالی حوزههای علمیه، مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری را عالمی سیاسی و اهل تدبیر و دور اندیشی دانست و آن دسته جریانهایی که مرحوم مؤسس را فردی بریده از سیاست و اجتماع معرفی میکنند را دچار اشتباه خواند.
سازمان بسیج طلاب و روحانیون حوزه علمیه قم در پیام خود آورده است: صدور پیامی بلند و با عظمت از سوی فقیهی بزرگ و سیاستمداری مجرّب در قامت نائب حضرت ولیعصر (عج)، به مثابه «منشور دوم روحانیت»، شور و امیدی دوچندان در دل حوزویان پدید آورد.
مدیر حوزه های علمیه در نامه هایی جداگانه به رهبر معظم انقلاب و چهار مرجع تقلید از پیام ها و سخنرانی های آنان در همایش یکصدمین سالگشت بازتاسیس حوزه تشکر کرد.
بیانیه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در راستای تحقق پیام راهبردی و فصل الخطاب رهبر انقلاب:
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی،با صدور بیانیهای ضمن تبیین ابعاد تمدنی، فکری و راهبردی این پیام، بر آمادگی کامل شورای عالی برای نقشآفرینی در تحقق منویات رهبری تأکید کرد.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به تأکید بر نقش حوزه در پیدایش انقلاب اسلامی، تصریح کرد: پیام رهبری منشوری جامع برای ترسیم جایگاه تاریخی و مسؤولیتهای آینده حوزه است.
نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم در پیامی از راهنمایی و هدایتگری های رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت یکصدسالگی بازتأسیس حوزه علمیه قم تقدیر و تشکر کردند.
رییس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: پیام رهبر حکیم انقلاب در بزرگداشت یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم، یک متن دقیق و جامع بود که دستاوردهای تاثیرگذار این حوزه را از تشکیل تا امروز با نگاهی جدید برشمرده است.
رئیس مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم در پیامی با اشاره به برگزاری باشکوه همایش صدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم، این رویداد را فرصتی برای بازخوانی رسالتهای حوزه دانست.
مدیرکل بنیاد خیرین حوزه در گفتوگو با رسا مطرح کرد؛
حجتالاسلام سعیدی ظهور و بروز شخصیت هایی مثل مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی را موهبت و نعمت های بزرگ الهی عنوان و درخشش حوزه های علمیه در جهان را مرهون نقش آفرینی علمای بزرگ دانست.
آیت الله شب زنده دار در واکنش به آن دسته جریان هایی که موسس حوزه را شخصیتی بریده از سیاست معرفی می کنند، گفت: شیخ عبدالکریم با شجاعت و تدبیر، قدم به میدان سیاست نهاد؛ نه با هیاهو، که با حکمت.
مدیر حوزههای علمیه از مقام معظم رهبری، به جهت صدور پیام راهبردی و تاریخی، مراجع عظام تقلید بابت حضور شکوهافزا و بیانات و پیام های ارزشمند به همایش یکصدمین سال باز تأسیس حوزه علمیه قم تقدیر و تشکر کرد.
آیتالله فاضل لنکرانی در واکنش به پیام تاریخی رهبر معظم انقلاب به مناسبت یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم، این پیام را حاوی ابعاد راهبردی بیسابقه دانست و با تأکید بر مفهوم «بلاغ مبین» بهعنوان شاهبیت پیام، آن را زمینهساز شکلگیری تمدن نوین اسلامی ارزیابی کرد.
با طلوع امام و انقلاب اسلامی، حوزه از اپوزیسیون حکومت به همراه آن مبدل شد و قم نیز به یکی از کلانشهرهای ایران با صدها مدرسه و مؤسسه مطالعاتی و علمی ـ حوزوی تبدیل شد. آنچه رهبری میخواهند تولید نرمافزار حکمرانی توسط این حوزه است.
مدیر حوزههای علمیه کشور با تقدیر از پیام راهبردی و تاریخی مقام معظم رهبری، از تدوین برنامه پنجساله دوم حوزهها بر اساس منشور ایشان خبر داد و تأکید کرد که این سند، فصل نوینی در تاریخ حوزهها خواهد گشود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف گفت: حوزه علمیه قم باید مبتنی بر تُراث فقهی و حدیثی و نیز دستاوردها و ظرفیتها بتواند در عرصه رقابت با سایر مکاتب و گفتمانها درخشندگی را داشته باشد.
حجتالاسلام والمسلمین ذوعلم در گفتوگو با رسا مطرح کرد؛
رئیس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در آستانه برگزاری مراسم صد سالگی تأسیس حوزه علمیه قم با تبیین رسالتهای راهبردی حوزه در گام دوم انقلاب اسلامی، بر ضرورت نقشآفرینی فعالتر این نهاد در جامعهپردازی، تربیت نسل جوان و تحقق حکمرانی دینی تأکید کرد.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در بیانیهای به مناسبت پیام رهبر معظم انقلاب به همایش یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم، اعلام کرد: این منشور راهگشا، برای همه سطوح حوزه از مدیریتها گرفته تا طلاب علوم اسلامی یک مأموریت لازم الإجراست.
عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی با نگاهی تحلیلی به روند تاریخی و تحولات فکری حوزه، تأکید کرد: حوزه قم امروز به یکی از ارکان اثرگذار نظام اسلامی و مرجعی برای پاسخهای علمی به نیازهای جهان معاصر تبدیل شده است.
حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحیمقدم نماینده مجلس خبرگان رهبری در همایش یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم با اشاره به تاثیر عمیق پیام رهبر انقلاب در آینده حوزه ها، افزود: این پیام میتواند باعث کاربردی شدن فقه و سبک دروس شود.
حجت الاسلام والمسلمین حاج علی اکبری رئیس شواری سیاستگذاری ائمه جمعه کشور در همایش یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم به رژف اندیشی رهبر حکیم انقلاب در راهبری حوزه علمیه پرداخت.
آیتالله شبزندهدار دبیر شورای عالی حوزههای علمیه در همایش بینالمللی یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم با استناد به روایات تأکید کرد: اگر علما نبودند آثار نبوت از بین میرفت و احادیث اهلبیت (ع) به دست فراموشی سپرده میشد. در حقیقت اگر مجاهدت علمی علما نبود کسی نمیتوانست احکام اسلام را استخراج کند. پس با قاطعیت میتوان گفت که اسلام حوزویالبقاء است.
آیت الله رضا رمضانی دبیرکل مجمع جهانی اهلبیت (ع) با توجه به پیام تاریخی رهبر معظم انقلاب به حوزههای علمیه پاسخ گویی به پرسشها و شبهات رو یکی از وظاف قطعی حوزههای علمیه دانست.
نماینده مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه اساس شکلگیری نظام اسلامی بر پایه ولایت الهی و امتداد آن در ولایت معصومان علیهمالسلام است، تأکید کرد: شهید مطهری با اندیشهای ریشهدار در توحید و ولایت از فیلسوفان صاحبنظر عصر خود بود و آثار او مبنای نظری انقلاب اسلامی را شکل دادهاند.
آیت الله نوری همدانی در پیامی به همایش یکصدسالگی حوزه:
حضرت آیت الله نوری همدانی در پیامی به همایش یکصدسالگی حوزه تصریح کرد: امروز حوزه علمیه قم با پیشینه چندین قرن و باز تأسیس یکصد سالگی که توسط یک فقیه بزرگ همانند شیخ عبدالکریم حائری یزدی صورت پذیرفت، باید طوری عمل کند که آیندگان بدانند روحانیت اصیل همیشه در کنار مردم بوده است.
دبیر شورای عالی حوزههای علمیه با اشاره به جایگاه والای حوزه در پاسداری از شریعت، گفت: اگر حوزهها نبودند آثار نبوت محو میشد؛ امروز وظیفه ما شناخت منشور رهبر معظم انقلاب و عمل به آن در راستای پاسخگویی به نیازهای نوپدید جامعه است.
آیتالله سبحانی در همایش بینالمللی صدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم:
حضرت آیتالله سبحانی در همایش بینالمللی صدمین سال بازتأسیس حوزه با بیان اینکه حوزه علمیه قم در امتداد حوزههای نورانی مدینه، کوفه، خراسان و نجف است، تأکید کرد: این حوزه ریشه در سنت فقهی و حدیثی اهلبیت(ع) دارد و در سایه سار هدایت ایشان شکوفا شده است.
حجتالاسلام مهدی ابوطالبی عضو شورای علمی گروه تاریخ اندیشه معاصر مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در نشست «حوزه و نظام؛ صد سال جهاد و اجتهاد، چالشها و فرصتها» از سلسله نشستهای «حوزه تمدنساز در گذار به سده دوم» که روز یکشنبه در محل خبرگزاری رسا برگزار شد با تأکید بر اهمیت مقابله با تحریف گفتمان انقلاب اسلامی، اظهار داشت: یکی از دغدغههای مهم رهبر معظم انقلاب تحریف اندیشه امام خمینی (ره) است که حوزههای علمیه باید در برابر آن ایستادگی کنند.
حجتالاسلام صفدر الهیراد از اساتید حوزه و دانشگاه در در نشست «حوزه و نظام؛ صد سال جهاد و اجتهاد، چالشها و فرصتها» از سلسله نشستهای «حوزه تمدنساز در گذار به سده دوم» که روز یکشنبه در محل خبرگزاری رسا برگزار شد. به تبیین دیدگاههای رهبر معظم انقلاب درباره رابطه حوزه علمیه و نظام اسلامی پرداخت.
حجتالاسلام محمد لطفی نیاسر مشاور رئیس سازمان صدا و سیما در تعامل با حوزه علمیه و روحانیت نیز در نشست «حوزه و نظام؛ صد سال جهاد و اجتهاد، چالشها و فرصتها» از سلسله نشستهای «حوزه تمدنساز در گذار به سده دوم» که روز یکشنبه در محل خبرگزاری رسا برگزار شد. به اهمیت و جایگاه حوزه علمیه در فرآیند شکلگیری و تثبیت نظام جمهوری اسلامی پرداخت.
آیت الله فاضل لنکرانی گفت: اگر کسی بخواهد، عظمت بازتأسیس قم را در صدسال پیش بررسی کند باید تاریخ آن زمان ایران و تحولات حوزه و شکل گیری انقلاب اسلامی را مورد بررسی قرار دهد.
جامعه الزهرا(س) با صدور بیانیه ای به مناسبت صدور پیام راهبردی رهبر معظم انقلاب درباره حوزه های علمیه که صبح امروز در همایش یکصدمین سالگرد بازتاسیس حوزه علمیه قم قرائت شد، برای اجرای رهنمودهای ایشان با همه ظرفیت های خود اعلام آمادگی کرد.