پژوهش دینی نیازمند حاشیه امن و نقد عالمانه است

حجت‌الاسلام حسن غفاری، محقق حوزه علمیه قم در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا بیان داشت: در زمینه پژوهش، اهمیت دادن به کار طلاب می‌تواند این مسیر را تعالی بخشد و خلاقیت‌های افراد بروز و ظهور کند.

این محقق علوم اسلامی گفت: درس‌های حوزه علمیه استاد محور است یعنی استاد کانون بیان، نقد، بررسی و تحلیل است و حتی در درس خارج که شاگردان باید خود مدقق و مستشکل باشند، آموزش محور بودن تقویت شده است و تنها استاد است که برای یک درس هشت ساعت مطالعه و پژوهش می کند و شاگردان از این قافله دورند.

وی گفت: در صورتی که طلاب امکانات کافی همچون استاد راهنما با تجربه و فرصت کافی، دراختیار داشتن بانک اطلاعاتی قوی و فرصت لازم برای تحقیق داشته باشند می توان به آثار تحقیق خوش‌بین بود.

این استاد حوزه علمیه اظهار داشت: باید بهای لازم علمی و عملی به تحقیقات طلاب داده شود و طلبه بداند که اگر تبلیغ نرفت و پژوهش کرد، همان ارزش و بهاء بر کارش مترتب خواهد شد.

وی اظهار داشت: طلاب حوزه‌های علمیه باید به فراخور زمان و مکان بیندیشند و از انتخاب موضوعاتی که تاریخ انقضای آنها سال ها گذشته است، پرهیز کنند و ذهن خود را درگیر موضوعات روزآمد و کاربردی و دارای نفوذ عمل کنند.

این محقق حوزه و دانشگاه با بیان اینکه یکی از آسیب‌های پژوهشی، عدم مساله شناسی دقیق است، گفت: چون پژوهشگران مساله‌شناسی خوبی انجام نمی‌دهند و از سایر مراکز پژوهشی هم خبر ندارند انتخاب مساله به صورت تکراری انجام می‌شود.

این محقق حوزه علمیه گفت: حوزه های علمیه در طول سال‌های پس از انقلاب اسلامی، زحمات علمی زیادی کشیده‌اند اما چون نگاه کاربردی و مساله محور نداشته‌اند، مسائل زیادی بدون جواب مانده است.

وی یکی از دلایل عدم طرح موضوعات جدید در پایان نامه های حوزه را نبود جرات علمی دانست و گفت: باید فضای مناسب و تعریف شده پژوهش دینی به خوبی ایجاد شود تا محقق با آرامش و امنیت فکری به کار خود بپردازد، نه اینکه از ترس حذف، قبول نشدن، گرفتن نمره پائین، متهم شدن به بدفهمی و دگراندیشی، دچار خود سانسوری شود و مسیر فکرش را به دلیل این اوهام منحرف سازد.

این پژوهشگر حوزه علمیه گفت: اگر فضا و حاشیه امن برای محققان به وجود نیاید نقد عالمانه بروز و ظهور نخواهد کرد و هرگز مسیر علم راه کمال را نخواهد پیمود.

وی گفت: آموزش های حوزه علمیه باید به گونه ای برنامه ریزی شود که به فرایند پژوهش منتهی شود؛ در صورتی که آموزش سطحی باشد، موضوعات جدید به طلاب ارائه نخواهد شد و در نتیجه ذهن طلاب با این مسائل درگیر نخواهد شد تا دستمایه تحقیق قرار دهند.

این محقق حوزه علمیه قم بیان داشت: امروز حتی در درس خارج هم سرفصل‌های جدید به طلاب داده نمی‌شود تا تحقیق کنند و به کلاس بیایند و طلاب بدون روحیه تحقیق بالا می‌آیند و یکباره به مرحله پایان نامه نویسی وارد می‌شوند. /909/ت302/ع