نشست تخصصی آموزش و مسأله فرهنگ معاصر در ایران برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نعمت الله فاضلی استاد دانشگاه و عضو هیأت علمی پژوهشکده اندیشه و فرهنگ در نشست تخصصی «آموزش و مسأله فرهنگ معاصر در ایران» که بعدازظهر امروز چهارشنبه 29 مهر ماه در سالن خیام خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، با اشاره به آموزش مدرن در فرهنگ معاصر ایران، گفت: آموزش در فرهنگ معاصر ایران در 150 سال اخیر شکل گرفته است.

وی فرهنگ را تولید و کاربست معنا دانست و گفت: فرهنگ در 150 سال اخیر با سایر جوامع تفاوت های اساسی و گسست های تاریخی و معنای یک شکل گرفته است، با وجود اینکه می توانیم متن ها را بخوانیم اما وقتی نظام زبان با دقت بررسی شود تفاوت های آشکاری را شاهد هستیم.

عضو هیأت علمی پژوهکشده اندیشه و فرهنگ با اشاره به تغییر پوشش و نوع لباس در در دوره های مختلف تاریخی گفت: در جامعه جدید پوشش جدیدی به تن کرده ایم و پوشش گذشته کاملا عوض شده است، روزگاری مردم لباس سنتی می پوشند اما در حال حاضر اگر مردم لباس گذشته را به تن کنند معنای متفاوتی دارد.

فاضلی این تغییرات را شامل دکوراسیون منازل و تغذیه هم دانست و در ادامه خاطرنشان کرد: در ایران معاصر گسست در شیوه زندگی ایجاد شد و فرهنگ معاصر و کاربست معنا عوض شده است، فرهنگ معاصر در زبان، دکوراسون، معماری، ساختار شهری و انقلاب شهری، تغییر کرده و نوعی گسست تاریخی به وجود آمده است.

وی در ادامه اظهار داشت: در چشم انداز تاریخی این گسست ها نظام معنای جدید شکل می دهد، اما معنا دادن به جهان هستی را به شیوه متفاوتی انجام می دهد و نمونه آن عکس های زمان ناصرالدین شاه است که مفهوم زیبایی متفاوت از این دوره را از افراد نشان می دهد، با دیدن زیبایی معنای آن تغییر کرده است و زیبایی تولید معنا است و از ادراک حسی ما شکل می گیرد.

فاضلی با اشاره به تأسیس مدارس نوین در دوران صدر اعظمی امیر کبیر، گفت: در این دوره مدارس جدید شکل می گیرد، شروع فرهنگ معاصر ما با آموزش و پیدایش آموزش در ایران است، با تأسیس مدارس جدید و حوزه های علیمه آموزش به صورت مدرن شروع می شود.

وی با بیان اینکه آموزش خودآگانه و انتقال و باز تولید فرهنگ کار تربیت و سازگار کردن مردم با فرهنگ است، بیان کرد: نظام آموزش و سیستم هم در این راستا شکل می گیرد، نهاد مدنی و عمومی دولت تصمیم به شکل گیری آموزش شکل می گیرد و گسست در نتیجه نظام آموزشی جدید در برابر نظام پیشین به وجود می آید.

عضو هیأت علمی پژوهکشده اندیشه و فرهنگ با اشاره به کتاب خانم گیبلز که به چگونگی شکل گیری نهاد آموزش مدرن در ایران می پردازد، عنوان کرد: نویسنده معتقد است که نظام آموزشی ایران از به طور آشکار از نظام آموزش غرب اقتباس کردند اما تقلید این نیست و سازگاری آگاهانه و با شرایط جدید و هوشمندانه از کشور فرانسه و انگلیس است تا علم جدید را بفهمند و سازگار با مقتضایات زمان خود باشد و حتی زبان فارسی را کنار نگذاشتند.

فاضلی در ادامه خاطرنشان کرد: ما ایرانی ها در برابر نظام آموزش مقاومت کردیم، مردم ایران حتی علم جدید پزشکی و علوم تجربی در دوره عباس میرزا نمی پذیرفتند و آن را علوم مسسحیی و مقابل اراده الهی می دانستند، در رابطه با آموزش بانوان مقاومت می شد اما تلاش ها منجر به این شد آنچه شکل گرفت در فرهنگ و مذهب ایران سازگار باشد.

وی با بیان اینکه مردم در مقابل نوآوریهای و فناوری که دوره قاجار و پهلوی انجام شد، اظهار داشت: برخی این مقاومت ها را جهل و خرافه می دانند در حالی این مقاومت نوعی تفکر برای خلق و نوآوری است، اینکه زمانی مردم در برابر ویدیو و چرخ خیاطی مقاومت می کردند ناشی از جهل نبوده است این مقاومت فرهنگی فرصت تفکر در مورد چیزها است، این افراد کنجکاو هستند و معتقد هستند اگر با شتاب حرکت نکنیم می توانیم این تکنولوژی جدید را مال خود کنیم به جای اینکه به سرعت آن را بپذیریم.

عضو هیأت علمی پژوهشکده اندیشه و فرهنگ با بیان اینکه هزاران کتاب مقاله آموزش عمومی نوشته شده است، گفت: در آموزش ما انتظارات برآورده نشده است و سواد خواندن و نوشتن عمومی حاکی از این است که 10 میلیون بیسواد و 10 میلیون کم سواد در کشور داریم و عملکرد ضعیفی در آموزش بوده است.

فاضلی مشکلاتی مثل بحران بیکاری و عم توسعه در کشور را ناشی از عدم صحیح آموزش دانست و بیان کرد: نست به سایر کشورها از جمله ترکیه و برزیل توسعه اقتصادی در کشور ما کمتر بوده است و دلیل آن نارضایتی از آموزش است، دانشجویان ما آموزش را اجباری می دانند و تا وقتی که آموزش شیرین و جذاب نباشد سیستم نمی تواند آموزش صحیحی را داشته باشد.

وی با اشاره با اشاه به تغییرات نهادین اخلاقی که امروز بر نهاد خانواده است، عنوان کرد: کاهش اعتماد اجتماعی و سرمایه اجتماعی در این دو دهه خیر با فرآیند تعامل و گفت وگو شکل و در مورد آموزش گفت وگوی جدی تری باشد، اگر بخواهیم آموزش در جای خودش قرا بگیرد و به توسعه پایدار و فرهنگ معنا داری برسیم باید آموزش مورد اهمیت بگیرد.

عضو هیأت علمی پژوهشکده اندیشه و فرهنگ با بیان اینکه نظام آموزش در ایران از یک چیز غافل بوده و آن سوژه انسان نوین بوده است اظهار داشت: خلاقیت در نظام آموزش ایران انسان در کانون اصلی خود نبوده است و از ابتدا در اختیار سیاست بوده است.

فاضلی با بیان اینکه ماهیت نظام آموزشی بر مبنای سرمایه انرژی در تاریخ و فرهنگ استوار نکردیم، ابراز داشت: باید انسان را مبنای فرهنگ تلقی کنیم، زمانی نفت اقتصاد ما را شکل داد و سیستم از مردم بی نیاز شد، اقتصاد دان ایرانی دولت رانتی را مطرح می کنند و اینکه منابع از جای دیگر به دست می آورد.

وی با انتقاد از اینکه دولت نتوانست شهروندانی تربیت کند که بتواند بیاندیشند و قدرت خلق کردن داشته باشند، خاطرنشان کرد: دولت شهرواندان را توانمند نکرد تا در موقعیت تاریخی میراث فرهنگی، زبان، مذهب ها و آداب و رسوم  را به عنوان سرمایه فرهنگی جامعه معاصر عرضه کند.

عضو هیأت علمی پژوهشکده اندیشه و فرهنگ با یان اینکه سبک یادگیری ایرانی ها با غربی ها تفاوت دارد، گفت: مواردی که ما به آن  می اندیشم با آنچه در اروپا است تفاوت های دارد، یادگیری طوطی وار ما را در دنیای مدرن بیمار کرده است، این به ما تحمیل شده است و بحران ایجاد می کند، تفکر خلاق را از بین می برد.

فاضلی افزود: ساختمان زیاد و میز و نیکمت ایجاد شده است اما این آموزش نیست و به بلوغ نرسده است و مدرسه سازی را ربا آموزش اشتباه گرفتیم، آموزش و فرهنگ باید جای خودش را پیدا کند و راهبرد گفتگوی مبنای درسی باشند، مهم ترین راهبرد ساختن سوژه مدرن گفتگو نهاد با فرهنگ و جامعه باشد، این روند گفتگو و دیالوگ نیست و مونولوگی یکطرفه است.

وی در پایان صحبت های خود گفت: اگر بخواهیم مناسبات فرهنگ را حل کنیم باید بتوانیم بفهمیم در جهان بزرگ تری زندگی می کنیم، سکوت رسانه ای در مدارس ما حاکم است و رسانه ها تنها در سال تحصیلی به سخنان مدیران آموزش و پرورش می پردازند و این سکوت آموزشی مسائل را بدتر می کند./818/201/ب3