بررسی روانشناسی اختلافی زن و مرد در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام علی احمد پناهی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، پیش از ظهر امروز در نشست علمی روانشناسی اختلافی زن و مرد، که در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد، با تبریک میلاد حضرت زینب(س) اظهار داشت: زن و مرد افزون بر مشترکاتی که دارند تفاوت‌های زیادی هم دارند که نقش آنها در خانواده و اجتماع با توجه به این تفاوت‌ها فرق دارد.

وی با بیان این که انسان ها با استعداد های مختلف آفریده شده‌اند، افزود: مقتضای نظام آفرینش این است که باید هر کس با استعدادهای ویژه باشد تا نظام اجتماعی بتواند شکل بگیرد و هر کس وظیفه خود را بر اساس علاقه و توانایی خود انجام دهد.

حجت الاسلام پناهی با اشاره به این که اهداف خداوند از خلقت جز با آفرینش دو جنس زن و مرد تحقق پیدا نمی‌کرد، خاطرنشان کرد: یکی از اهداف خلقت بقاء انسان و به کمال رسیدن او است که خداوند مهره‌های خلقت را طوری کنارهم چیده است که این اهداف تحقق پیدا کند و در بخش حقوق و وظایف همه چیز کاملا مشخص شده است.

وظایف زن و مرد بر اساس استعدادهای فطری آنها متفاوت است
وی بر اساس استعدادهای فطری زن و مرد وظایف آنها را متفاوت دانست و ابراز داشت: انسانی که می خواهد مدیریت کلان جامعه را به عهده بگیرد باید شرایط خاصی داشته باشد و در نظام خانواده هم باید مدیر خانواده ویژگی‌های خاصی داشته باشد و کسی که می خواهد آرامش را به خانواده بیاورد و کانون خانواده را گرم کند و ارتباط و استحکام به خانواده بدهد باید توانایی ویژه همان کار را داشته باشد.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بیان این که زن سکوی آرامش در خانواده است، یادآور شد: اگر خداوند زن را با این ویژگی‌های احساسی بودن و مهربانی نیافریده بود خانواده‌ها نمی‌توانستند قوام داشته باشند و از طرف دیگر خانواده نیاز به مدیر با صلابت دارد و خانواده‌ای موفق است که یک مدیر با صلابت و قاطع و اطمینان بخش داشته باشد که این نقش به خاطر روحیات ذاتی مرد به او واگذار شده است.

وی با اشاره به این که بی توجهی به خصوصیات ذاتی زن و مرد مشکلاتی را به وجود می‌آورد، افزود: باید ابتدا استعدادهای زن ومرد را شناخت تا بشود مسؤولیت خاصی را به آنها واگذار کرد؛ حتی در سبک آموزشی هم مرد و زن با هم تفاوت دارند و نا آگاهی از این ظرفیت‌ها صدماتی به هر دو می‌زند زیرا میزان علاقه فرد به آن نقش در کار آیی او تأثیر بسزایی دارد.

حجت الاسلام پناهی با بیان مشترکات میان دو جنس زن و مرداز حیث وظایف، خاطرنشان کرد: آن چیزهایی که مربوط به سعادت اخروی زن و مرد است ربطی به جنسیت ندارد؛ برای مثال در بحث ثواب و عقاب، اختیار، جوهره انسانیت و چیزهای دیگر زن و مرد مشترک هستند.

وی در ادامه تفاوت‌های زن و مرد را بسیار با اهمیت دانست و ابراز داشت: این تفاوت‌ها در تکالیف عبادی و سیاسی خود را نشان می‌دهد و همچنین در عرصه جامعه، دفاع، حقوق مانند دیه و ارث ونفقه و مهریه و در عرصه آموزش و پرورش هم این تفاوت‌ها بروز پیدا می‌کند.

عمده تفاوت زن و مرد از نظر فیزیولوژی است و ربطی به نقش آنها ندارد
عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه یادآور شد: عمده تفاوت‌های زن و مرد در عرصه فیزیولوژیکی و بیولوژیکی است که زن و مرد در اندام‌های جنسی و جسمی تفاوت دارند و بر اساس آن عملکرد آنان هم متفاوت است و حتی در عملکرد مغزی آنها هم تفاوت وجود دارد.

وی بخش دیگر تفاوت‌ها را تفاوت‌های شناختی دانست و افزود: در بحث هوش عمومی میان زن و مرد تفاوتی وجود ندارد ولی در بحث هوش اختصاصی تفاوت هایی وجود دارد و برای مثال زنان توانایی کلامی بهتری نسبت به مردان دارند ولی در مثائل ریاضی و عقل معاش آقایان قوی ترند.

حجت الاسلام پناهی ادامه داد: از زمانی که دختران از کودکی شروع به سخن گفتن می کنند این برتری کلامی را دارند و در تفاوت‌های غیر کلامی هم در بحث توانایی رمز گشایی است ک در درک پیام و تشخیص حالات فیزیکی و عاطفی افراد، زنان از مردان بهتر عمل می‌کنند.

وی با توجه به ویژگی‌های مراقبتی، ابراز داشت: در بحث فداکاری خانم‌ها به مراتب قوی‌تر از آقایان هستند و در بحث پرورش هم خانم‌ها هم مهارت بیشتری دارند و هم صبورترند؛ در بحث همدلی هم خانم‌ها همزاد پنداری بهتری دارند و هم از نظر فراوانی و هم کیفیت همدلی در زنان بیشتر از مردان است.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در حوزه عواطف و هیجان به بیان تفاوت‌های زن و مرد پرداخت و یادآور شد: قریب به اتفاق محققان و اندیشمندان معتقدند که زنان در بروز و ظهور عواطف و هیجانات برتری دارند و هیجانات مثبت و منفی به غیر از خشم را بیشتر از آقایان بروز می‌دهند و خشم خود را هم به صورت غیر مستقیم بروز می‌دهند.

وی با بیان این که تعهد به رفتار عاطفی در خانواده برای زنان رضایت بخش است، افزود: زنان نیاز به بروز عواطف نسبت به خود دارند و در تجربه هم ثابت شده است که اگر نیاز عاطفی زن در خانواده برطرف شود به سمت ناهنجاری‌های نا مشروع نمی‌رود و در رابطه میان دختر و پسر هم بیشتر دختران پناه عاطفی به پسر می‌آورند.

زنان ذاتا عاطفی و مایه آرامش در خانواده هستند
حجت الاسلام پناهی با اشاره به این که خداوند در قرآن صریحا گفته است که زن سبب آرامش زندگی می‌شود، خاطرنشان کرد: امام سجاد(ع) هم فرمودند که حق همسر این است که شوهر بداند خداوند او را مایه آرامش و الفت قرار داده است و و روایات دیگری هم آمده است که زن مایه آرامش است و به عاطفی بودن زن اشاره دارد و همچنین در بیانات مراجع و علما هم بر این ویژگی عاطفی بودن زن تأکید شده است.

وی در ادامه به تفاوت زن و مرد در گرایش‌ها و علایق اشاره کرد و ابراز داشت: زنان به کارهای ظریف علاقه بیشتری دارند و به تجملات و زیور آلات بیشتر علاقه نشان می‌دهند و حتی در ورزش‌های بانوان هم این ظرافت مشاهده می‌شود و حتی فمینیست‌ها هم که قائل به تساوی مرد و زن هستند در مسابقات ورزشی بین زنان و مردان مسابقه برگزار نمی‌کنند زیرا از نظر جسمی مردان قوی تر از زنان هستند و این ربطی به تربیت و نقش آنها در جامعه ندارد.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در بحث رشد اخلاقی یادآور شد: در فرایند رشد اخلاقی میان زن و مرد تفاوت است و زن‌ها از اخلاق مراقبت تبعیت می‌کنند در حالی که مردها از اخلاق عدالت پیروی می‌کنند؛ زن‌ها به راحتی هنجارهای اخلاقی خود را زیر پا می‌گذارند و لی مردان به راحتی هنجارهای خود را نادیده نمی‌گیرند.

از منظر اسلام زنان باید متکبر، ترسو و بخیل باشند
وی در رابطه اخلاق و جنسیت در منابع اسلامی گفت: در اسلام برخی ویژگی‌های اخلاقی است که درمردان ستوده شده است ولی در رابطه با زنان بر عکس است؛ حضرت علی(ع) می فرمایند که نیکوترین اخلاق زن تکبر و ترس و بخل است که در مردان نکوهیده است؛ در بحث عفاف در اسلام  بر روی زن تأکید شده است زیرا اگر عفت نباشد ویژگی تبرج که ذاتی زن است از اعتدال خارج می‌شود.

حجت الاسلام پناهی به بیان نقش‌های اختصاصی مرد و زن در نظام خانواده از منظر اسلام پرداخت و خاطرنشان کرد: نقش پدری، اقتصادی و نان آوری، تأمین امنیت و حمایتی و نقش ولایتی از نقش‌های اختصاصی مرد است و شوهر داری و تمکین، خانه داری، نهادینه سازی عفت و پاکدامنی، آرامش بخشی و مادری و مراقبتی از نقش‌های اختصاصی زن به شمار می‌آید که بنابر ویژگی های زن ومرد به آنها داده شده است.

وی به نقش‌های مشترک میان زن و مرد اشاره کرد و ابراز داشت: نقش آموزش و تربیتی و عاطفی تا حدی می شود از هر دو جنس انتظار داشت و توانایی هم دارند زیرا بحث تناسب نقش‌های زن ومرد با ویژگی‌های ذاتی آنها بسیار مؤثر است که در اسلام به آن توجه شده است و نقش‌هایی مناسب با فطریات زن و مرد به آنها داده شده است.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه یادآور شد: این که برخی می گویند زن‌ها به خاطر شغلی که به آنها داده شده است این ویژگی‌ها را پیدا کرده‌اند نادرست است زیرا خود فمینیست‌ها هم این را تجربه کرده‌اند که زنان از لحاظ فیزیکی با مردان متفاوت اند و کارآیی آنها با هم فرق دارد.

وی با بیان این که در اسلام اشتغال زن چارچوب خاصی دارد افزود: در ایران در دو دهه گذشته به صورت نا متناسب اشتغال زنان افزایش داشته است و امروزه ما صبح که به خیابان می‌آییم بیشتر زن‌ها را می بینیم که به سر کار می روند که این روند با فطرت زنان متناقض است زیرا خانه داری و شوهر داری از وظایف اصلی زنان است که به آن توجه نشده است./843/پ201/ی