بررسی جایگاه انتقام در حکومت مهدی (عج)
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، پایان‌نامه «بررسی جایگاه انتقام در حکومت مهدی(عج)» پژوهشی از «اعظم گروسی» به بررسی جایگاه انتقام در حکومت حضرت مهدی (عج) اهتمام ورزیده است.
بر اساس این گزارش، در چکیده این پایان‌نامه می‌خوانیم:
چکیده:
انسان کامل، خلیفه خدا بر روی زمین خلق‌شده از روح الهی و تجلی تام همه اسماء الهی است. انسان کامل که در اعتقادات شیعه ائمه اطهار (ع) مصادیق حقیقی آن می‌باشند با بروز و ظهور اسماء الهی به نحو تام خود هدایت ابناء بشر به سرمنزل مقصود را عهده‌دارند؛ اما از آنجا که زمینه‌های متعددی برای بروز همه استعدادهای بشر برای نیل به تکامل نهایی نیازمند است، به اقتضای هر عصر و زمانی برخی از اسماء در هر یک از امامان معصوم (ع) جلوه یافته و برخی دیگر نیز فرصت تجلی نیافته‌اند. حکومت مهدی (عج) به عنوان آرمانی‌ترین و اصولی‌ترین حکومت الهی مستقر بر روی زمین در عصر و دوره‌ای ایجاد خواهد شد که انسان به آن حد از رشد و بلوغ فکری رسیده باشد که نیاز خویش به برقراری عدالت به معنای حقیقی را درک کرده و حقیقتاً متوجه این نکته شده باشد که تنها کسی که می‌تواند عدالت واقعی را اجرا کرده و همه انسان‌ها را به حقوق ضایع‌شده خود برساند، حضرت صاحب‌الامر (عج) است، به دلیل ابعاد گوناگون و نیازهای متعدد این حکومت باید همه اسماء الهی در همه ابعاد جلالی و جمالی ظهور حقیقی یابند تا هدف نهایی حکومت الله محقق گردد. انتقام با مفهوم احقاق حق ضایع‌شده و جبران نمودن آن به صورت افعالی تقابلی در حکومت مهدی (عج) یکی از ابزارهای اجرای عدالت خواهد بود که به وسیله آن اساسی‌ترین ریشه‌های انحراف بشر از صراط مستقیم شناسایی‌شده و نه تنها به عنوان یک ابزار معرفتی مورد استفاده قرار خواهند گرفت، بلکه به‌کارگیری آن به شکل قهری و به دور از ترس از سرزنش‌ها و ملامت‌ها و به دور از فضای تساهل و تسامح، گویای خشم و غضب الهی نسبت به بندگانش با برقراری عدالت و تحقق وعده‌های الهی است که یکی از مصادیق بارز این وعده‌ها، انتقام از دشمنان حق و حقیقت است.
تبیین موضوع، ضرورت و اهمیت آن:
عقیده به مهدویت و باور به ظهور و قیام مهدی موعود، به عنوان نجات‌دهنده عالم بشریت و اصلاح گر موعود، باور اعتقادی است که بر اساس کتاب و سنت پدید آمده و همه مسلمانان پیشین و پسین، بر آن اتفاق نظر دارند. این باور داشت، به عنوان اندیشه اصیل اسلامی، بر پایه استوارترین دلایل عقلی و نقلی بنانهاده شده و هیچ یک از مسلمانان (جز عده‌ای اندک) به انکار و یا تردید در آن نپرداخته‌اند. شیعه با اعتقاد و باوری ژرف و آگاهانه نسبت به مهدویت اعتقاد دارد که آینده جهان و جامعه آرمانی، به روشنی در آن ترسیم و تصویر شده است. یکی از دقیق‌ترین تصاویری که از حکومت مهدی (عج) در روایات ما برای شیعیان از سوی اهل‌بیت (ع) تصویر شده است، انتقام از دشمنان اهل‌بیت (ع) و اولیاء و اوصیای الهی است. تصویری که در بسیاری از روایات، به جزئی‌ترین اجزای آن پرداخته و در ذیل تفسیر برخی از آیات قرآن کریم به عنوان یکی از وعده‌های تخلف‌ناپذیر الهی از آن یاد شده است. در عصر پر شبهه امروزی که بشر سرگردان در میان فرقه‌ها و مکاتب گوناگون اعتقادی و فکری، در پی یافتن چشمه زلال معرفت است تا عطش حقیقت‌یابی خود را سیراب نماید، تفکر موعود گرایانه شیعه مورد حملات و شبهه افکنی های دشمنان گردیده تا حقیقت جریان عالم را در دست‌یابی به مشعل فروزان هدایت دچار شک و تردید کرده و به بیراهه‌های خرافه گرایی و پوچ‌گرایی بکشانند.
انتقام در قرآن:
با بررسی‌های به عمل آمده در آیات قرآن مشخص شد که انتقام و مشتقات آن 16 بار در قرآن تکرار شده است.
انتقام جلوه‌ای از اسماء جلالی:
از آن رو که انتقام تجلی غضب الهی و از اسماء فعلی خداوند است آن را جزء اسماء جلالی خداوند قرار داده‌اند. صفت انتقام و منتقم بودن و یا ذو انتقام بودن نیز در سایه همین معنا تجلی می‌یابد. همان‌گونه که اشاره شد انتقام یکی از اسماء الهی است و هم چنین بر اساس مستندات ذکرشده این نام به صورت خاص در مورد حضرت حجت یاد شده است و هم به صورت عام در معنای معصوم (ع) یافت می‌شود. به استناد کلام خود خداوند او وعده دهنده‌ای است که در وعده خویش تخلف ننماید. بر اساس دو دسته از آیات قرآن کریم که در دسته‌ای خداوند وعده داده است که زمین را به اهل و صاحبان اصلی آن واگذار نماید و دسته‌ای دیگر که او وعده به انتقام از دشمنان خویش داده است، روزی خواهد آمد که صفت انتقام الهی بر روی زمین به تمامه متجلی شده که حقیقتاً می‌توان آن را یکی از ایام‌الله یاد کرد.
آثار وجودی انتقام:
1- معرفت‌شناسی:
آنگاه که در روایات اهل‌بیت (ع) از موضوع انتقام یاد شده و به ویژگی‌های اجرایی آن پرداخته‌شده و با دقت در جزئیات و ریشه‌یابی دلایل آن نسبت به روشن ساختن اذهان در مورد افراد و گروه‌هایی که از آن‌ها انتقام گرفته خواهد شد اقدام شده است، می‌توان چنین نتیجه‌گیری نمود که با بررسی این دسته از روایات، انسان جویای حق و حقیقت و هر آن کس که در پی سعادت دنیوی و اخروی است از یک شناخت و معرفتی بهره‌مند خواهد شد.
2- عدالت‌گستری:
در خبری از امام صادق (ع) در بیان ویژگی‌های دولت حضرت مهدی (عج) چنین آمده است: «هنگامی که قائم قیام کند به عدل حکم نماید و در روزگار او بیداد به تمامه نابود گردد و راهها امن شود و زمین برکات خود را آشکار سازد و هر حقی به صاحبش برگردانده شود.»
3- الگوپذیری:
این حکومت نه تنها به عنوان غایت آمال بشر و نهایت آرزوی عدالت خواهان، بلکه به عنوان الگوی واقعی برای سامان بخشیدن به وضع موجود و هدفی عینی که می‌تواند حرکت‌های اجتماعی ما را جهت بخشد، قابل مطالعه است.
شایان‌ذکر است، پایان‌نامه «بررسی جایگاه انتقام در حکومت مهدی(عج)» پژوهش پایانی «اعظم گروسی»، برای اخذ مدرک سطح 2 حوزه علمیه حضرت حجت (عج) تهران است که در تابستان 1388 دفاع شده است و استاد راهنمای آن «زهرا عباسی» است./9193/پ202/ی