حکم بیان گناه پنهانی معاندان و منحرفان/ چرا شورای‌نگهبان دلیل عدم صلاحیت افراد را نمی‌گوید؟
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی طائب، استاد برحسته حوزه علمیه قم، پیش از ظهر امروز در درس خارج فقه خبر و خبرگزاری که در سالن اجتماعات خبرگزاری رسا برگزار شد به بررسی باب وجوب نصیحت برای مؤمنان پرداخت، گفت: نخستین کتاب جامعی که این درباره تدوین شده کتاب کلینی است.
وی ادامه داد: مرحوم کلینی از صحیحه عیسی بن منصور نقل می‌کند که امام صادق(ع) می‌فرمایند «واجب است بر مؤمن که نسبت به مؤمن دیگر اهل نصحیت باشد»، نصحیت در این‌جا به معنای راه جلوگیری از ضرر است، روایت دوم در این‌باره مربوط به صحیحه معاویه بن وهب است که می‌گوید امام ششم(ع) می‌فرمایند «واجب است برای مؤمن بر مؤمن دیگر بر نصحیت چه باشد و چه نباشد».
بر مؤمن واجب است تا برادر مؤمن خود را نصیحت کند
استاد برجسته حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: وقتی برای یک مؤمن واجب باشد که مؤمن دیگر را نصیحت کند، پس به طریق اولی لازم می‌شود اگر مؤمنان در برابر خطری قرار گیرند آن‌ها را بر حذر داشت.
وی افزود: در موردی که به یک مؤمن مشورت داده می‌شود باید رعایت مصالح فرد مشورت کننده را داشته باشیم، البته اگر بدانیم مردم به سبب معصیت پنهان فردی در ضرر هستند باید از باب نصیحت و مشورت دادن به مؤمنان اظهار نظر کنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین طائب اظهار داشت: شهید اول می‌گوید اگر فردی مدعی مرجعیت باشد در حالی که لیاقت آن را ندارد، باید به مردم ناتوانی او گفته شود و این از باب نصح مستشیر نیست بلکه از باب نصیحت است.
روایت سنان درباره امام حسن
وی تصریح کرد: البته ممکن است کسی ادعا کند نصح مستشیر بالفعل نیست، بلکه نصح مستشیر بالقوه را شامل می‌شود، حالت حالتی است که اگر به آن توجه شود نصح مستشیر بالقوه می‌شود، ولی این نیز خیلی ادعای سختی است.
استاد برجسته حوزه علمیه قم بیان داشت: یک روایتی در باب نصح مستشیر است، صحیحه عبدالله بن سنان می‌گوید «شخصی نزد امیرمؤمنان(ع) آمد و گفت آمده‌ام مشورت بگیرم، همانا حسنین(ع) و جعفر بن عبدالله به خواستگاری دختر من آمدند، کدام یک را بپذیرم، امام علی(ع) می‌فرمایند «کسی که مورد مشورت قرار می‌گیرد امین است»، امام حسن(ع) زود به زود زن‌های خود را طلاق می‌دهد، ولی دخترت را به حسینم(ع) بده، همان که برای دختر تو حسینم بهتر است.
وی یاد‌آور شد: این روایت نشان می‌دهد اگر کسی ایراد پنهان داشته باشد در مقام مشورت می‌توان گفت، ولی قطعا این روایت جعلی است، چرا که مبنای کلامی دارد، امیرمؤمنان(ع) و امام حسن(ع) معصوم هستند، بیان عیب از معصوم به معصوم دیگر یکی از این‌ها را از عصمت می‌اندازد، در حالی که ائمه عاری از عیوب رفتاری بشری هستند.
نصیحت مؤمن بیان محض رأی است نه علت رأی
حجت‌الاسلام والمسلمین طائب گفت: حتی برخی‌ها می‌گویند که امیرمؤمنان(ع) در خطبه نماز جمعه فرمودند «به حسنم زن ندهید چرا که تند تند طلاق می‌دهد»، ریشه این حرف دستگاه معاویه است، معاویه برای ایجاد جنگ روانی این روایت را جعل کرد.
وی ادامه داد: حتی بعید است این روایت درست باشد، چرا که نمی‌شود به خواستگاری یک دختر حسنین(ع) با هم بروند، یعنی امام حسن(ع) نمی دانست که این دختر برای ایشان مناسب نیست، علم امام حسن(ع) همان علم امام علی(ع) است، بنابراین اصل این روایت قابل عمل نیست.
استاد برجسته حوزه علمیه قم اظهار داشت: در مقام مشورت، محض الرأی باید گفته شود نه محض الواقع، از این‌رو لازم نیست که فسق فرد گفته شود بلکه همین مقدار که بگوید مثلا دخترت را به فلانی نده کافی است و لازم نیست دلیل آن را هم ذکر کند.
وی افزود: در روایت دیگر آمده که امام صادق(ع) می‌فرمایند «اگر فردی از برادر مؤمن مشورت بگیرد ولی او حقیقت را نگفته و پرده پوشی کند، خدا رأی و تفکر را از او می‌گیرد»، البته گاهی سخنی غیبت است ولی معصیت نیست، گاهی هم نصحیت است ولی حرمت ندارد، گاهی هم حرمت دارد و غیبت است.
حجت‌الاسلام والمسلمین طائب خاطرنشان کرد: نصحیت مؤمن، محض الرأی گفتن است نه محض دلیل و واقع، اگر معصیت پنهان فرد را بگویم محض رأی نیست بلکه علت محض رأی است، ما در روایت نداریم که فرد علت محض رأی را بگوید، شورای نگهبان نیز در رد صلاحیت و بالا و پایین کردن افراد محض رأی را می‌گوید نه علت را.
حکم بیان معصیت پنهانی معاندان نظام
وی تصریح کرد: فرد وظیفه نصحیت دارد، نه بیان علت نصحیت، ما نمی‌توانیم در انتخابات اخباری از معصیت پنهانی افرادی که قرار است کاندیدا شوند را بیان کنیم، بلکه می‌توانیم رأی خود را بگویم و بگویم به عقیده سیستم ما این فرد صلاحیت ندارد، البته اگر برای جلوگیری از یک خطر بزرگ برای مسلمانان باشد می‌توان معصیت پنهان او را گفت.
استاد برجسته حوزه علمیه قم بیان داشت: همچنین اگر بیان معصیت پنهان فردی سبب جلوگیری از وقوع مؤمنان در یک ضرر بزرگ شود اشکالی ندارد، یعنی معصیت بزرگ باشد، مانند کسانی که مشارکت در سازمان‌های براندازی نظام داشته و با نظام معاند هستند، یا کسانی که عقاید انحراف داشته و مسلمات اسلام را نمی پذیرد./993/پ202/ع