استغفار باید جزء برنامه‌های عادی زندگی قرار گیرد
خدایا قرار بده در این روز از آمرزش جویان و قرار بده مرا در این روز از بندگان شایسته و فرمانبردارت و قرار بده مرا در این روز از دوستان نزدیکت به مهربانى خودت اى مهربان ترین مهربانان.
حجت الاسلام علی اصغر تقوی، رییس مرکز فقهی جوادالائمه در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، پیرامون شرح دعای روز پنجم، بیان داشت: چند خواهش از ذات اقدس الهی در این دعا از سوی روزه دار انجام می گیرد؛ بخشش و استغفار، درست حرکت کردن و صحیح راه رفتن یا همه حرکات زندگی، آرام و متین بودن جزء دوستان خدا شدن از نزدیکان و کسانی که محرم اسرار خدا هستند بوده است.
وی افزود: مستغفرین، صالحین، قانتین، اولیاء و مقربین که برای هر یک از اینها شرح و تفسیر مفصلی هست. ما در این وقت خلاصه به بخش کوتاهی از آن اشاره می کنیم در پایان هم تقاضا را اینطور مطرح می کند که برأفتک یا ارحم الراحمین، مهربانی خدا را مورد توجه قرار می دهد. مهربانی که از همه مهربانها محترم تر و مهربانتر است و مورد توجه بیشتر.
اللهمّ اجْعَلْنی فیهِ من المُسْتَغْفرینَ
رییس مرکز فقهی جوادالائمه بیان داشت: در اولین اشاره استغفار آمده من المستغفرین، اللهم اجعلنی فیه من المستغفرین، من را از کسانی قرار بده که جزء مستغفرین باشم. هر کسی یک استغفاری می کند می گوید استغفر الله ربی و اتوب الیه، این کار پسندیده و خوبی است استغفار به تعبیر روان یعنی خدایا ببخش، استغفر الله یعنی خدایا ببخش.
وی با قرائت «وَاسْتَغْفِرْ لَهُمُ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ» افزود: درقرآن کریم و روایات توصیه های فراوانی برای استغفار شده است حضرت علی(ع) می فرمایند «تَعَطَّروا بالاستغفار لا تَفضَحکم روائحُ الذُّنوب» با آمرزش خواهی، خود را معطر کنید تا بوی گناهان شما را رسوا نکند.
وی در ادامه گفت: امام صادق (ع) فرمودند «إنّ العبد إذا أذنب ذنباً أُجّل من غدوةٍ الی اللیل، فإن أستغفر الله لم یُکتَب علیه» هر گاه بنده گناهی مرتکب شود، از بامداد تا شب به او مهلت داده می شود اگر آمرزش خواست، آن گناه برایش نوشته نمی شود. در فرمایشات حضرت علی(ع) آمده است که «الاستغفار یزید فی الرزق» استغفار روزی را زیاد می کند.
حجت الاسلام تقوی بیان داشت: آیا کسی که گناه هم نکرده است لازم است بگوید خدایا من را ببخش؟ بله، پیامبر اکرم (ص) اشرف مخلوقات عالم است در صدر خلقت قرار دارد بعد از ذات اقدس الهی، اما روزی 70 یا 170 مرتبه طبق روایات در بیان رسول الله کلمه استغفر الله مطرح شده و آمده که پیامبر استغفار می کردند. «إنه لَیُغانُ علی قلبی، و إنّی لأستغفرُ الله فی کلّ یومٍ سبعینَ مرّةً»
وی افزود: این استغفار حالا چه معانی دارد و چه معمائی دارد و چه راه هایی دارد این بحثی است که در تفصیل خودش باید بیان شود حال آن نکته ای که من می خواهم برداشت کنم این است که استغفار یعنی ببخشید وقتی ما می گوییم اللهم اجعلنی من المستغفرین یعنی خدایا ببخشید را در زندگی من نهادینه کن.
وی در ادامه گفت: ما عمده مشکلات اجتماعی حتی مشکلات سیاسی و مشکلات فردی و خانوادگی ما برگرفته از این است که ببخشید در زندگی ما نهادینه نشده است. خداوند با این دعا می خواهد به ما این آموزش را در آموزه های دینی بیاموزد که ببخشید جزء برنامه های عادی زندگی ما قرار بگیرد.
رییس مرکز فقهی جوادالائمه بیان داشت: در برابر زن و فرزند ببخشید، در برابر همسایه ببخشید، در برابر همکار ببخشید، در برابر اقوام و اقارب ببخشید، اگر جایی خطایی کردیم چه اصراری بر لجاجت، چه اصراری بر ادامه همان خطای گذشته، یک ببخشید همه مشکلات را حل می کند گاهی قهرهای طولانی به خاطر عدم ببخشید، گاهی قتل هایی صورت می گیرد به خاطر عدم گفتن کلمه ی ببخشید، گاهی خانواده هایی از هم می پاشند و زن و شوهری کارشان به طلاق منجر می شود و فرزندانی بی پدر و مادر می شوند به خاطر عدم گفتن جمله ببخشید.
وی افزود: استغفر الله در زندگی انسان نهادینه شود یعنی ببخشید در روایاتی دارد که اگر همسفر خوب می خواهید، اگر همسر خوب می خواهید، اگر همسایه خوب می خواهید اگر فرزند خوب می خواهید اگر شریک و همکار خوب می خواهید و می خواهید دعا کنید و از خدا اینها را بخواهید اول استغفار کنید. بگوئید خدایا استغفر الله ربی و اتوب الیه، از گناهان من در گذر صرف نظر کن این استغفار زمینه را فراهم می کند که شما همسر خوب همسفر خوب، همسایه خوب فرزند خوب، شریک خوب و همکار خوب داشته باشید.
وی ادامه داد: اما برداشت من این است که در همین زمان می خواهد همان آموزه اولی را به ما آموزش دهد می خواهد به ماها بگوید که اگر می خواهید که همسر شما برای شما بماند اگر می خواهید همسفر شما برای شما تا آخر همسفر بماند اگر می خواهید همسایه شما تا آخر زندگی با شما محبت کند اگر می خواهید فرزند شما واقعاً فرزندی کند و فرزند شما باشد و شما برای او پدری و مادری کنید اگر شراکتتان می خداهید شراکت موفقی باشد و اگر همکاری شما می خواهید ادامه داشته باشد در محیط کار باید ببخشید از زبان شما قطع نشود.
وی افزود: ببخشید را سرلوحه کارتان قرار بدهید. انشاء الله خداوند به همه ما توفیق بدهد که بتوانیم این ببخشید را در زندگی مان نهادینه کنیم. بر خلاف تصور بعضی ها که فکر می کنند عذرخواهی و بخشش انسان را کوچک می کند خیر این گونه نیست بلکه انسان بزرگ و بزرگتر می شود.
واجْعَلْنی فیهِ من عِبادَکَ الصّالحینَ
استاد حوزه و دانشگاه خراسان در ادامه شرح دعا به تعریف قرآن از صالحین پرداخت و بیان داشت: «وَلَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ» در حقیقت در زبور پس از تورات نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ما به ارث خواهند برد.
وی افزود: «یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ وَیُسَارِعُونَ فِی الْخَیْرَاتِ وَأُوْلَئِکَ مِنَ الصَّالِحِینَ» ایمان بخدا، و معاد، امر به معروف، نهی از منکر، شتاب در کار خیر، دوری از پلیدی از ویژگی های صالحین است.
وی در شاهدی دیگر افزود: « وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِی الصَّالِحِینَ» ایمان و عمل صالح شایستگی می آورد.
القانِتین
رییس مرکز فقهی جوادالائمه بیان داشت: درتفسیروشرح آیه شریفه «قومو لله قانتین» می فرمایند یعنی با میل و رغبت اطاعت کردن «إِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِینَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِینَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِینَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخَاشِعِینَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِینَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِینَ وَالصَّائِمَاتِ» قرآن کریم قانتین را درشمار افرادی آورده است که «لَهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِیمًا» برای آنها عنوان شده است دارای اجر عظیم اند.
وی افزود: «وَمَن یَقْنُتْ مِنکُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِ وَتَعْمَلْ صَالِحًا نُّؤْتِهَا أَجْرَهَا مَرَّتَیْنِ وَأَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقًا کَرِیمً» و هر کس از شما خدا و فرستادهاش را فرمان برد و کار شایسته کند پاداشش را دو چندان مىدهیم و برایش روزى نیکو فراهم خواهیم ساخت.
واجْعَلْنی فیهِ من اوْلیائِکَ المُقَرّبینَ
حجت الاسلام تقوی بیان داشت: ادای حق خداوند، رعایت حدود الهی، شکر بر عطای حضرت حق، راضی بقضای خدا بودن، صبر بر بلایای پروردگار و بزرگ داشتن حرمت خداوند، صبر و برد باری، گذشت و ایثار، فروتنی، جود و بخشش، خیر خواهی، رعایت عدالت، انصاف، نصیحت پذیری همه از صفات اولیا و راه رسیدن به قرب پروردگار است.
وی افزود: انجام موارد مذکور ما را به خدا نزدیک تر و نزد وی محبوب تر می کند که این خود برکاتی در پی دارد چه در زندگی دنیایی و چه در حیات اخروی، پس نیکوست که همراه با این دعا و درخواست از امروز کوشش کنیم که این صفات را در خود پدیدار کنیم و یا تقویت نماییم تا به مراد خویش در این دعا نائل شویم.
بِرَأفَتِکَ یا ارْحَمَ الرّاحِمین
استاد حوزه و دانشگاه خراسان در پایان بیان داشت: و خواسته ها برآورده نمی شود مگر با رأفت و رحمت پروردگار که ان شالله در این ماه شامل حال ما شود همانطور که تا الان بی نصیب نبودیم و گرنه توفیق حضور در میهمانی بزرگ او و بهره برداری از ادعیه و مضامین و معارف دینی آن را نداشتیم./933/301/ب4